Ám ảnh kẹt xe
1. Đầu năm 2015, khi khánh thành giai đoạn 1 dự án đường cao tốc TP. Hồ Chí Minh-Long Thành-Dầu Giây, chủ đầu tư khẳng định, công trình này giúp rút ngắn quãng đường TP. Hồ Chí Minh-Vũng Tàu còn 95 km với thời gian khoảng 1 giờ 20 phút, thay vì 120 km với 2 giờ 30 phút như trước đây. Thời điểm đó, nhiều người dân và doanh nghiệp cũng phấn khởi vì quãng đường và thời gian di chuyển giữa hai thành phố đều được rút ngắn.
Nhưng niềm vui đó chẳng được bao lâu, khi Quốc lô 51 - tuyến đường huyết mạch nối tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu với tỉnh Đồng Nai và TP. Hồ Chí Minh trong những năm gần đây đã trở nên quá tải, dẫn đến kẹt xe, nhất là đoạn từ huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai đến TX. Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. Điều này khiến cho thời gian di chuyển giữa TP. Hồ Chí Minh-TP. Vũng Tàu lại kéo dài lên khoảng 2,5-3 giờ, thậm chí là 4 giờ.
Điều đáng nói, tình trạng kẹt xe trên Quốc lộ 51 xảy ra thường xuyên ở tất cả các ngày trong tuần. Trong đó, vào dịp lễ, tết và mùa hè, tình trạng này trầm trọng hơn. Nhiều thời điểm, kẹt xe kéo dài vài cây số tại các giao lộ, trạm thu phí, phương tiện ken đặc, chiếm luôn cả làn dành cho xe 2 bánh và phải nhích từng chút một. Thêm vào đó, tuyến cao tốc trên cũng trong tình trạng tương tự vì lưu lượng phương tiện quá đông.
2. Khoảng 10 năm trước, rất ít người nghĩ sẽ có ngày TP. Vũng Tàu bị kẹt xe. Nhưng vài năm nay, điều đó đã thành sự thật. Vụ kẹt xe diễn ra từ 18 đến khoảng 20 giờ ngày 9/7 tại hầu hết các tuyến đường trung tâm TP. Vũng Tàu là ví dụ điển hình. Nhiều người than, tuyến đường vài km, bình thường chỉ đi hết chừng 10 phút, nhưng nay mất gần 2 giờ. Nguyên nhân là do hàng chục ngàn người dân và du khách đến Vũng Tàu để tham dự một sự kiện âm nhạc quy mô lớn được tổ chức tại Bãi Sau vào buổi tối cùng ngày. Đáng chú ý, tình trạng kẹt xe cũng xảy ra phổ biến tại các tuyến đường gần Bãi Sau, TP. Vũng Tàu trong giờ cao điểm những ngày cuối tuần, lễ tết, khi có đông khách du lịch đến thành phố.
3. Kẹt xe là nỗi ám ảnh không chỉ của người tham gia giao thông mà còn là nỗi sợ của các doanh nghiệp vì làm tốn thêm chi phí và thời gian vận chuyển hành khách, hàng hóa, chậm nhịp độ sản xuất, kinh doanh và thậm chí còn là lỡ cả cơ hội kinh doanh.
Nhiều năm qua, hạ tầng giao thông kết nối khu vực Đông Nam Bộ không theo kịp sự phát triển kinh tế, xã hội. Tình trạng quá tải của hạ tầng giao thông là rào cản sự phát triển của kinh tế, xã hội các tỉnh, thành trong vùng. Vấn đề này đã được lãnh đạo các địa phương trong vùng nhiều lần chỉ ra trong các cuộc làm việc với các đoàn lãnh đạo trung ương.
Con số thống kê thiệt hại từ kẹt xe được ông Phan Công Bằng, Phó Giám đốc Sở GT-VT TP. Hồ Chí Minh nêu trong buổi làm việc của Bộ trưởng Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng với TP. Hồ Chí Minh hôm 12/7 khiến nhiều người giật mình: Mỗi năm, địa phương này thiệt hại khoảng 6 tỷ USD vì tình trạng ùn tắc giao thông.
4. Bài toán về hạ tầng giao thông đã có lối ra khi một số dự án giao thông quan trọng kết nối vùng Đông Nam Bộ đã được Quốc hội và Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư như: cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu, đường Vành đai 4 TP. Hồ Chí Minh. Thời điểm này, các địa phương liên quan đang xúc tiến thủ tục bồi thường, giải phóng mặt bằng để chuẩn bị đầu tư. Tuy vậy, nếu triển khai đúng tiến độ, phải từ khoảng năm 2026-2028, các dự án này mới được đưa vào hoạt động. Khi đó, Quốc lộ 51 mới được giảm tải và tình trạng kẹt xe mới được giải quyết.
Từ đây, vấn đề mới phát sinh cũng nên đặt ra: Với vị trí trung tâm du lịch biển của tỉnh và Vùng Nam Bộ, áp lực về giao thông sẽ ngày càng gia tăng đối với TP. Vũng Tàu. Bởi lẽ, khi giao thông thuận tiện, dịch vụ du lịch được đầu tư ngày càng đa dạng, lượng khách đến TP. Vũng Tàu tắm biển, nghỉ dưỡng sẽ ngày càng đông. Điều đó đòi hỏi thành phố phải thực hiện quy hoạch phát triển với những yêu cầu chặt chẽ về mặt quản lý: quy hoạch về phát triển mạng lưới và phương tiện giao thông; quy hoạch khu vực nào phát triển khu dân cư, khu vực nào phát triển du lịch…
Nếu không có định hướng đúng và tầm nhìn xa trong những quy hoạch này, thành phố sẽ phải đối mặt với tình trạng kẹt xe ngày càng trầm trọng, như TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh đã và đang gặp phải.
NGUYỄN ĐỨC