Dự án “Nạo vét kênh Bến Đình” lẽ ra đã triển khai từ tháng 3/2022. Tuy nhiên, trong số 312 hộ dân có đất, mặt nước bị thu hồi để thực hiện dự án, đến nay, còn 9 hộ nuôi hàu thuộc phường Thắng Nhất chưa bàn giao mặt nước, khiến dự án chậm tiến độ. 9 hộ dân này đã có đơn kiến nghị gửi TP.Vũng Tàu yêu cầu được đền bù phần tài sản nuôi hàu. Tuy nhiên, những đòi hỏi của họ gần như không có cơ sở để giải quyết.
 |
| Cơ quan chức năng TP. Vũng Tàu khảo sát dọc kênh Bến Đình có diện tích mặt nước phải thu hồi để thực hiện dự án “Nạo vét kênh Bến Đình”. |
Trong đơn kiến nghị, sở dĩ 9 hộ dân này chưa bàn giao mặt nước (dù sản xuất tại khu vực thuộc quản lý của nhà nước, không được cấp phép, không được giao mặt nước) vì họ tự hiểu, phần mặt nước này được khai hoang, đầu tư nuôi hàu từ năm 1997, nên sẽ được hỗ trợ khi giải tỏa. Trong khi đó, theo xác định của TP.Vũng Tàu, những hộ dân này hoàn toàn không thuộc diện được đền bù tài sản.
9 hộ dân chưa giao mặt nước vì muốn được hỗ trợ di dời
9 giờ 30 phút ngày cuối tuần, từ cảng thủy nội địa (phường 5, TP. Vũng Tàu) chúng tôi lên ghe theo đoàn giám sát của TP. Vũng Tàu ra kênh Bến Đình. Hàng ngàn ghe tàu đang neo đậu trên kênh, khiến luồng giao thông thủy nội địa gần như bị chiếm trọn. Phía Nam của kênh là khu dân cư với những mái nhà lụp xụp, rác thải, dầu nhớt khiến dòng kênh đen ngòm, mức độ ô nhiễm khủng khiếp.
|
LUẬT SƯ NGUYỄN VĂN CẢNH, GIÁM ĐỐC CÔNG TY LUẬT NGUYỄN CẢNH
Trong trường hợp này, người dân không được đền bù
Theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, đất khai hoang có thể được bồi thường khi nhà nước thu hồi đất nếu đáp ứng điều kiện: Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm; có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất mà chưa được cấp.
Theo quy định này, thì ngay cả khi người dân đầu tư nuôi hàu từ năm 1997 đến nay, nhưng không có giấy tờ chứng minh cũng không có căn cứ để đền bù.
|
Tại khu vực cửa đầu kênh Bến Đình (phần kênh đối lưu) thuộc địa bàn phường Thắng Nhất, lòng kênh thông thoáng hơn, nước trong hơn. Đó là nơi mà theo Trung tâm Phát triển quỹ đất TP. Vũng Tàu, vẫn còn 9 hộ nuôi hàu, chưa bàn giao mặt nước.
Để thực hiện dự án “Nạo vét kênh Bến Đình”, toàn bộ chiều dài 3,8km kênh đối lưu (thuộc lưu vực kênh Bến Đình) đều phải giải phóng mặt bằng, trong đó có hơn 4,9 ha nuôi trồng thủy sản thuộc phường Thắng Nhất. Nhưng tại thời điểm khảo sát, đoàn không ghi nhận bãi hàu nào trên phần kênh đối lưu, cũng không gặp bất cứ hộ dân nào đang làm việc ở khu vực này.
Sau khi khảo sát, không ghi nhận cọc gỗ, tôn nuôi hàu của người dân, chúng tôi đến gặp ông Nguyễn Trường Sơn (địa chỉ 32/15/15 đường Nguyễn Gia Thiều, phường 12, TP. Vũng Tàu). Ông Sơn là người đại diện cho 9 ngư dân, đứng đơn kiến nghị TP.Vũng Tàu. Qua trao đổi, ông Sơn cho biết, do triều lên nên che mất bãi nuôi hàu (cọc gỗ, tôn).
Cũng tại buổi tiếp xúc với phóng viên, ngoài ông Sơn còn có các hộ dân khác, cũng đang nuôi hàu trên phần kênh đối lưu. Họ đều xác nhận, phần mặt nước đang nuôi hàu thuộc quản lý của nhà nước và không cấp phép, không giao mặt nước. Các hộ dân cũng không có cơ sở, căn cứ chứng minh họ đã nuôi hàu từ năm 1997. Trong khi đó, bản thân ông Sơn, qua trao đổi với phóng viên cũng chỉ nói mới nuôi hàu khoảng 10 năm nay.
Để thực hiện dự án “Nạo vét kênh Bến Đình”, các hộ dân đồng ý trả lại đất mặt nước nhưng yêu cầu được bồi thường, hỗ trợ phần tài sản họ đã đầu tư. Theo ông Nguyễn Trường Sơn, hàng năm ông đầu tư hàng trăm triệu đồng để treo giàn, thả tôn xuống mặt nước để hàu bám, trừ các khoản chi phí, lợi nhuận thu về mỗi năm khoảng 300-500 triệu đồng.
Còn ông Đỗ Văn Kế - một trong 9 hộ dân nuôi hàu trên phần kênh đối lưu cho biết: “Khi nhà nước có chủ trương thu hồi để thực hiện dự án Nạo vét kênh Bến Đình, chúng tôi đồng ý. Nhưng đề nghị cơ quan chức năng xem xét bồi thường, hỗ trợ để chúng tôi chuyển đổi nghề, giảm thiệt hại cho dân”.
Về những kiến nghị này, trước đó, ngày 27/12/2021, Phó Chủ tịch UBND TP. Vũng Tàu Vũ Hồng Thuấn đã ký văn bản (số 1059/UBND-PTQĐ) trả lời. Theo đó, UBND TP. Vũng Tàu xác định, phần diện tích mặt nước mà 9 ngư dân kiến nghị thuộc thửa đất số 1, tờ bản đồ địa chính phường Thắng Nhất số 122 do Nhà nước quản lý, đã được UBND TP. Vũng Tàu ban hành thông báo thu hồi đất số 7070/TB-UBND ngày 3/9/2020 để thực hiện dự án “Nạo vét kênh Bến Đình” với diện tích phần kênh đối lưu thuộc địa bàn phường Thắng Nhất là 49.363m2 (hơn 4,9ha).
“Theo quy định, 9 hộ đang nuôi trồng thủy sản không đủ điều kiện để được bồi thường theo quy định tại Điều 92 Luật Đất đai năm 2013. Các hộ dân cũng không chứng minh được đã đầu tư nuôi trông thủy sản trên sông từ trước năm 1997. Do đó, kiến nghị hỗ trợ di dời và bồi thường thiệt hại diện tích nuôi trồng thủy sản của các hộ dân là không có cơ sở giải quyết”, ông Thuấn khẳng định.
Không có chuyện thông báo thu hồi làm dân trở tay không kịp
Trở lại với dự án Nạo vét kênh Bến Đình, từ ngày 30/10/2019, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2900/QĐ-UBND về việc phê duyệt dự án, giao cho Ban Quản lý dự án chuyên ngành giao thông làm chủ đầu tư.
Theo ông Hồ Sỹ Phương, Giám đốc Trung tâm Phát triển Quỹ đất TP. Vũng Tàu, dự án “Nạo vét kênh Bến Đình” đi qua địa bàn 4 phường (phường 5, phường 9, phường Thắng Nhì và phường Thắng Nhất, TP. Vũng Tàu). Diện tích sử dụng đất cho toàn bộ dự án sau khi được điều chỉnh phê duyệt theo Quyết định 4808/QĐ-UBND là 86,86ha. Dự án có tổng mức đầu tư dự án là hơn 1.489 tỷ đồng.
Để thực hiện dự án, tổng diện tích đất, mặt nước cần phải thu hồi là 225.211m2 thuộc địa bàn 4 phường với 312 hộ dân và tổ chức có đất thuộc diện thu hồi trong đó có 17 hộ sử dụng mặt nước (9 hộ thuộc phường Thắng Nhất, 8 hộ thuộc phường 9). Các hộ dân ở các phường đều đồng ý bàn giao mặt bằng, riêng 9 hộ dân phường Thắng Nhất cũng đồng ý bàn giao nhưng yêu cầu được bồi thường.
Theo Trung tâm Phát triển quỹ đất TP. Vũng Tàu, trước khi ban hành quyết định thu hồi, tháng 3/2020, TP. Vũng Tàu đã tiến hành điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm và ghi nhận không có tài sản của dân trên khu vực mặt nước kênh đối lưu.
Ngày 3/9/2020, TP. Vũng Tàu có thông báo 7070/TB-UBND về việc thu hồi hơn 4,9ha diện tích đất mặt nước thuộc phần kênh đối lưu đi qua địa bàn phương Thắng Nhất để thực hiện dự án “Nạo vét kênh Bến Đình”. Thời gian thu hồi là đến ngày 31/12/2020.
|
Dự án quan trọng để xử lý căn cơ vấn nạn ô nhiễm kênh Bến Đình
Với mục tiêu xử lý căn cơ vấn đề ô nhiễm môi trường khu vực kênh Bến Đình, tạo cảnh quan khu vực, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của TP Vũng Tàu, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 12/2019 về đầu tư Dự án nạo vét kênh Bến Đình. Khi hoàn thành dự án, kênh Bến Đình sẽ là kênh cấp IV, có hai luồng cho tàu cá ra vào và có nơi neo đậu cho 250 tàu cá.
|
Ông Trần Văn Trìu, Phó Chủ tịch UBND phường Thắng Nhất cho biết, ngày 29/3/2021, phường Thắng Nhất phối hợp với đơn vị liên quan tổ chức bảo vệ thi công phần diện tích đất, mặt nước bị các hộ dân lấn chiếm nuôi hàu. Tuy nhiên các hộ dân phản ứng quyết liệt, cản trở.
Vào ngày 30/3/2022, UBND phường Thắng Nhất tổ chức họp đối thoại với các hộ dân. Tại cuộc họp này, các hộ dân đề nghị tạm dừng thi công trong vòng 15 ngày để họ thu hoạch hàu và bàn giao lại mặt nước. “Tuy nhiên, gần 2 tháng qua, các hộ dân vẫn chưa bàn giao mặt nước như đã thỏa thuận”, ông Trần Văn Hữu, Trưởng phòng giải phóng mặt bằng Ban Quản lý dự án chuyên ngành giao thông cho biết.
Ông Hồ Sỹ Phương khẳng định thêm: “Chúng tôi đã làm đúng các quy trình, thủ tục về thu hồi đất. Qua quá trình xét duyệt hồ sơ thì người dân không có giấy tờ chứng minh sử dụng đất, không có giấy tờ chứng minh quá trình canh tác trên đất… Do đó, chúng tôi đề nghị người dân hợp tác, bàn giao diện tích mặt nước để thi công dự án đúng quy định”, ông Phương nói thêm.
Bài, ảnh: QUANG VŨ