Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV: Đại biểu băn khoăn tình trạng giải ngân vốn đầu tư công chậm, gây lãng phí ngân sách

Tiếp tục kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV, sáng 25-5, Quốc hội thảo luận tại hội trường đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2017; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước những tháng đầu năm 2018. 

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Hữu Cầu (tỉnh Nghệ An) phát biểu tại phiên họp. Ảnh: PHƯƠNG HOA

Một trong những vấn đề nhiều đại biểu Quốc hội băn khoăn trong bức tranh kinh tế - xã hội năm 2017 là nợ đọng xây dựng cơ bản và lãng phí trong đầu tư công, cùng với những vướng mắc trong triển khai Luật Đầu tư công. Các ý kiến nhận định, qua gần 2 năm thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn, mặc dù đã đạt một số kết quả ban đầu quan trọng, song không thể phủ nhận một thực tế là còn rất nhiều khó khăn, thách thức trong quá trình tổ chức thực hiện.  

Có ý kiến cho rằng, theo quy định tại Nghị quyết 26/2016/QH14 kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 cũng như Luật Đầu tư công, không được phép phát sinh nợ xây dựng cơ bản sau 31-12-2014. Tuy nhiên, trên thực tế, qua báo cáo Kiểm toán Nhà nước vẫn còn có những nơi, những bộ, ngành, địa phương còn phát sinh nợ xây dựng cơ bản. Đến năm 2017, con số phát sinh là 14.614 tỷ đồng. Từ đó, nhiều đại biểu đề nghị Chính phủ cần rà soát, điều chỉnh để không phát sinh nợ đọng trong xây dựng cơ bản. 

Một vấn đề khác đại biểu đề cập là thời hạn giải ngân. Việc giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản trong thời gian gần đây có những thời điểm rất khó khăn. Vốn trái phiếu Chính phủ năm 2017 chỉ giải ngân được trên 40%. Đại biểu Nguyễn Thanh Xuân (Cần Thơ) cho biết, năm 2017, vốn từ ngân sách Nhà nước chỉ giải ngân được 86,8% và vốn trái phiếu Chính phủ chỉ đạt 45%... Đặc biệt trong quý I-2018 mới đạt 16,3%. Tình hình giải ngân này chắc chắn sẽ tác động đến các dự án, công trình trọng điểm quốc gia như: Sân bay Long Thành, đường cao tốc phía Đông, tuyến cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận - Cần Thơ… Không hoàn thành đúng kế hoạch, hậu quả có thể là tăng chi phí đầu tư, tác động lớn đến phát triển kinh tế - xã hội.  

Đại biểu Nguyễn Hữu Cầu (Nghệ An) cho biết, cử tri trăn trở trước sự lãng phí nguồn lực nhà nước trong quản lý đất đai, xây dựng cơ bản, các chủ đầu tư thực hiện các dự án lớn nhưng chậm đóng thuế cho nhà nước, gây thất thoát cho ngân sách. Trong khi đó, nhiều người dân không có đất sản xuất, tình trạng dự án treo còn xảy ra nhiều, xuất hiện tình trạng đầu cơ “đất vàng” để trục lợi... Đại biểu Nguyễn Hữu Cầu đề nghị Chính phủ làm rõ vấn đề: Tốc độ giải ngân vốn đầu tư xây dựng, vốn trái phiếu Chính phủ chậm, cho thấy khâu tổ chức thực hiện còn yếu kém, kéo dài từ nhiều năm chưa giải quyết triệt để.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính. Vấn đề này phải làm thường xuyên, quyết liệt hơn nữa, không để nợ công, nợ thuế, nợ xấu gia tăng gây áp lực cho nền kinh tế. Chính phủ cần xem xét và giải quyết một cách căn bản, rốt ráo trong năm 2018 và những năm tiếp theo. 

VÂN TÙNG HẠNH