Ứng xử với mạng xã hội
Kỷ niệm 87 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, giới trẻ BR-VT và các trường đại học, cao đẳng, địa phương tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, bổ ích. Một trong các hoạt động đó là tổ chức các cuộc tọa đàm, hội thảo, trò chơi công nghệ thông tin “Ứng xử thông minh với mạng xã hội” của thanh niên, học sinh, sinh viên, kể cả thanh niên nông thôn. Thế giới ngày nay, với sự bùng nổ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, mọi người sống chung với mạng xã hội, cần có cách ứng xử thích hợp với mạng xã hội.
Việt Nam là quốc gia có tốc độ phát triển rất nhanh về Internet và mạng xã hội. Năm 2018, có 60 triệu người Việt Nam sử dụng Facebook và các mạng xã hội khác. Trong xã hội, nhất là lớp trẻ có xu hướng “nghiền” Facebook - cùng ăn, cùng ngủ với Facebook. Mạng xã hội - Facebook có nhiều tiện ích, làm cho thế giới không còn khoảng cách, xóa nhòa biên giới, giúp người dùng biết thêm nhiều thông tin, thu lượm thêm tư liệu, kiến thức, chia sẻ cởi mở mọi điều. Đôi khi mạng xã hội làm lung lay, khuynh đảo cả một đế chế, làm thay đổi kết quả bầu cử một quốc gia. Mặt trái, mặt tiêu cực, độc hại của mạng xã hội không ít. Như vậy, rốt cuộc vẫn là thái độ ứng xử, bản lĩnh - sự thông minh trong cách sử dụng mạng xã hội của từng người. Kỹ năng sống chung với cộng đồng mạng, tiếp nhận thông tin hữu ích từ mạng xã hội, trong một số trường hợp quyết định thành công hoạt động khởi nghiệp của giới trẻ.
Giám đốc Facebook Việt Nam Lê Diệp Kiều Trang, “cô gái vàng” Trường chuyên Lê Hồng Phong, TP. Hồ Chí Minh một thời, được đào tạo bàn bản tại đại học danh tiếng Oxford ở Anh, học viện công nghệ Massachusettes (MIT) ở Mỹ, vừa được bổ nhiệm làm Giám đốc Facebook Việt Nam, cảnh báo những biểu hiện lợi dụng mạng xã hội, lợi dụng công nghệ để lan truyền thông tin xấu, độc hại, phản văn hóa, thậm chí lồng ghép hình ảnh, cắt dán thông tin để ngụy tạo, xuyên tạc, đả kích lẫn nhau, bịa đặt ác ý, gây nhiễu loạn thông tin. Vài ba ngày nay, trên mạng xã hội lan truyền thông tin một lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa có “bồ nhí”. Người trong cuộc đã lên tiếng phản ứng gay gắt, cho rằng đó là sự bịa đặt ác ý, bôi nhọ danh dự, uy tín, yêu cầu cơ quan chưa năng vào cuộc điều tra làm rõ sự thật. Trước đó, trên mạng xã hội cũng đã không ít lần, kẻ này người khác bịa đặt thông tin, gây nhiễu loạn đã bị cơ quan an ninh đưa ra ánh sáng, xử lý nghiêm khắc. Năm 2017, Bộ TT-TT Việt Nam đã có các cuộc thảo luận nghiêm túc với Chủ tịch, Tổng Giám đốc Facebook đưa ra các giải pháp nhằm ngăn chặn thông tin đôc hại, chống phá hệ thống chính trị Việt Nam trên mạng Facebook.
Sống chung với mạng xã hội, bao gồm cả việc rèn luyện kỹ năng tự bảo vệ chính mình. Với câu chuyện lùm xùm vừa xảy ra, trong đó Công ty phân tích dữ liệu chính trị Cambridge Analytica, sau scandal rò rỉ thông tin của 50 triệu người sử dụng Facebook. Dữ liệu cá nhân của người sử dụng Facebook được coi là “món hàng” đem ra trao đổi làm cho Facebook lâm vào khủng hoảng lòng tin và khủng hoảng an toàn mạng. Đến mức Facebook không kiểm soát được hoạt động của chính mình. Sự kiện này đã là sự cảnh tỉnh, nhắc nhở sự cẩn trọng cần thiết của người “chơi” mạng xã hội - chớ để cho những thông tin và hình ảnh cá nhân của mình và người thân bị lợi dụng, thậm chí gây nên bao hệ lụy, phiền toái cho chính mình. Người chơi Facebook, khi nhập cuộc bao giờ cũng bị yêu cầu khai báo thông tin cá nhân, như họ và tên, nghề nghiệp, ngày tháng năm sinh, đến từ đâu… Và thế là các nhà mạng mặc nhiên quản lý trong hồ sơ một bản lý lịch trích ngang của người chơi. Chưa kể các thanh công cụ nhà mạng còn có các nội dung line dắt, tương tác, bình luận, chia sẻ, bày tỏ thái độ về một vấn đề, sự kiện nào đó. Chính bằng cách này, các nhà mạng hoặc có chủ đích, hoặc chính họ cũng bị lợi dụng. Không thể kiểm soát các thông tin của mình, người dùng mạng trở thành “vật tế thần”. Các chuyên gia mạng xã hội, chuyên gia công nghệ đã đưa ra nhiều chỉ dẫn về kỹ năng công nghệ, người sử dụng Facebook không bị lợi dụng.
Mạng xã hội, cũng như các họat động công nghệ - truyền thông bao giờ cũng có hai mặt tích cực, tiêu cực; tốt và xấu, tiện ích và cái ác… đòi hỏi người “sống chung” phải có thái độ tiếp cận và hành xử đúng mực, khoa học, làm chủ kỹ năng sử dụng nhằm phát huy mặt tích cực, hạn chế tiêu cực. Làm chủ công nghệ, làm chủ chính mình trong mọi cuộc chơi là một thử thách, đòi hỏi tri thức và bản lĩnh chính trị, bản lĩnh xã hội - kỹ năng sống.
HẢI VÂN