Phát triển bền vững gắn liền với quản lý, sử dụng hiệu quả Quỹ BHYT

BHYT là một trong những trụ cột của chính sách an sinh xã hội, có quyền lợi sát sườn với mỗi người dân. Nhân ngày BHYT Việt Nam (1-7), phóng viên Báo BR-VT đã có cuộc trao đổi với ông Đặng Hồng Tuấn, Phó Giám đốc BHXH tỉnh.

* Phóng viên: Đề nghị ông cho biết một số kết quả nổi bật của BHYT trong công tác chăm lo sức khỏe cho toàn dân?

- Sau 26 năm triển khai chính sách BHYT (từ năm 1992 đến nay), số người tham gia tăng nhanh và đạt mục tiêu mở rộng các đối tượng tham gia BHYT. Tính đến năm 2017, toàn tỉnh đã có 950.039 người tham gia, độ bao phủ 85,38% dân số. Từ ngày 1-1-2015, chính sách BHYT đã được điều chỉnh đem đến nhiều quyền lợi hơn cho người tham gia. Ví dụ như, quỹ BHYT đã chi trả lên đến 100% chi phí KCB cho nhiều đối tượng, trong đó có lực lượng quân đội, công an, người có công với cách mạng, cựu chiến binh; trẻ em dưới 6 tuổi; người thuộc diện hưởng trợ cấp bảo trợ xã hội, người thuộc gia đình nghèo, người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện KT-XH khó khăn, người đang sinh sống tại vùng có điều kiện KT-XH đặc biệt khó khăn, người đang sinh sống tại xã đảo, huyện đảo; thân nhân của người có công với cách mạng là cha đẻ, mẹ đẻ, vợ hoặc chồng, con của liệt sĩ, người có công nuôi dưỡng liệt sĩ…

Ngoài ra, từ ngày 1-1-2016, Bộ Y tế đã mở thông tuyến KCB đến tuyến huyện. Theo đó, người dân khi đăng ký KCB ban đầu tại tuyến xã, phòng khám đa khoa hoặc bệnh viện tuyến huyện được quyền KCB tại tất cả đơn vị tương đương tuyến trong cùng địa bàn tỉnh mà không cần làm thủ tục chuyển tuyến.

Đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn tỉnh có 103 cơ sở KCB cả công lập và ngoài công lập thực hiện KCB BHYT. Số người được KCB BHYT và tần suất KCB của người tham gia BHYT tăng dần hàng năm. Tổng số lượt người KCB bằng thẻ BHYT trong năm 2017 gần 2,6 triệu lượt người, tăng hơn 360 ngàn lượt người so với năm 2016. Cùng với việc mở rộng đối tượng, mở rộng quyền lợi, tăng tần suất KCB, việc chi trả chi phí KCB từ quỹ BHYT cho người bệnh cũng tăng dần hàng năm. Năm 2016 chi KCB BHYT là 561,7 tỷ đồng, đến năm 2017 là 787,7 tỷ đồng, tăng 226 tỷ đồng so với năm 2016 và năm 2018, dự toán chi phí KCB BHYT được giao là 1.042,058 tỷ đồng.

* Thời gian qua, vẫn còn tồn tại tình trạng lợi dụng, trục lợi Quỹ KCB BHYT đã ảnh hưởng tới sự phát triển bền vững của chính sách. Để ngăn chặn tình trạng này cần có những giải pháp nào, thưa ông?

Người dân khám mắt tại Bệnh viện Lê Lợi (TP.Vũng Tàu).

- Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh vẫn còn tồn tại tình trạng lạm dụng quỹ BHYT. Đối với cơ sở KCB, tình trạng chỉ định dịch vụ kỹ thuật quá mức cần thiết; sử dụng thuốc có hàm lượng, dạng bào chế, dạng đóng gói ít cạnh tranh có giá cao bất hợp lý (ví dụ năm 2017, sử dụng các thuốc này số tiền lên đến hơn 9 tỷ đồng); sử dụng vật tư y tế có giá cao bất hợp lý so với các vật tư cùng loại (cùng hãng sản xuất) làm gia tăng chi phí KCB BHYT. Đối với người bệnh có thẻ BHYT, theo Luật BHYT quy định bắt buộc tham gia BHYT đối với toàn dân, nhưng cơ bản vẫn là vận động tự nguyện nên vẫn còn một bộ phận người dân chưa tham gia và có tình trạng lựa chọn ngược đó là “khi ốm đau, mắc bệnh mới tham gia BHYT”. Chính sách thông tuyến huyện khi KCB BHYT tạo thuận lợi cho người dân khi đi KCB. Tuy nhiên, một số người dân đã lợi dụng chính sách đi KCB nhiều lần ở nhiều cơ sở KCB khác nhau để trục lợi quỹ KCB.

Trong thời gian tới, ngành BHXH sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách BHYT để người dân hiểu quyền lợi, nghĩa vụ, ý nghĩa nhân văn của chính sách BHYT từ đó tự nguyện tham gia vì sức khỏe của bản thân và góp phần chia sẻ với cộng đồng. Đồng thời, ngành tăng cường quản lý quỹ BHYT thông qua kiểm tra, giám sát việc sử dụng nguồn quỹ BHYT tại các cơ sở KCB theo dự toán chi phí KCB đã được Thủ tướng Chính phủ giao và kiểm soát chặt chẽ việc đấu thầu thuốc, vật tư y tế theo quy định để có giá cả hợp lý. Cùng với đó, ngành  tăng cường ứng dụng CNTT, tăng cường kết nối, liên thông dữ liệu; thực hiện nghiêm túc việc chuyển dữ liệu chi phí KCB trong ngày lên Cổng thông tin giám định BHYT; minh bạch, công khai và tăng cường quản lý các hoạt động KCB để hạn chế, ngăn chặn tình trạng trục lợi quỹ BHYT.

* Việc mở rộng đối tượng tham gia BHYT đã đạt được nhiều kết quả, nhưng vẫn gặp không ít khó khăn. Theo ông, đó là những khó khăn gì và những giải pháp nào để mở rộng diện bao phủ BHYT đến số dân còn lại?

Hiện nay, việc mở rộng đối tượng BHYT còn gặp một số khó khăn như một số đối tượng có tỷ lệ tham gia thấp (gồm HS-SV, DN tư nhân, hộ gia đình); tỷ lệ bao phủ BHYT còn thiếu tính bền vững do số người tham gia BHYT được ngân sách Nhà nước đóng và hỗ trợ đóng chiếm tỷ lệ cao (khoảng 45,56%). Khi các đối tượng này giảm do thoát nghèo, thoát cận nghèo hay ra khỏi vùng KT-XH đặc biệt khó khăn thì tỷ lệ tham gia BHYT bị sụt giảm theo. Thời gian tới, BHXH tỉnh tiếp tục tham mưu Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, quan tâm, chỉ đạo các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương trong lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp với cơ quan BHXH tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT. Mặt khác, ngành tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về BHYT; xây dựng kế hoạch, phối hợp triển khai thường xuyên, liên tục đến tất cả các nhóm đối tượng, bảo đảm mọi đối tượng được tiếp cận đầy đủ thông tin về chính sách BHYT, cách thức tham gia, tạo sự chuyển biến về ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật về BHYT, nhất là trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền lợi của người dân khi tham gia BHYT hộ gia đình; mở rộng mạng lưới đại lý thu, phấn đấu mỗi xã, phường, thị trấn có 3 loại hình đại lý thu BHYT hộ gia đình; rà soát, chuẩn hóa cơ sở dữ liệu tham gia BHYT hộ gia đình, hoàn thiện công tác thu và cấp thẻ BHYT; cải cách các thủ tục hành chính, đẩy mạnh kết nối, liên thông dữ liệu với hệ thống thông tin giám định BHYT của cơ quan BHXH, kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc cho đối tượng, đảm bảo được hưởng đầy đủ quyền lợi ngay tại cơ sở khám, chữa bệnh; tăng cường phối hợp thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các sai phạm trong thu, nộp BHYT và các hành vi lợi dụng, trục lợi quỹ KCB BHYT nhằm đảm bảo quyền lợi cho người tham gia BHYT.

* Xin cảm ơn ông!

HỒNG PHƯƠNG
(thực hiện)