Hệ thống cảng biển BR-VT đảm nhận khoảng 40% tổng lượng hàng hóa xuất nhập khẩu của cả nước, mỗi năm đón hàng hàng ngàn lượt tàu vận tải quốc tế, trong đó có những tàu siêu trường, siêu trọng lớn nhất thế giới. Để đón được những con tàu có trọng tải lớn cập cảng an toàn, có sự đóng góp rất lớn của hoa tiêu - người dẫn đường thầm lặng.
 |
| Hoa tiêu Nguyễn Trọng Phong thu xếp hành lý, đồ bảo hộ để chuẩn bị lên đường làm nhiệm vụ. |
Nghề đầu sóng ngọn gió
13 giờ 27 phút ngày 16/9, tại khu vực phao số 0, anh Nguyễn Trọng Phong, hoa tiêu Công ty CP Dịch vụ và vận tải biển Vũng Tàu (Vungtau Ship) bắt đầu hành trình lên tàu và thực hiện công việc của người dẫn đường. Nhiệm vụ lúc này của anh là đưa tàu AAL FREMANTVE, quốc tịch Liberia cập cảng Ba Son (TX. Phú Mỹ). Sau khi lên tàu, anh Phong liền trao đổi với thuyền trưởng các thông tin về độ sâu, độ rộng luồng, thủy triều, tốc độ tàu, mớn nước và đường kính vùng quay trở. Khi các thông số kỹ thuật hai bên đã cập nhật đầy đủ, anh Phong báo cáo về Trung tâm điều khiển luồng giao thông rồi bắt đầu cho tàu di chuyển vào khu vực neo đậu. Sau gần 3 tiếng đồng hồ, tàu AAL FREMANTVE cập cảng an toàn, cũng là lúc anh Phong kết thúc công việc trong một ngày của mình.
“Mùa này gió lớn, lại phải mang các thiết bị bảo hộ phòng chống dịch nên công việc vất vả, nguy hiểm hơn. Do luồng Cái Mép - Thị Vải là luồng sông hẹp, có nhiều khúc cua gắt, quy định tàu chỉ được đi một chiều nên chỉ cần một sơ suất, lệch hướng nhỏ là tàu có thể mắc cạn ngay. Vì vậy khi đưa tàu vào, hoa tiêu phải rất tập trung và cần độ chính xác cao. Gặp khi thời tiết xấu, nhận thấy không an toàn, hoa tiêu cần khuyến cáo thuyền trưởng gọi thêm tàu lai dắt hỗ trợ. Còn nếu có nguy cơ mất an toàn cao thì cho tàu quay ra khu neo chờ thời tiết thuận lợi mới tiếp tục hành hải”- hoa tiêu Nguyễn Trọng Phong chia sẻ thêm.
Theo hoa tiêu Nguyễn Duy Hưng (Vungtau Ship) so với nhiều ngành nghề khác, nghề hoa tiêu có thu nhập cao và ổn định hơn. Đặc biệt, trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay, nguồn thu nhập của hoa tiêu vẫn bảo đảm và còn được hưởng nhiều chế độ đãi ngộ. Nhưng công việc này cũng lắm nỗi niềm. “Từ khi dịch COVID-19 bùng phát tới nay, sau mỗi ca làm việc các hoa tiêu không được về nhà ngay mà phải thực hiện “3 tại chỗ” tại KDL Hải Dương Intourco. Sau 14 ngày làm việc liên tục, hoa tiêu được về nhà 1 tuần, với điều kiện chỉ ở trong nhà. Sau đó, hoa tiêu được test COVID-19 rồi trở lại ca trực. Làm nghề hoa tiêu vào những ngày lễ, Tết muốn sum vầy cùng gia đình hoặc vui chơi cùng bạn bè cũng không có nhiều thời gian. Vì hễ có tàu cần ra vào cảng, là chúng tôi phải nhận nhiệm vụ. Bình quân mỗi hoa tiêu dẫn 2 tàu/ngày”- anh Hưng tâm sự.
 |
| Hoa tiêu Vungtau Ship dẫn tàu vào vùng biển BR-VT. |
Tuyển dụng nghiêm ngặt
Ông Nguyễn Khắc Du, Tổng Giám đốc VungTau Ship cho hay, DN có 60 hoa tiêu, bình quân dẫn từ 40-60 tàu ra vào cảng/ngày. Công việc của một hoa tiêu không hề đơn giản, nên việc tuyển dụng hoa tiêu đòi hỏi yêu cầu nghiêm ngặt. Muốn trở thành một hoa tiêu trước hết cần phải tốt nghiệp Trường ĐH Hàng hải. Sau đó, cần phải có kinh nghiệm đi biển ít nhất 2 năm và học thêm 2 năm để có bằng sĩ quan vận hành và về thực tập tại các công ty hoa tiêu 2 năm mới được cấp bằng hoa tiêu hạng 3. Sau một thời gian làm việc, cứ 2-3 năm, hoa tiêu sẽ thi để nâng cấp bằng lên hạng 2, hạng 1 và ngoại hạng. Ngoài năng lực chuyên môn, hoa tiêu cần phải có kiến thức về thủy văn, thông thạo ngoại ngữ và bản lĩnh nghề nghiệp để đưa ra các quyết định, giúp thuyền trưởng xử lý những tình huống khẩn cấp, để bảo đảm an toàn cho mỗi chuyến tàu. “Người dẫn đường phải am hiểu khí hậu, thời tiết và biết “nhìn sóng, đoán gió” ở từng thời điểm đưa tàu ra, vào cảng. Luồng lạch ra, vào cảng phải thuộc hơn cả lòng bàn tay”, ông Du ví von.
| Phạm vi được phép hành nghề của các chức danh hoa tiêu hàng hải: Hoa tiêu hàng hải hạng 3 chỉ được phép dẫn các loại tàu biển có tổng dung tích dưới 4.000 GT hoặc có chiều dài tối đa đến 115m. Hoa tiêu hàng hải hạng 2 được phép dẫn các loại tàu biển có tổng dung tích dưới 10.000 GT hoặc có chiều dài tối đa đến 145m. Hoa tiêu hàng hải hạng 1 được phép dẫn các loại tàu biển có tổng dung tích dưới 20.000 GT hoặc có chiều dài tối đa đến 175m. Hoa tiêu hàng hải ngoại hạng được phép dẫn tất cả các loại tàu biển không giới hạn tổng dung tích hoặc chiều dài của tàu. |
Chia sẻ từ những thuyền trưởng, những DN cảng biển cho thấy, vài trò của hoa tiêu rất quan trọng không chỉ việc dẫn tàu mà họ còn “kiêm” luôn vai trò của hướng dẫn viên du lịch để giới thiệu tới thuyền trưởng các thuyền viên về các điểm đến du lịch, văn hóa... của Việt Nam nói hcung và BR-VT nói riêng.
Bài, ảnh: TRÀ NGÂN