Mùa Xuân đang về

Minh họa của MINH SƠN.

- Mẹ ạ, con quyết định rồi, con phải lấy anh ấy làm chồng.

- Ai cơ?

- Anh Hùng, từng đến nhà mình ăn tối với mẹ một lần rồi đó. 

- Lần nào? Nói thật, mẹ chả nhớ có bao nhiêu anh bạn con đã đưa đến đây ăn tối với mẹ con mình. 

- Tại vì mẹ vô tâm, chứ ngày nào anh cũng chở con về tới tận cổng nhà mình. Mẹ thì đi hát tới gần nửa đêm nên chả bao giờ biết. 

- Thôi thì cứ cho là mẹ có lỗi không để ý. Nhưng vì sao con phải lấy anh ấy? 

- Vì con yêu mà mẹ.

Trong một đêm trăng sáng ghé ngang cửa sổ, thoảng hương hoa nhài, Hoài - cô con gái 19 tuổi đã nói với mẹ như vậy. Trong khi Hoài mỉm cười nghĩ về hạnh phúc, mẹ khẽ thở dài. Chưa bước qua tuổi 40 nhưng đã 15 năm nuôi con một mình, chị hiểu đó không phải, không được phép là quyết định chóng vánh. Quyết định ấy cũng chẳng can dự gì với chuyện “vì mẹ vô tâm” - cái cớ thường xuyên được con gái vin vào khi đòi mẹ một thứ gì đó. Cái cớ ấy luôn có tác dụng làm lòng chị mủn ra khi nghĩ con mình thiệt thòi hơn những đứa trẻ khác mà đáp ứng hết thảy nhu cầu của nó. Tại chị say mê ca hát quá làm chi, đến cả chồng bỏ cũng vì mê mải lời ca điệu nhạc, cũng chẳng chừa. Chị luôn thấy cuộc sống đặt mình trước những thử thách khắc nghiệt. Thử thách nào chị cũng bước qua, bằng cách thất bại nhiều hơn là thành công. Ai cũng nói chị mạnh mẽ. Chỉ chị hiểu, vì mình có cô con gái bên cạnh mới có sức để vượt qua mọi chuyện.

“Vì con yêu nên con phải lấy anh ấy”. Hoài lại nhắc mẹ điều ấy, rành rọt từng chữ. “Mẹ muốn con cứ bình tĩnh suy nghĩ một thời gian, tuổi con nên học hành đã”. Con bé mới thi rớt đại học, chị không muốn nó bỏ cuộc sớm thế. Nhưng khi Hoài nghiêm túc nhắc lại lí do “vì yêu”, chị biết rất khó để cản. Chị cứng cỏi: “Được, vậy con cứ lấy. Nhưng mẹ không đồng ý nên sẽ không cho con một đồng”. “Vâng, không sao mẹ ạ. Nhà anh có sạp vải ở chợ, khá dư dả. Má anh nói, chỉ cần mẹ đồng ý là má anh lo hết”. 

Chị giận đến mức chẳng tìm được câu nào nói lại. Nó đáp lại sự phản đối của mẹ bằng thái độ vui vẻ nhẹ nhõm như vậy chẳng khác gì tạt nước sôi lửa bỏng vô mặt chị. Gắn bó với con gái như người bạn thân nhất, tri kỷ nhất, chị cũng hiểu sẽ không ai cản được nó khi đã quyết định điều gì, nhất là khi điều đó lại có lý do “Vì yêu”.

Đám cưới Hoài diễn ra chóng vánh trong một ngày đầu xuân. Khi nhìn mẹ đứng lại phía sau xe hoa, Hoài xót lòng nghĩ nhiều lần mình ngăn cản những người đàn ông khác ngoài ba đến với mẹ. Chị rùng mình nhớ, ngày xưa mình cũng cưới chóng vánh như vậy. Chị lắc đầu để những suy nghĩ về quá khứ trôi qua. Rồi tự nhủ, con gái sẽ không như mình, nó sớm thiệt thòi, sớm khôn chứ không đa tình đa cảm. 

* * *

- Mẹ, con phải về với mẹ thôi!

Một ngày kia, Hoài lao sầm sập vào nhà, dự báo một sự bất trắc. Chị đứng lặng đi nhìn nó. 

- Mẹ nói gì đi chứ, con phải về với mẹ thôi - con bé bắt đầu sụt sùi. 

- Bình tĩnh nào, có chuyện gì vậy con? 

- Sạp vải nhà chồng con bị cháy. Mẹ chồng đi xem bói, nói số con là số báo gia, báo cô nên mới tán gia bại sản. Mẹ chồng tát vào mặt con, đuổi con đi. Chồng con không bênh một lời, anh nhu nhược và bênh mẹ không cần biết đúng sai. Mười chín năm con ở với mẹ, có bao giờ mẹ tát con, đánh con đâu. Ở với mẹ chồng chưa được một năm, con đã bị đánh, trong khi con đang mang giọt máu của nhà họ, sao con chịu nổi? 

Chị đau nhói trong lòng, xót xa xoa bàn tay mềm lên má con gái. Hoài nói đúng, chị chưa bao giờ đánh bất cứ ai chứ đừng nói là con mình. Chị muốn giữ con bé lại, ăn với mình bữa cơm rồi cùng tìm cách giải quyết. Nhưng dự cảm về những cuộc hôn nhân bất trắc luôn choán ngập suy nghĩ chị. Bấy nhiêu năm làm mẹ đơn thân đã là quá sức chịu đựng đối với chị. Con bé chắc gì có thể vượt qua với đứa con đang ngày một hình thành trong bụng. 

- Quay về đi.

- Mẹ… 

- Con quay về đi, mẹ chỉ duy nhất một lần chấp nhận con lấy chồng. Con nói con lấy vì yêu, vậy con phải chấp nhận chứ. Mẹ chồng có thế nào cũng là người sinh ra chồng con - người con yêu mà. Mẹ đánh cửa trước thì con về cửa sau. Con về đi kẻo không có cơ hội quay lại. 

Nước mắt Hoài giàn giụa trên gương mặt xanh xao vì thai nghén. Hoài quay lưng đi, bước trĩu nặng. Sau lưng Hoài, chị nấc nghẹn. Đau thế nhưng vẫn là may khi Hoài không giống chị ngày xưa, có người chỉ cho mình cách ngã như thế nào cho ít đau hơn.

Cuộc hôn nhân kéo dài mười năm, đủ thời gian để Hoài cứng cáp hơn khi trải qua những va vấp. Cũng chừng ấy thời gian lại không thể khiến chồng Hoài trưởng thành hơn. Anh vẫn luôn đứng về phía mẹ, thậm chí sẵn sàng bạo hành vợ. Nhiều hôm, ra phố với mặt mũi sưng húp, Hoài phải nói dối bị té cầu thang và tuyệt đối không dám tìm tới mẹ vì sợ mẹ còn đau hơn mình. Hoài nhận ra tình yêu học trò của mình đúng như ngày xưa mẹ nói, chóng đến, cháy như lửa nhưng khi tàn lụi thì như tro lạnh. Không muốn để con gái lớn lên trong sự khôn khéo ngụy trang, Hoài chia tay người chồng mình từng cố sống chết để cưới bằng được. Chia tay nhanh, dứt khoát cũng như khi cưới, chẳng ai lý giải. Lúc này, cũng như cưới, mẹ Hoài không ngăn cản vì biết có cản cũng không xong. Trái tim người đàn bà luôn có đủ nghị lực để quyết đến cùng điều gì đó khi tìm cho mình một lý lẽ. 

* * *

- Mẹ, sao trước đây mẹ luôn vun vào, mẹ bắt con bỏ qua, tha thứ, luôn nhận thiệt thòi về mình nhưng bây giờ mẹ chỉ im lặng? 

- Vì mẹ nghĩ con gái mẹ nếm đủ yêu thương chát đắng rồi, đủ sức để đi một mình mà không đau đớn như mẹ ngày xưa. Hơn nữa, mẹ biết lúc nào con quyết thì mẹ không nên cản vì cản cũng không được. 

Ngồi một mình, chọn một ly rượu chát, nghe mẹ hát khúc nhạc buồn não nề của Phạm Duy: “Một người ngồi bên kia sông, im nghe nước chảy về đâu; Một người ngồi đây, trông hoa trôi theo nước chảy phương nào…”. Hoài nhấp thêm một ngụm rượu chát để xua vị nước mắt mặn đắng đang chảy dọc xuống cổ họng mình. 

- Mẹ, con sẽ đi hát

Lặng im một lúc, Hoài nhíu đôi chân mày mảnh: “Sao mẹ không cản?” 

- Vì mẹ biết con có đủ khả năng và đủ chín chắn để làm một người đàn bà hát. Con cũng đủ trưởng thành để không va vấp những cám dỗ của đèn màu. Hơn nữa, mẹ hiểu những mất mát, buồn đau sẽ vơi đi khi con cất lời ca tiếng hát.

Khi nói điều đó, Hoài thấy mẹ quay đi lau giọt nước mắt trên má. 

Hoài thường xuyên hát ở phòng trà Dạ khúc. Long - cậu chủ hai mươi bảy tuổi là tâm điểm thu hút, đồng thời là khát khao của hầu hết những cô ca sĩ trẻ mới vào nghề. Hoài cũng mới vào nghề nhưng không còn trẻ. Ngoài ba mươi, hành trang là những vệt chân chim chớm xuất hiện trên khóe mắt, “một đời chồng vừa chia tay và cô con gái 10 tuổi” - cô ngắn gọn giới thiệu về mình như thế. Cậu chủ phì cười: “Gừng càng già càng cay, tôi lại là người sành… ăn gừng”. Hoài hiểu đó là sự châm chọc, đồng thời nghĩ, cậu chủ sớm thành công trên thương trường hóa ra chỉ là chú “ngựa non háu đá”.

Cậu chủ luôn có thói quen tặng những cành hoa hồng cho ca sĩ đến biểu diễn hàng đêm. Những nụ hồng đỏ thẫm, nhen nhóm như một đốm lửa. Từ khi Hoài đến, có thêm một nụ hồng trắng. Một vài cô ca sĩ tỏ vẻ không hài lòng, nói: “Nụ hoa ấy có đặc biệt hơn các nụ hoa khác không, anh Long?”. Long giữ thái độ im lặng như không hề nghe hỏi, Hoài cười khi nhận nụ hoa: “Nụ hoa của tôi chỉ buồn hơn thôi mà”. Khuya hôm ấy, Long nhắn tin: “Nụ hồng ấy đặc biệt vì chị là con người đặc biệt. Lần đầu, tôi gặp một ca sĩ hát bằng tất cả đau thương, hờn giận mà chan chứa tình yêu”. Hoài nhắn lại: “Cậu nhầm, tình yêu đối với tôi là món xa xỉ mà tôi chẳng đủ năng lực tài chính để mua. Tôi đã không quan tâm tới điều ấy”. “Tôi cho rằng tiền không mua được tình yêu” - Long đáp lại, kèm nụ hồng trắng gửi qua điện thoại. “Không chỉ Long, trước Long hàng trăm, ngàn năm người ta đã biết vậy rồi” - Hoài không chịu thua. 

Đã vài ba lần Long tỏ ra quan tâm, thăm dò về tình cảm nhưng Hoài hoặc chặn đứng lại, hoặc phớt lờ đi. Cô chán ngắt cái trò tỏ vẻ yếu mềm, khao khát cần có ở một người đàn bà dành cho đàn ông. Hoài mỉm cười, tắt máy, rúc mặt vào mái tóc của con gái đón một giấc ngủ vừa tới. 

***

Tết năm nay lại rất tệ với mẹ con Hoài. Đã là cái tết thứ ba nhà chỉ có mẹ và con. Cô con gái mua đầy hoa mai hoa cúc chưng khắp bốn căn phòng vẫn không thêm phần ấm cúng, chỉ thấy nhà thêm giống sân khấu phường chèo. Sáng mùng ba, khi Hoài đang lần mở lại album hình cưới thì chuông cửa reo. Không lẽ anh ta quay lại? - Tưởng có tâm trạng nguội lạnh với người cũ, nhưng đôi khi Hoài không kiểm soát được mình, vẫn mong ngóng một tiếng chuông cửa mà chẳng hiểu tại sao. 

Trước mặt Hoài không phải là chồng cũ, mà là Long. Long nhoẻn cười, tay cầm bó hồng trắng tinh khiết: “Long vào được chứ?”. Hoài chần chừ, chưa đáp lời thì con gái ồ lên: “Hoa đẹp quá mẹ ơi! Dạ, chú vào đi, tất nhiên là chú vào được ạ”. Cả Long và Hoài phì cười trước vẻ cụ non của con gái. Hoài chạnh lòng nghĩ, bằng tuổi con bé, chưa bao giờ mình tạo điều kiện cho mẹ đón một người đàn ông lạ vào nhà. 

- Chú sẽ quay lại nữa chứ?” - con gái hỏi khi Long vừa quay ra cửa. 

- Dĩ nhiên, nếu mẹ cháu không phiền. 

- Dĩ nhiên là mẹ cháu rất vui - con gái lại nhanh nhảu đối đáp khiến Hoài thấy gương mặt mình có chút nóng lên. 

Hoài thường không giấu được cảm xúc của mình qua vẻ mặt. Long nhíu mắt nhìn Hoài, tỏ ý ngạc nhiên và cười rất tươi. Hoài thanh minh: “Tại nắng lên…”  -  “Chứ không phải tại má mẹ cháu hay hồng khi mắc cỡ” - con bé lại nhanh nhẹn cướp lời. Hoài chỉ khẽ nhắc con không được xen vào khi người lớn trò chuyện, chẳng thể la mắng con gì hơn khi thấy lòng mình khe khẽ rung lên một khúc nhạc yêu thương khi mùa xuân đang về.