Bảo tồn, phát huy lễ hội văn hóa dân gian

Bà Rịa-Vũng Tàu không chỉ có bãi biển dài và nhiều danh lam thắng cảnh mà còn là nơi lưu giữ nhiều lễ hội văn hóa dân gian đặc sắc, mang đậm dấu ấn văn hóa, phong tục, tín ngưỡng của người dân.

Lễ hội Nghinh Ông Thắng Tam Vũng Tàu vào năm 2022.

Gìn giữ nét đẹp văn hóa lễ hội dân gian

Ngày 10 và 11/11 (ngày 17 và 18/10 Âm lịch), Lễ hội Lễ giỗ bà Phi Yến lần thứ 237 năm 2022 đã được tổ chức tại An Sơn miếu - một địa danh du lịch tâm linh nổi tiếng ở Côn Đảo. Đây là lễ hội truyền thống hằng năm của người dân huyện đảo. 

Lễ hội Lễ giỗ bà Phi Yến được chính quyền và người dân huyện Côn Đảo tổ chức trang trọng ở phần lễ và hội. Độc đáo hơn cả là lễ rước Bài vị Hoàng tử Hội An - con của bà Phi Yến chiều 17/10 Âm lịch. Sau nghi lễ khấn nguyện của chủ lễ, đoàn rước bắt đầu xuất phát từ An Sơn miếu đi Cỏ Ống. Dẫn đầu là đội múa lân, kế tiếp là đội rước kiệu, trống, chiêng, lộng, Ban chủ lễ, tiếp sau là đoàn nam phụ lão, nữ phụ lão, quân giáo… Lễ rước Bài vị Hoàng tử Hội An từ An Sơn miếu đến Miếu Cậu, Cỏ Ống được di chuyển bằng 20 chiếc xe điện, gồm: xe của Ban chủ lễ, đại biểu, xe chở quân giáo, quân kỳ, xe chở nhân dân tham dự lễ rước.

Vào ngày chính lễ (18/10 Âm lịch), nghi thức cúng thể hiện tấm lòng của người dân, thành tâm cầu nguyện bà phù hộ cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, nhà nhà bình an. Phần hội năm nay cũng có nhiều hoạt động phong phú hơn như: trưng bày mâm quả, thi cắm hoa, các trò chơi dân gian, viết thư pháp, diễn nghệ thuật đờn ca tài tử, thu hút sự quan tâm của người dân các khu dân cư trên huyện đảo và du khách đến Côn Đảo.

Ngoài Lễ hội Lễ giỗ bà Phi Yến, hiện UBND tỉnh cũng lập hồ sơ khoa học đề nghị Bộ VH-TT-DL công nhận Lễ hội Nghinh Ông Thắng Tam Vũng Tàu và Lễ hội Dinh Cô (huyện Long Điền) là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia. Trong đó, Lễ hội Nghinh Ông Thắng Tam Vũng Tàu diễn ra từ ngày 16-18/8 Âm lịch hằng năm với nhiều nghi thức mang đậm nét đặc trưng văn hóa miền biển. Lễ hội Nghinh Ông gồm hai phần phần lễ và hội. Phần lễ có lễ rước, cúng giỗ, lễ thỉnh sắc thần, cúng tế… Phần hội có nhiều trò chơi dân gian tái hiện các hoạt động của ngư dân như: thi câu cá, đan lưới, kéo co, thi đấu cờ ca rô trên cát, mang đậm nét văn hóa của cư dân vùng biển.

Lễ hội Dinh Cô-Long Hải (huyện Long Điền) tổ chức từ ngày 10-12/2 Âm lịch. Hằng năm, trước ngày chính lễ (mùng 10 và 11/2 Âm lịch) tại vùng bờ biển này, đêm hội hoa đăng được tổ chức, ghe, thuyền đậu kín, hướng mũi thuyền về phía Dinh Cô. Ngày chính lễ (12/2 Âm lịch), các ghe, thuyền sẽ quay hướng ra biển để làm lễ. Những ngày diễn ra lễ hội, người dân và du khách còn được tham dự nhiều trò chơi dân gian như đua thuyền thúng, cùng hòa giọng trong những làn điệu hò bả trạo độc đáo.

Phát huy giá trị di sản

Theo Sở VH-TT, Bà Rịa-Vũng Tàu có 12 lễ hội truyền thống, trong đó tiêu biểu là các lễ hội như: Lễ giỗ bà Phi Yến; Lễ hội Nghinh Ông, Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành, Lễ hội Trùng Cửu, Lễ hội Dinh Cô… Các lễ hội truyền thống này thể hiện sự giao thoa màu sắc văn hóa truyền thống của cả 3 miền Bắc-Trung-Nam và đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa cộng đồng của người dân.

Nhận diện giá trị di sản, đồng thời mong muốn bảo tồn, phát huy giá trị của di tích, di sản, trong đó có các di sản văn hóa phi vật thể, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã và đang duy trì, phát triển thành các lễ hội văn hóa, du lịch, thu hút đông đảo du khách về hành hương, tế lễ hằng năm.

Tỉnh cũng xây dựng các chương trình, kế hoạch triển khai thực hiện nghị quyết liên quan đến phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc. Các cấp, ngành trong tỉnh cũng tích cực tuyên truyền quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng về xây dựng văn hóa, phát triển con người Việt Nam trong tình hình mới; đồng thời tuyên truyền, quảng bá hình ảnh của Bà Rịa-Vũng Tàu, đặc biệt là những nét văn hóa, du lịch đặc sắc, di sản văn hóa tiêu biểu.

Bài, ảnh: AN NHIÊN