“Chúng tôi ủng hộ lực lượng cảnh sát giao thông (CSGT) thường xuyên kiểm tra, xử lý nghiêm xe quá khổ, quá tải trên địa bàn tỉnh. Hy vọng lần ra quân này sẽ giải quyết tận gốc vấn nạn xe quá khổ, quá tải gây mất an toàn giao thông, đe dọa tính mạng người dân, gây hư hỏng hệ thống cầu đường…”. Người dân sống trên đường Hội Bài - Phước Tân đã chia sẻ như vậy, khi chứng kiến Tổ tuần tra kiểm soát phương tiện quá tải của Phòng CSGT Công an tỉnh quyết liệt chặn bắt những chiếc xe quá khổ, quá tải chạy bạt mạng trên tuyến đường này vào ngày 12/8 vừa qua.
Mong ước của người dân sống trên trục lộ Hội Bài - Phước Tân cũng là của người dân ở những điểm nóng về xe quá khổ, quá tải trên địa bàn tỉnh hiện nay. Nhưng câu chuyện xe quá khổ, quá tải đã đi vào hồi kết hay chưa còn tùy thuộc vào giải pháp của các lực lượng chức năng sẽ triển khai trong thời gian tới.
Đẩy lùi và xóa sổ tình trạng xe quá khổ, quá tải là mục tiêu được các lực lượng chức năng của tỉnh đặt ra từ năm 2013. Sau nhiều năm thực hiện với nhiều giải pháp không kém phần quyết liệt, vi phạm về tải trọng đã giảm đáng kể. Thế nhưng, sau một thời gian tạm lắng, xe quá khổ, quá tải lại bùng phát trở lại và diễn biến phức tạp. Trên các QL51, 55, 56, các tỉnh lộ, hương lộ, đường liên xã, liên thôn - nơi có các mỏ vật liệu, các dự án, công trình xây dựng, san lấp mặt bằng, bến cảng, kho hàng, những chiếc xe cơi nới thành, thùng vẫn đầy ắp vật liệu xây dựng qua lại nhộn nhịp mỗi ngày.
Theo thời gian, sự đối phó của chủ những chiếc xe quá khổ, quá tải cũng ngày một tinh vi. Họ thuê hẳn đội quân chuyên theo dõi lực lượng tuần tra, mật phục, điện thoại thông báo “chốt” của CSGT để các lái xe tìm cách né tránh. Về phía các lái xe, khi được ra hiệu dừng xe, không ít người đã thể hiện sự chống đối, bất hợp tác. Có tài xế phớt lờ hiệu lệnh, nhấn ga bỏ chạy, CSGT phải nổ súng cảnh cáo mới chịu chấp hành.
Đợt cao điểm xử lý xe quá khổ, quá tải mà lực lượng CSGT, thanh tra giao thông triển khai từ ngày 3/4/2022 có thể nói là quyết liệt nhất từ trước tới nay. Trong khoảng thời gian này, lực lượng CSGT, thanh tra giao thông toàn tỉnh đã phát hiện tạm giữ nhiều phương tiện vi phạm, tước quyền sử dụng giấy phép lái xe hàng trăm trường hợp. Số tiền phạt lên đến hàng tỷ đồng. Thế nhưng, ngay trong “đợt cao điểm” người ta vẫn thấy bóng dáng những chiếc xe quá khổ, quá tải lưu thông trên các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ… như thách thức, trêu ngươi lực lượng chức năng.
Nếu các giải pháp vẫn dựa trên phương thức cũ, thì dù các lực lượng chức năng có nỗ lực chừng nào cũng rất khó đạt hiệu quả cao, câu chuyện xe quá khổ, quá tải chưa thể đi vào hồi kết. Lực lượng CSGT, thanh tra giao thông không thể “căng” mãi 24/24 trên mọi tuyến đường để kiểm tra, bắt giữ, xử phạt. Và đúng như nhiều chuyên gia nhận định, vấn nạn xe quá khổ, quá tải chưa thể bị đẩy lùi, xóa sổ khi nó chưa được chặn từ gốc. Nghĩa là tại các đầu nguồn hàng như cơ sở sản xuất vật liệu, các bến bãi, kho hàng, việc kiểm tra; kiểm soát tải trọng xe chưa được lực lượng chức năng chú trọng triển khai.
Cùng với việc “siết” quản lý các đầu nguồn hàng, các hành vi tự ý thay đổi kích thước thùng xe cũng phải được xử lý thích đáng. Chủ xe nào vi phạm phải buộc cắt thùng xe, hạ tải trở về theo đúng thiết kế ban đầu; kiên quyết không đăng kiểm các phương tiện vi phạm. Cần thiết, đình chỉ thi công có thời hạn đối với nhà thầu vận chuyển vật liệu xây dựng bằng xe quá khổ, quá tải, cho đến khi có phương án vận chuyển chở hàng hóa đúng kích thước, trọng tải thiết kế của xe.
Ứng dụng khoa học - công nghệ trong kiểm soát, xử lý xe quá khổ, quá tải được coi là một giải pháp thiết thực hiện nay. Việc lắp đặt hệ thống cân tự động kiểm soát xe chở quá tải trên các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ huyết mạch không chỉ làm cơ sở phạt “nguội” xe quá khổ, quá tải, mà còn làm tăng tính minh bạch trong việc xử lý. Giải pháp này còn nhằm “giảm tải” cho các lực lượng thanh tra giao thông, CSGT, tránh những tranh cãi, đôi co không đáng có giữa người vi phạm và lực lượng chức năng.
NGUYỄN HƯNG NHƠN