Môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm: Giúp trẻ thỏa sức khám phá cuộc sống

Trong 3 năm qua, chủ trương xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đã tạo nên “cú hích” để thay đổi phương pháp giáo dục ở các trường MN, dần biến nơi đây trở thành môi trường học tập mơ ước của trẻ.

MÔI TRƯỜNG VUI CHƠI, TRẢI NGHIỆM

Ấn tượng đầu tiên khi đến Trường MN Ánh Dương (TP. Vũng Tàu) là khuôn viên trường được bố trí như một công viên kỳ thú, nhiều sắc màu. Tại đây, mỗi bức tường là một mảng màu sắc, một bức tranh sinh động với những nhân vật hoạt hình gần gũi với trẻ. Ngay trong khuôn viên trường còn có một khu “Vườn cổ tích” với hình ảnh mô phỏng của các nhân vật trong các câu chuyện cổ tích, với vườn cỏ cây, hoa lá tươi xanh. Những chiếc lốp xe cũ, vỏ chai nước ngọt, vỏ hộp bánh... biến thành vật trang trí, đồ dùng xinh xắn. Tại “Góc thiên nhiên” của trường có hàng chục loại hoa, cây cảnh, cây ăn trái. Mỗi cây đều được gắn bảng tên, giúp trẻ quan sát và làm quen với với thiên nhiên. Nhà trường đã tận dụng mọi không gian, ngay cả gầm cầu thang, khoảng trống giữa hai dãy nhà để tạo thành những góc vui chơi, học tập như sân khấu, nhà bếp cho bé tập làm nội trợ... cho trẻ được vui chơi và trải nghiệm. Trên sân trường là góc vui chơi với đồ chơi vận động, bể chơi cát nước cho trẻ vui chơi ngoài trời. Ngoài hành lang các lớp học được trang trí những giỏ cây xinh xắn…

Trẻ lớp Lá A (5-6 tuổi) Trường MN Ánh Dương (TP. Vũng Tàu) vui chơi ở sân trường.

Trẻ lớp Lá A (5-6 tuổi) Trường MN Ánh Dương (TP. Vũng Tàu) học cắt dán hình vẽ.

Trong lớp học, trẻ được hòa vào một thế giới đầy màu sắc và hình ảnh, với đủ góc học tập, vui chơi. Trẻ chủ động tham gia các hoạt động cùng cô giáo. Chơi xong, trẻ tự biết cất đồ chơi và vệ sinh cá nhân... Cô Nguyễn Thị Phương, Hiệu trưởng Trường MN Ánh Dương cho biết, những sản phẩm tạo hình trong và ngoài lớp học đều do cô và trò cùng làm. Ở lứa tuổi MN, trẻ vui chơi là chính nhưng vẫn phải dạy cho các em những kỹ năng cơ bản để tự phục vụ nhu cầu của bản thân và làm quen với thế giới xung quanh.

Đến với Trường MN Thùy Vân (TP. Vũng Tàu), chúng tôi vô cùng thích thú khi được ngắm nhìn những sản phẩm tạo hình của cô và trẻ trang trí dọc cầu thang và các hành lang. Trường còn có 1 thư viện sách, 1 phòng lego đồ chơi lắp ráp để trẻ thỏa trí tưởng tượng, sáng tạo, phòng năng khiếu để phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu cho trẻ. Ngoài trời, khu vận động trải thảm cỏ nhân tạo giúp trẻ được vui chơi một cách an toàn. Cô Lê Thị Ngân Hà, Hiệu trưởng Trường MN Thùy Vân chia sẻ: “Ở trường, chúng tôi tạo môi trường cho trẻ được trải nghiệm, được vui chơi nhiều nhất có thể. Qua đó giúp trẻ tự tin, mạnh dạn, tích cực khám phá môi trường, tích lũy vốn sống và phát triển toàn diện”.

Trẻ lớp Lá 2 (5-6 tuổi) Trường MN Thùy Vân (TP. Vũng Tàu) tự phục vụ bữa ăn trưa tại trường.

LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM

Chuyên đề xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được thí điểm tại BR-VT từ năm 2016 và triển khai rộng rãi từ năm học 2016-2017. Đến nay, việc triển khai đã đạt được những kết quả nổi bật.

Cô Lê Thị Ngân Hà, Hiệu trưởng Trường MN Thùy Vân (TP. Vũng Tàu) nhớ lại: “Trường MN Thùy Vân được thành lập vào tháng 4-2014 với diện tích 3.600m² và 15 phòng học. Lúc đó, khuôn viên nhà trường lưa thưa vài cây xanh và những bức tường một màu buồn tẻ. HS của trường nhút nhát, hạn chế về kỹ năng sống. Tuy nhiên, ngay từ lúc đó, nhà trường đã xác định mục tiêu xây dựng trường MN lấy trẻ làm trung tâm để thay đổi toàn diện không khí dạy - học”. Ban đầu, nhà trường vận động các nhà hảo tâm tài trợ làm mái che ở sân, bổ sung cây xanh, trang bị thêm đồ chơi. Nhà trường còn mời GV âm nhạc dạy miễn phí cho tất cả các lớp. Từ đó, bước đầu nhà trường tạo được một số mảng xanh trong khuôn viên, trẻ dần tự tin, mạnh dạn hơn. Tháng 5-2016, Trường MN Thùy Vân là 1 trong 4 trường của tỉnh được Sở GD-ĐT chọn thực hiện Bộ tiêu chí thực hành “Quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” của Bộ GD-ĐT. Và từ đó đến nay, khuôn viên nhà trường đã được trang trí nhiều phối cảnh học tập, khám phá hấp dẫn cho trẻ. Bên cạnh việc xây dựng môi trường học tập, vui chơi, GV cũng rất chú trọng đến việc dạy trẻ kỹ năng sống, kỹ năng tự phục vụ, các thói quen và hành vi văn minh trong sinh hoạt hằng ngày...

Đánh giá nét nổi bật của việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, cô Nguyễn Thị Phương, Hiệu trưởng Trường MN Ánh Dương (TP. Vũng Tàu) cho rằng: “Trước đây, trong môi trường giáo dục truyền thống, GV truyền tải thông tin, còn trẻ tiếp nhận một cách thụ động. Còn trong môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, GV chỉ là người định hướng cho trẻ chủ động trải nghiệm, khám phá, tự phục vụ bản thân mình”. Theo cô Phương, để làm được điều này, bên cạnh việc bồi dưỡng GV, thay đổi nhận thức của phụ huynh, nhà trường phải sáng tạo trong việc tạo ra các “góc mở” trong và ngoài lớp học để trẻ học và chơi theo cách riêng của mình. Kế hoạch giáo dục cũng cần linh hoạt hơn để phù hợp với trẻ, khơi gợi sự hứng thú của các em. Mặc dù kinh phí hạn hẹp nhưng Trường MN Ánh Dương đã phấn đấu trở thành đơn vị đi đầu trong xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm bằng cách đẩy mạnh xã hội hóa, kêu gọi phụ huynh ủng hộ hiện vật, ngày công, cùng nhà trường tham gia vào việc xây dựng, cải tạo cảnh quan, môi trường giáo dục.

Bà Hà Thị Thanh Thuận, Trưởng Phòng MN, Sở GD-ĐT cho biết, chuyên đề xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đã tạo ra chuyển biến rõ rệt trong mối quan hệ giữa GV với đồng nghiệp, với phụ huynh và HS để tạo ra một môi trường giáo dục cởi mở, thân thiện, hạn chế bạo lực học đường. Bên cạnh đó, môi trường lớp học, sân trường cũng “thay da đổi thịt”, tạo điều kiện tối đa cho trẻ vận động, học hỏi, trau dồi kỹ năng sống. Để thực hiện hiệu quả chuyên đề này, từ năm 2016 đến nay, Sở GD-ĐT đã tham mưu UBND tỉnh trang bị bộ thiết bị vận động thông minh cho 9 trường điểm trên địa bàn tỉnh, tổ chức lớp bồi dưỡng “Lan tỏa yêu thương” cho 2.516 cán bộ, giáo viên MN với kinh phí khoảng 1,5 tỷ đồng.

Bài, ảnh: KHÁNH CHI