Trường công hay trường tư...?
Bạn tôi vừa chia sẻ trên trang facebook cá nhân một tin vui là kỳ thi THPT quốc gia vừa rồi con trai bạn đủ điểm tuyển vào 3 trường đại học. Bạn nói: “Đến bây giờ, khi con đã được 3 trường đại học xét học bạ thông báo trúng tuyển tôi vẫn không dám nói mình đúng hay sai, nhưng tôi thấy chúng tôi và cháu ổn”. Và bạn chia sẻ điều mà gia đình bạn đã trải qua cách đây 3 năm cũng giống như nhiều phụ huynh khác phải chịu đựng vào lúc này: Thất vọng não nề khi con không đủ điểm vào lớp 10 trường công để rồi phải quyết định cho con cắp cặp vào học ở một ngôi trường tư không mấy danh tiếng trong tâm trạng lo lắng, chưa kể còn phải chịu tiếng dè bỉu của bạn bè, người thân…
Thế rồi, nỗi lo lắng của gia đình dần được giải tỏa sau mỗi năm học của con. Ở trường dân lập, con bạn không phải “cày” từ 7 giờ sáng tới 10 giờ tối như một số trường công lập; không vật vã chạy từ điểm học thêm này đến chỗ phụ đạo kia. Đêm về, bạn cũng không phải ngồi kèm cho con giải bài tập ở nhà, học phí tuy có cao hơn trường công nhưng hầu như ít khi gia đình phải bận tâm thêm những khoản đóng góp khác. Ở ngôi trường này, thầy cô chủ nhiệm biết cháu thích ai, đang quan tâm đến điều gì và có những biểu hiện gì chưa tốt cần bỏ ngay... Tất cả đều được thầy, cô chủ nhiệm gọi điện hoặc nhắn tin thông báo đến gia đình bất cứ lúc nào nếu thấy cần thiết. Hằng tháng, phụ huynh đều được nhà trường gửi bảng điểm của con để theo dõi kết quả học tập. Mỗi học kỳ, nhà trường đều tổ chức 1-2 chuyến dã ngoại để học sinh có dịp được trải nghiệm thực tế, thư giãn và giao lưu với nhau. Qua đó, trang bị cho các em kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp, khả năng quan sát, nhìn nhận các vấn đề xã hội. Điều đáng mừng nhất là, khi có dịp ra nước ngoài, con bạn nói chuyện khá tự tin với người ngoại quốc bằng tiếng Anh, kỹ năng giao tiếp và kiến thức xã hội của con cũng ngày càng khá hơn.
Mang câu chuyện này hỏi một người bạn cũng có con học THPT dân lập, bạn xác nhận điều này. Bạn có thêm nhận định, tất nhiên cũng không phải trường tư nào cũng tốt và chính những ngôi trường tốt cũng chưa hẳn đã khắc phục được những hạn chế. Ví dụ như, chất lượng học sinh không đồng đều, đa số học sinh con em gia đình khá giả có tâm lý ỷ lại, ham chơi hơn ham học, dễ gây tác động đến các em khác... Nhưng chung quy, nếu phụ huynh tự chủ động chọn trường dân lập hoặc do con em mình không đủ điểm vào trường công buộc phải học trường dân lập thì cũng không vì thế mà quá bi quan.
Theo kết quả kỳ thi THPT quốc gia, năm học 2018-2019 tới đây, toàn tỉnh sẽ có gần 4.000 học sinh không đủ điểm vào các trường công lập. Số học sinh này sẽ có nhiều con đường khác để tiếp tục việc học, hoặc vừa học vừa làm. Qua khảo sát thông tin từ ngành giáo dục được biết, ngoài 4.000 học sinh này, hiện còn một số học sinh đủ điểm vào trường công lập theo nguyện vọng 2,3 nhưng gia đình có điều kiện kinh tế khá cũng đang cân nhắc lựa chọn các trường dân lập tốp trên, hoặc trường quốc tế (kể cả các trường ngoài địa bàn tỉnh). Điều này cho thấy, đang có một xu hướng chọn trường cho con ngoài yếu tố công-tư. Đã có một bộ phận phụ huynh xác định học trường công hay trường tư không nhất thiết; môi trường giáo dục, phương thức giáo dục và chất lượng giảng dạy mới là quan trọng. Tuy nhiên, bên cạnh đó, cũng còn nhiều phụ huynh chưa mạnh dạn đặt niềm tin vào hệ thống giáo dục ngoài công lập. Trong khi đó, ở các nước tiên tiến hiện nay, khái niệm trường công và trường tư hầu như cơ bản chỉ khác nhau ở mức học phí; Còn chất lượng giảng dạy thì phụ thuộc vào thương hiệu, uy tín của mỗi trường. Còn ở nước ta, trên thực tế, một ngôi trường được hình thành lâu đời, có bề dày thành tích thì không thể so sánh với một ngôi trường mới thành lập, chưa có nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy và quản lý học sinh. Tuy nhiên, trong xu thế xã hội hóa giáo dục, đang rất cần lòng tin và cái nhìn cởi mở từ phía phụ huynh để các trường tư có cơ hội chia sẻ gánh nặng trường lớp với hệ thống công lập. Bên cạnh đó, sự quản lý chặt chẽ, kiểm tra thường xuyên của ngành giáo dục đối với hệ thống giáo dục ngoài công lập sẽ là thước đo chuẩn xác để phụ huynh căn cứ vào đó lựa chọn trường lớp cho con em mình.
LAM PHƯƠNG