"Kinh tế vỉa hè" và mỹ quan đô thị
Jeremy - em rể tôi - là một người Mỹ đã đi từ ngạc nhiên này, đến ngạc nhiên khác khi có một tuần trải nghiệm đầy thú vị ở thành phố biển Vũng Tàu.
Ngoài mê đắm cảnh quan của thành phố, với những con đường thơ mộng uốn quanh các dãy núi, chạy theo bờ biển trải dài thơ mộng, Jeremy còn thích thú với những hàng quán vỉa hè, từ ăn sáng, ăn khuya đến giải khát, cà phê và trà đá. Jeremy nói, có lẽ "kinh tế vỉa hè" là "đặc sản" tạo nên điểm nhấn để lại nhiều ấn tượng cho thành phố biển Vũng Tàu, cũng như nhiều vùng, miền khác ở Việt Nam mà Jeremy có dịp đặt chân tới.
Buổi sớm mai trong lành, hay buổi hoàng hôn hây hây gió thổi, nhâm nhi ly cà phê ở vỉa hè, phóng tầm mắt ra xa phía biển, nơi những con tàu từ từ ra khơi, về cảng; ngắm dòng người qua lại, phố xá dần nhộn nhịp thật là thú vị.
Không chỉ đối với Jeremy, nhiều người dân, du khách đến với Vũng Tàu cũng đang ngày càng sử dụng nhiều hơn những dịch vụ từ "kinh tế vỉa hè" cho nhu cầu thư giãn, giải trí của mình.
Và khi vỉa hè được quan tâm đầu tư, khai thác hợp lý sẽ bảo đảm được các yếu tố về mỹ quan đô thị lẫn không gian sinh kế, linh hoạt của cộng đồng người dân.
Có thể thấy, Đường sách Vũng Tàu là một minh chứng sinh động cho việc sử dụng vỉa hè một cách lưỡng tiện. Ở đây, nhu cầu về giải trí vỉa hè đã được thỏa mãn với những tiệm cà phê sách ngăn nắp, lối dành cho người đi bộ không bị ảnh hưởng do vỉa hè được nâng cấp, nới rộng, lát đá và chia thành từng khu vực theo chức năng riêng.
Ở những tuyến đường khác, khi được "quy hoạch", sắp xếp lại vỉa hè, những hàng rong, quán cóc ngăn nắp, trật tự hơn cũng sẽ giảm sự cản trở đối với người đi bộ và tăng tính mỹ quan cho đô thị.
Trên thực tế, buôn bán nhỏ lẻ ở vỉa hè (kinh tế vỉa hè) đã có từ lâu đời và tạo công ăn, việc làm cho một bộ phận lớn người lao động ở các đô thị trên cả nước. Vì vậy, việc quy hoạch, sắp xếp một cách bài bản khu vực kinh doanh ở vỉa hè là cần thiết và cần được duy trì thường xuyên trong việc quản lý trật tự đô thị.
Theo ý kiến chuyên gia, nếu được tổ chức tốt, những hoạt động kinh doanh ở vỉa hè còn góp phần trang điểm cho đường phố thêm đẹp, cung cấp cho du khách những dịch vụ mang tính bản địa (ẩm thực, nghệ thuật...). Những mô hình như vậy đã được áp dụng thành công và mang lại lợi ích kinh tế không nhỏ tại nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á như Thái Lan hay Singapore, Philippines, Malaysia... Các hàng quán trên các tuyến phố được trang trí đẹp rực rỡ, bài trí ngăn nắp, thu hút rất nhiều du khách đến tham quan và sử dụng dịch vụ.
Nhiều năm qua, chính quyền địa phương cũng đã không ngừng quan tâm đầu tư cho vỉa hè, nhằm vừa bảo đảm mỹ quan đô thị, vừa bảo đảm không gian sinh kế đa dạng, linh hoạt của cộng đồng dân cư.
Về lâu dài, không thể thả lỏng nhưng không thể dẹp bỏ "kinh tế vỉa hè" mà cần sử dụng linh hoạt, ứng xử phù hợp giữa các nhóm và sắp xếp quy củ hơn. Cụ thể, tại các khu vực có vỉa hè rộng có thể cho phép tổ chức kinh doanh dưới sự quản lý chặt chẽ; những khu vực đông dân cư, tập trung trường học, bệnh viện, nhà máy có thể tổ chức kinh doanh theo giờ, cấm kinh doanh vào giờ cao điểm để không ảnh hưởng đến giao thông, đi lại của người dân.
TIỂU CƯỜNG