Dọn "rác" trên mạng
Luật An ninh mạng được Quốc hội thông qua sáng 12-6, chính thức có hiệu lực từ ngày 1-1-2019. Luật gồm có 7 Chương, 43 Điều, là cơ sở pháp lý quan trọng giúp lực lượng chức năng ngăn chặn và xử lý những nguy cơ, thách thức từ không gian mạng một cách hiệu quả, kịp thời.
Những năm qua, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số đã góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Nhưng mặt khác, hệ quả do không gian mạng mang lại cũng rất lớn. Bên cạnh hàng ngàn cuộc tấn công mạng nhằm vào các hệ thống thông tin của nước ta, hoạt động vi phạm pháp luật trên không gian rộng lớn này cũng ngày mỗi nhiều hơn. Trên nhiều website, blog, mạng xã hội, diễn đàn trực tuyến… những đối tượng xấu, phản động đã có những hành vi xuyên tạc, vu cáo chống phá Nhà nước, lấy cắp dữ liệu, xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, trật tự an toàn xã hội; bôi nhọ, vu khống, xúc phạm nhân phẩm, vi phạm thuần phong mỹ tục…
Trong bối cảnh những thông tin độc hại, bịa đặt, xuyên tạc đang trở nên phức tạp cả về tính chất và mức độ hành vi, việc ban hành Luật An ninh mạng là rất cần thiết. Ở đây, chỉ xin cập đến những hình ảnh cá nhân không được kiểm soát, những phát ngôn bốc đồng, nông nổi bất chấp hậu quả, các vấn nạn nhạc nhảm, hài nhảm, hài tục, những phim ngắn, thơ văn, nhiếp ảnh, hội họa có nội dung phản cảm, gợi dục, gây sốc… được “tung” lên tùy tiện, tràn lan, làm nên một thứ rác mà các chuyên gia gọi là “rác văn hóa” trên mạng.
Đã là rác thì là “bẩn”, phải dược dọn dẹp ngay, nếu để lâu sẽ rất nguy hại, ảnh hưởng đến các giá trị văn hóa chuẩn mực trong xã hội… Thế nhưng thời gian qua, việc xử lý các loại “rác văn hóa” trên mạng còn nương nhẹ, lúng túng. Cơ quan chức năng vẫn chưa có chế tài cụ thể trong việc xử lý nạn “rác văn hóa” trên mạng ngoài việc phạt hành chính những kẻ vi phạm với mức phạt nhẹ hều, không đủ sức răn đe. Nói có sách mách có chứng: Cách đây mấy năm, Thanh tra Bộ VHTTDL đã ra công văn xử phạt các ca sĩ Yanbi, Mr T và T-Akayc hát ca khúc “Phiếu bé ngoan” có nội dung tục tĩu, phản cảm với mức phạt hành chính 5 triệu đồng. Trước đó không lâu, 2 “ca sĩ” Mr T và Yanbi cũng đã bị Sở VHTTDL Hải Phòng phạt hành chính 5 triệu đồng vì hành vi chế lời ca khúc “Thu cuối” trong một show diễn, cùng với những ca từ sốc, sex, sến làm khán giả phẫn nộ. Điều này khiến dư luận bức xúc, không tin những đơn vị và cá nhân vi phạm sẽ sợ mà không tiếp tục mắc lại lỗi cũ.
Trước sự lúng túng của các cơ quan chức năng đối với “rác văn hóa” được tung lên mạng công khai và dồn dập từng ngày, có ý kiến cho rằng cơ quan chức năng không cần can thiệp quá sâu mà cứ để “thuận theo tự nhiên”, bởi “Người xem bây giờ tinh khôn lắm, nếu nhảm thì người ta không xem đâu. Người xem có bộ lọc riêng nên theo tôi nên để xã hội tự đào thải, không nên đánh trống khua chiêng vì càng thế thì càng khiến người ta tò mò. Đây là sân chơi công bằng, miễn họ không vi phạm bản quyền là được. Nếu phim vi phạm luật pháp, phản động hay kích động bạo lực thì đã có công an xử lý”. Một đạo diễn nói. Thế nhưng, thật khó an tâm khi chỉ trông chờ vào nhận thức của người xem. Bởi không phải ai cũng có đủ bản lĩnh, đủ sức đề kháng trong môi trường mạng với đủ các loại sản phẩm văn hóa “thượng vàng hạ cám”. Vẫn cần đến vai trò của cơ quan chức năng để khi một đoạn phim, một trailer ca nhạc… phản cảm, dung tục, lệch chuẩn được đưa lên mạng, là lập tức “tuýt còi” và xử lý kịp thời.
Không gian mạng đang và sẽ tiếp tục phát triển với tốc độ chóng mặt, dẫn đến việc ra đời của nhiều mạng xã hội và nhu cầu đưa lên mạng các sản phẩm văn hóa (với đủ loại tốt xấu và dĩ nhiên là không qua kiểm duyệt). Trong bối cảnh đó, Luật An ninh mạng vừa được ban hành với hành lang pháp lý quy định đầy đủ, rõ ràng về các hành vi vi phạm pháp luật trên không gian mạng, về giải pháp phòng ngừa, đấu tranh cũng như chế tài xử lý nghiêm khắc là công cụ để xử lý hiệu quả những hành vi vi phạm. Chỉ như vậy vấn nạn “rác văn hóa” trên mạng với những tác hại khôn lường mới được phát hiện và “dọn dẹp” kịp thời.
NGUYỄN TRIỆU HẢI