Đẩy mạnh tuyên truyền phòng, chống tác hại thuốc lá

Đó là giải pháp hàng đầu trong công tác phòng, chống tác hại (PCTH) thuốc lá được ông Nguyễn Viết Điện, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh chia sẻ với phóng viên Báo Bà Rịa-Vũng Tàu trong cuộc phỏng vấn về việc thực hiện các hoạt động PCTH thuốc lá trên địa bàn tỉnh.

*Phóng viên: Xin ông cho biết, công tác PCTH thuốc lá được thực hiện trên địa bàn tỉnh như thế nào?

- Ông Nguyễn Viết Điện: Chương trình PCTH thuốc lá được ngành y tế nói riêng và xã hội nói chung triển khai nhiều năm. Đặc biệt, Luật PCTH thuốc lá ra đời đã giúp công tác PCTH thuốc lá triển khai mạnh mẽ hơn, tăng cường hơn. Tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực, đa dạng như: tổ chức mít tinh hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá; tổ chức buổi nói chuyện chuyên đề về tác hại và Luật PCTH thuốc lá cho thành viên các hội, đoàn thể, học sinh các trường học; tổ chức các lớp tập huấn về triển khai thực hiện môi trường không khói thuốc lá cho cán bộ phụ trách phòng chống tác hại của thuốc lá sở, ban, ngành, hội đoàn thể, các đơn vị y tế, cơ sở giáo dục...

Bên cạnh đó, công tác giáo dục, thông tin tuyên truyền về PCTH thuốc lá được thực hiện rộng rãi trong xã hội. Qua đó, nhận thức của người dân về hút thuốc lá đã có sự thay đổi, tỷ lệ hút thuốc lá có xu hướng giảm. Kết quả nghiên cứu tình hình sử dụng thuốc lá và công tác PCTH thuốc lá năm 2022 cho thấy, tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành từ 15 tuổi trở lên trên toàn tỉnh giảm từ 24,7% năm 2018 xuống còn 20%.

* Tuy đã đạt nhiều kết quả khả quan, song công tác PCTH thuốc lá vẫn còn rất nhiều khó khăn, thách phức như thế nào, thưa ông?

- Hiện nay, hoạt động mua bán thuốc lá diễn ra khá dễ dàng và phổ biến nên việc vận động người dân từ bỏ thuốc lá hoặc thực hiện nghiêm các quy định về hút thuốc lá còn khó khăn. Ngoài ra, giá thuốc lá bán trên thị trường không cao, chưa có sự quản lý việc mua bán thuốc lá nên nhiều đối tượng có thể tiếp cận dễ dàng, kể cả trẻ vị thành niên, học sinh. Các quy định của pháp luật về PCTH thuốc lá đều có mức nêu những hành vi vi phạm cụ thể với những mức phạt để răn đe.

Tuy nhiên, các văn bản trên chưa phát huy hiệu quả. Nguyên nhân là do công tác tuyên truyền cho người dân còn thiếu đồng bộ. Các cơ quan chức năng được giao kiểm tra, giám sát, xử lý hành vi vi phạm còn thiếu lực lượng, thiếu chủ động để thực thi nhiệm vụ. Người hút thuốc lá thiếu ý thức, thiếu tự giác không chỉ trong chấp hành quy định của pháp luật mà còn thiếu tôn trọng nếp sống văn minh, thiếu tôn trọng cộng đồng; hầu như chưa có hành vi vi phạm nào liên quan đến việc phòng, chống tác hại của thuốc lá bị cơ quan chức năng kiểm tra, nhắc nhở và xử phạt theo quy định.

Mặt khác, Luật PCTH của thuốc lá chưa đề cập đến thuốc lá điện tử, shisha và thuốc lá nhai. Thuốc lá điện tử được sử dụng ngày càng phổ biến trên thế giới, đặc biệt là trong giới trẻ. Vì vậy, việc kiểm soát thuốc lá điện tử còn rất khó khăn.

*Trước những khó khăn đó, cần thực hiện các biện pháp nào để nâng cao hiệu quả công tác PCTH thuốc lá, tiến tới loại trừ hút thuốc lá trong nhân dân nhằm bảo vệ sức khỏe, tính mạng cho cộng đồng, thưa ông?

Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá quy định các địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà và khuôn viên, trong đó có cơ sở y tế. Trong ảnh: Bệnh viện Vũng Tàu dán bảng cấm hút thuốc lá trong bệnh viện.

- Giải pháp hàng đầu vẫn là đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền PCTH thuốc lá. Cần tuyên truyền sâu rộng hơn nữa cho toàn thể mọi người dân được biết về Luật PCTH của thuốc lá. Trong đó, cần tuyên truyền chung về Luật PCTH thuốc lá và từng nội dung cụ thể cho từng nhóm đối tượng được nêu trong luật. Điều này sẽ giúp việc thực thi Luật PCTH của thuốc lá trong nhân dân sẽ hiệu quả hơn và luật đi vào cuộc sống hơn. Đồng thời, tăng cường các hình thức truyền thông tạo hiệu ứng lan tỏa sâu rộng trong nhân dân như tổ chức mít tinh, tổ chức ký cam kết liên ngành. Cần chú trọng tuyền truyền chuyên đề về PCTH thuốc lá trong học sinh, sinh viên, đồng thời tăng cường tổ chức nhiều hoạt động PCTH thuốc lá có vai trò của sinh viên, lực lượng trẻ.

Bên cạnh đó, chính quyền địa phương quyết tâm chỉ đạo xây dựng môi trường không khói thuốc lá để đẩy mạnh việc thực hiện cụ thể từng cơ quan, đơn vị, nơi công cộng như luật quy định. Người đứng đầu cơ quan, đơn vị phải quyết liệt và gương mẫu thực hiện. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền sớm ban hành văn bản sửa đổi, bổ sung quy định quản lý sản xuất, buôn bán, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

*Xin cảm ơn ông!

HỒNG PHƯƠNG (Thực hiện)