Cục Hải quan tỉnh: Chú trọng công tác chống buôn lậu và gian lận thương mại

Cán bộ hải quan tỉnh kiểm tra hàng hóa tại cảng hạ lưu PTSC.

Ban Pháp chế HĐND tỉnh do bà Nguyễn Thị Hòa Bình, Trưởng Ban pháp chế HĐND tỉnh, làm trưởng đoàn vừa có đợt giám sát về công tác chống buôn lậu và gian lận thương mại, công tác cải cách thủ tục hành chính và việc thực hiện Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính tại Hải quan tỉnh và các Chi cục Hải quan trực thuộc.

NHỮNG CỐ GẮNG ĐÁNG GHI NHẬN

Thời gian được xác định giám sát đối với Hải quan tỉnh là 2 năm 2006 và 2007. Theo kết quả giám sát của đoàn, cải cách thủ tục hành chính là một trong những mặt làm được của Hải quan tỉnh trong 2 năm qua. Ngành hải quan tỉnh đã thực hiện thủ tục hải quan theo mô hình “một cửa” với dây chuyền thủ tục khép kín. Các sơ đồ quy trình thủ tục, lịch, thời gian làm việc, các thông báo hướng dẫn thủ tục đối với từng loại hình, các khoản thuế, lệ phí đều được niêm yết công khai, dễ tìm hiểu, dễ kiểm tra. Ngành hải quan tỉnh đã ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực chuyên môn nghiệp vụ và quản lý điều hành, kết quả đã triển khai một số phần mềm hỗ trợ nghiệp vụ như: hệ thống thu thập và xử lý các dữ liệu tờ khai hải quan, hệ thống quản lý rủi ro, hệ thống quản lý hàng gia công, hệ thống quản lý giá tính thuế, hệ thống quản lý và theo dõi kế toán nợ thuế, hệ thống quản lý thông tin vi phạm hải quan, thông quan đối với dầu thô xuất khẩu, chương trình quản lý chính sách mặt hàng… Các hình thức khai báo hải quan đa dạng (khai báo trực tiếp, khai báo bằng đĩa mềm, khai báo từ xa qua mạng internet…) tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp và rút ngắn đáng kể thời gian làm thủ tục, tránh được tình trạng ùn tắc tại khâu đăng ký tờ khai.

Công tác chống buôn lậu và gian lận thương mại được ngành hải quan tỉnh chú trọng. Trong 2 năm 2006 và 2007, Cục hải quan tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc xây dựng và tổ chức thực hiện nghiêm túc các kế hoạch đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển hàng hoá qua biên giới, đấu tranh phòng chống tội phạm ma tuý trên địa bàn theo các chương trình, kế hoạch của Tổng cục Hải quan và Ban Chỉ đạo 127 của tỉnh; tiến hành xây dựng kế hoạch và thu thập thông tin, phân công cán bộ thực hiện công tác trinh sát, điều tra, nghiên cứu nắm tình hình, tuần tra, kiểm soát các khu vực, địa bàn trọng điểm để có biện pháp xử lý kịp thời. Năm 2006, Cục Hải quan tỉnh phối hợp với Hải đội kiểm soát Hải quan trên biển số 1 thuộc Cục điều tra chống buôn lậu Tổng cục Hải quan, thực hiện chuyên án KS01/2006 về việc cấm xuất khẩu trái phép (Tổng cục Hải quan đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính). Năm 2007, phối hợp với Phòng PC17 Công an tỉnh thực hiện chuyên án KSMT 01/2007 bắt quả tang 2 vụ mua bán, tàng trữ ma tuý trái phép, sau khi kiểm tra sau thông quan đã chuyển 1 vụ cho Công an tỉnh xử lý.

Công tác xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan cơ bản được thực hiện tốt, tuân thủ các quy định của pháp luật về thẩm quyền, trình tự thủ tục, xác định lỗi vi phạm và các căn cứ pháp lý để ra quyết định xử phạt. Tình hình vi phạm pháp luật trong lĩnh vực quản lý nhà nước về hải quan chủ yếu là các vi phạm về quản lý hải quan đối với hàng sản xuất xuất khẩu, gia công, quá hạn làm thủ tục hải quan, quá hạn nộp chứng từ, nhập khẩu hàng hoá không đúng khai báo hải quan.

NHƯNG VẪN CÒN NHỮNG HẠN CHẾ

Trong 2 năm 2006 và 2007, ngành hải quan tỉnh đã phát hiện và lập biên bản 547 vụ vi phạm, ra quyết định xử phạt 531 vụ, ra quyết định không xử phạt 11 vụ, hủy biên bản xử phạt 1 vụ, ra quyết định tịch thu sung công quỹ 2 vụ, chuyển cơ quan điều tra 1 vụ. Tổng số tiền phạt vi phạm hành chính nộp ngân sách nhà nước là hơn 597,6 triệu đồng, số tiền xử phạt theo Luật thuế nộp ngân sách là hơn 495,6 triệu đồng.

Qua giám sát, Ban Pháp chế HĐND tỉnh nhận thấy vẫn còn một số tồn tại trong hoạt động của ngành hải quan tỉnh. Đó là, công tác cải cách hành chính vẫn còn mang tính hình thức, chưa đi vào thực chất, cơ chế ”một cửa” chưa phát huy được hiệu quả, các chương trình tin học hoá còn hạn chế về thông tin, chưa đáp ứng được yêu cầu sử dụng, chưa tích hợp thành một chương trình tổng thể, nhiều khâu nghiệp vụ còn thủ công, chưa được tin học hoá… Việc áp dụng phương pháp quản lý rủi ro đã góp phần đáng kể rút ngắn thời gian thông quan do tỷ lệ doanh nghiệp được áp dụng miễn kiểm tra hải quan rất cao (xuất khẩu 90%, nhập khẩu 60-70%) nhưng đồng thời cũng mang lại nhiều tiềm ẩn rủi ro cho ngành hải quan trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và vi phạm pháp luật về hải quan.

Một số trường hợp xác định mã số, thuế suất hàng hoá còn chưa có sự thống nhất giữa doanh nghiệp và hải quan gây nên sự chậm trễ trong thủ tục thông quan. Nguồn thông tin phục vụ cho công tác kiểm tra, tham vấn để xác định giá trị tính thuế đối với hàng nhập khẩu còn chưa sát với thực tế, nhiều trường hợp không thống nhất với địa phương dẫn đến các khiếu nại của doanh nghiệp. Việc kiểm tra giám sát quản lý hải quan và thu thuế vẫn ở tình trạng thủ công là chủ yếu. Tình trạng nợ thuế còn kéo dài (nợ quá hạn 95 tỷ đồng, nợ cưỡng chế 380 tỷ đồng) nhưng việc thu hồi gặp nhiều khó khăn do các doanh nghiệp cố tình trốn tránh, một số doanh nghiệp hiện nay đã không còn tồn tại nhưng số nợ đối với nhà nước chưa có biện pháp xử lý dứt điểm. Lực lượng cán bộ ngành hải quan còn thiếu về số lượng và yếu về chất lượng, mặt bằng trình độ không đồng đều, còn hạn chế về ngoại ngữ, tin học, chưa có nhiều kinh nghiệm về nghiệp vụ kiểm tra dẫn đến kết quả công tác còn hạn chế, nhất là trong lĩnh vực kiểm tra sau thông quan và công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại.

Qua giám sát, Ban Pháp chế HĐND tỉnh đã có một số kiến nghị đối với UBND tỉnh, Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan tỉnh và các Chi cục Hải quan trực thuộc để hoạt động của ngành Hải quan tỉnh ngày càng tốt hơn.

Bài, ảnh: Lưu Dương