Kỳ 4: Chấn chỉnh để đi đúng mục tiêu

TIN LIÊN QUAN:

Từ năm học 2012-2013, ngành GD-ĐT tỉnh cho tuyển sinh lớp 6 nguồn tại 7 trường THCS ở các huyện, thị xã, thành phố (trừ Côn Đảo) nhằm lựa chọn, đào tạo nguồn cho giáo dục mũi nhọn. Tuy nhiên, đến nay chỉ còn Bà Rịa và Vũng Tàu triển khai, 5 địa phương còn lại đã ngừng.

Theo bà Nguyễn Thị Lan Hương, Trưởng phòng GD-ĐT TP. Vũng Tàu, những năm qua, nhờ thực hiện tuyển sinh lớp 6 nguồn, Trường THCS Nguyễn An Ninh đã tạo được nguồn HS chất lượng cho giáo dục mũi nhọn. Trong ảnh: HS Trường THCS Nguyễn An Ninh đạt thành tích cao trong các cuộc thi cấp thành phố, cấp tỉnh và quốc gia.

Chặng đường 10 năm

Ông Nguyễn Văn Ba, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT cho biết, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn, từ năm 2010, Sở GD-ĐT đã học tập kinh nghiệm của một số địa phương có chất lượng giáo dục mũi nhọn đứng đầu cả nước như TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Nam Định, Hải Phòng, Bình Phước…

Hầu hết các địa phương này đều thành lập lớp chất lượng cao từ bậc THCS. Trên cơ sở đó, Sở GD-ĐT xây dựng Đề án mỗi huyện thành lập một trường chất lượng cao, tuyển sinh nguồn từ lớp 6. Năm học 2012-2013, năm học đầu tiên mở lớp 6 nguồn, Sở GD-ĐT tuyển sinh 16 lớp/7 trường, với 640 HS.

Năm học sau đó, Bộ GD-ĐT ban hành Chỉ thị số 5105/CT-BGDĐT về việc chấn chỉnh tình trạng dạy thêm, học thêm đối với giáo dục TH, trong đó có yêu cầu không tổ chức thi tuyển HS vào lớp 6. Do đó, từ năm học 2015-2016, Sở GD-ĐT yêu cầu các địa phương ngừng thi tuyển đầu vào lớp 6 nguồn. Thay vào đó, các phòng GD-ĐT căn cứ nguyện vọng của phụ huynh, HS và tình hình thực tế của địa phương chủ động tham mưu UBND huyện, thị xã, thành phố ban hành kế hoạch, phương án xét tuyển lớp 6 nguồn.

Tới năm 2018-2019, Bộ GD-ĐT lại cho phép đánh giá năng lực để tuyển sinh lớp 6. Trước sự thay đổi này, các địa phương đã thực hiện tuyển sinh lớp 6 nguồn bằng hình thức xét tuyển hoặc kết hợp với khảo sát năng lực HS trong trường hợp điểm xét tuyển bằng nhau.

Hàng năm, HS trúng tuyển vào Trường THPT chuyên Lê Quý ĐÔn đa số là HS Trường THCS Nguyễn An Ninh. Trong ảnh: HS dự thi lớp 10 THPT chuyên Lê Quý Đôn năm học 2022-2023. Ảnh: KHÁNH CHI

5 địa phương dừng bước

Tính đến năm 2022, trong tổng số 7 huyện, thị xã, thành phố tuyển sinh lớp 6 nguồn thì có tới 5 địa phương đã “dừng bước”, gồm: TX. Phú Mỹ, huyện Châu Đức, Long Điền, Đất Đỏ, Xuyên Mộc.

Theo ông Nguyễn Quý Phúc, Trưởng phòng GD-ĐT TX. Phú Mỹ, năm học 2022-2023 này, thị xã chính thức dừng tuyển sinh lớp 6 nguồn. Ông Phúc lý giải, những năm gần đây, thị xã tuyển sinh lớp 6 nguồn bằng hình thức xét tuyển kết quả học tập của HS ở bậc TH. Chất lượng tuyển sinh không cao bằng hình thức thi tuyển. Bên cạnh đó, do địa bàn rộng nên việc tuyển sinh lớp 6 nguồn của thị xã không thu hút được HS trên toàn địa bàn mà chủ yếu chỉ có HS của phường Phú Mỹ. Việc tổ chức lớp nguồn không đạt được mục tiêu đề ra là đào tạo nguồn cho giáo dục mũi nhọn của toàn thị xã.

Cùng với đó, áp lực trường lớp cũng là một trong những lý do khiến TX. Phú Mỹ “từ bỏ” tuyển sinh 6 nguồn. Ông Phúc cho hay, mỗi năm thị xã tăng khoảng 2.000 HS, trong khi số lượng GV tăng không tương xứng, cơ sở vật chất trường lớp không đáp ứng được nhu cầu thực tế. Để giải quyết khó khăn, địa phương quyết định dừng tuyển sinh lớp 6 nguồn để tập trung cân đối, sắp xếp lại trường lớp, bảo đảm các điều kiện tổ chức dạy và học.

Còn tại huyện Châu Đức, khoảng 4-5 năm trở lại đây, địa phương cũng đã dừng tuyển sinh lớp 6 nguồn do không phù hợp với thực tế địa bàn. Ông Lê Thanh Kính, Trưởng Phòng GD-ĐT huyện Châu Đức chia sẻ, dù việc tổ chức tuyển sinh lớp 6 nguồn đã thu hút được HS trên toàn huyện nhưng do địa bàn quá rộng nên việc đưa đón của phụ huynh, ăn ở của HS hết sức vất vả. Không chỉ vậy, cơ chế thu chi đối với trường chất lượng cao cũng chưa có quy định rõ ràng, gây ra không ít khó khăn cho hoạt động của nhà trường.

Ông Kính cho biết thêm, hiện nay, dù huyện không tuyển sinh lớp 6 nguồn nhưng mỗi năm học, Phòng GD-ĐT đều yêu cầu từng trường THCS có kế hoạch phân luồng, phát hiện, bồi dưỡng HS giỏi, nâng cao chất lượng đội ngũ để củng cố và phát triển giáo dục mũi nhọn cho địa phương. Nhờ đó, chất lượng giáo dục mũi nhọn của huyện vẫn được giữ vững.

2 thành phố vẫn kiên trì

TP. Bà Rịa và TP. Vũng Tàu là 2 địa phương vẫn tiếp tục thực hiện tuyển sinh lớp 6 nguồn. Bà Nguyễn Thị Lan Hương, Trưởng Phòng GD-ĐT TP. Vũng Tàu khẳng định, việc đào tạo nguồn tại Trường THCS Nguyễn An Ninh đã góp phần xây dựng nguồn HS chất lượng để phát triển giáo dục mũi nhọn. Trong những năm qua, Trường THCS Nguyễn An Ninh là nơi dự nguồn uy tín cho THPT chuyên Lê Quý Đôn, khi hàng năm tỷ lệ  HS THCS Nguyễn An Ninh thi đậu vào các lớp chuyên rất cao. Trường THCS Nguyễn An Ninh còn giành nhiều giải cao trong các cuộc thi HS giỏi cấp thành phố, cấp tỉnh, cấp quốc gia. Ngoài giỏi văn hóa, các em còn có nền tảng tiếng Anh, có kỹ năng giao tiếp và kiến thức xã hội tương đối tốt. Trong những năm qua, Trường THCS Nguyễn An Ninh đã thu hút được HS TH trên toàn địa bàn thành phố dự tuyển.

Một cán bộ quản lý THCS trên địa bàn TP. Vũng Tàu cho rằng, không thể phủ nhận hiệu quả của tuyển sinh lớp nguồn đối với mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn. Điều này thể hiện sự quan tâm đầu tư từ sớm của địa phương để tuyển chọn, bồi dưỡng nhân tài. Tuy nhiên, mặt trái của trường nguồn, lớp nguồn là phát sinh tình trạng “chạy” tuyến để được vào học tại Trường THCS Nguyễn An Ninh, hay tình trạng “làm đẹp” học bạ, dạy thêm, học thêm, luyện thi tràn lan để có cơ hội vào lớp 6 nguồn…

Chưa kể, ngoài tuyển sinh 6 nguồn, TP. Vũng Tàu còn có cơ chế tuyển HS bổ sung vào lớp 7, 8, 9 nguồn, để thu hút HS có thành tích đang học tại các trường THCS công lập khác về THCS Nguyễn An Ninh. Điều này không chỉ gây xáo trộn sĩ số của các trường THCS trên địa bàn, mà còn khiến cho đội ngũ GV các trường này cảm thấy “nản” vì những HS họ dành tâm huyết để bồi dưỡng vừa có thành tích đã được “chiêu mộ” về trường khác.

NHÓM PV GIÁO DỤC