Dịch COVID-19 khiến nhiều người lao động (NLĐ) mất việc làm, cuộc sống khó khăn, nên số người nhận hưởng BHXH 1 lần gia tăng. Hệ lụy của tình trạng này dẫn đến NLĐ sẽ không còn cơ hội được hưởng lương hưu và được cấp thẻ BHYT miễn phí để bảo đảm cuộc sống và sức khỏe khi về già.
 |
| Nhân viên BHXH tỉnh hướng dẫn NLĐ làm thủ tục nhận BHXH 1 lần. |
Chị Trần Thị Muội (ngụ phường Phú Mỹ, TX. Phú Mỹ) làm công nhân may mặc ở KCN Phú Mỹ 3 với mức lương hơn 5 triệu đồng/tháng. Làn sóng dịch COVID-19 thứ 4 bùng phát từ cuối tháng 4/2021, công ty gặp khó khăn nên chị phải nghỉ việc. “Một mình nuôi 2 con nhỏ, không có chồng phụ giúp nên tôi không thể tiếp tục làm công nhân mà xoay sang buôn bán. Do vậy, tôi quyết định làm thủ tục nhận BHXH 1 lần để trang trải cuộc sống trước mắt”, chị Trần Thị Muội chia sẻ.
Tương tự, do ảnh hưởng dịch COVID-19, công ty nơi chị Nguyễn Thị Hương (ngụ phường Long Hương, TP. Bà Rịa) phải tạm ngừng việc khiến chị mất việc làm. Hoàn cảnh khó khăn, 2 con còn nhỏ nên chị Hương quyết định đến BHXH tỉnh làm thủ tục nhận BHXH 1 lần để trang trải cuộc sống trước mắt. “Hiện nay tôi không đi làm nên cũng không có tiền đóng BHXH trong khi còn phải chạy ăn từng bữa. Nhận BHXH 1 lần, tôi biết là có thiệt thòi nhưng có khoản thêm khoản tiền trong lúc ngặt nghèo”, chị Nguyễn Thị Hương bộc bạch.
Theo thống kê của BHXH tỉnh, trong năm 2021, toàn tỉnh có 13.796 người đã hưởng chế độ BHXH 1 lần, với tổng số tiền trên 552 tỷ đồng.
| Theo quy định của pháp luật hiện hành, mức đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất là 22% mức tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH của NLĐ. Trong đó, NLĐ đóng 8% và người sử dụng lao động đóng 14%. Tổng mức đóng vào quỹ BHXH hằng năm bằng 2,64 tháng lương. Nếu NLĐ hưởng BHXH 1 lần thì mức hưởng cho mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 lần bình quân tiền lương tháng cho những năm đóng trước năm 2014 và bằng 2 lần mức bình quân tiền lương tháng cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi. Như vậy, nếu lĩnh BHXH 1 lần, NLĐ sẽ mất đi khoảng 1,14 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 và khoảng 0,64 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH sau năm 2014. Nếu ở thời điểm khó khăn, không có thu nhập để tham gia BHXH, NLĐ có quyền bảo lưu và sau đó đóng tiếp (bằng cách tham gia BHXH bắt buộc hoặc BHXH tự nguyện) để đủ điều kiện nhận lương hưu. |
Ông Nguyễn Văn Sơn, Phó Giám đốc BHXH TX. Phú Mỹ cho hay, thời gian qua, BHXH TX. Phú Mỹ tiếp nhận số người đến nhận BHXH 1 lần tăng đột biến. Chỉ tính trong 7 tháng năm 2021, đã có hơn 2.100 hồ sơ xin rút BHXH 1 lần, với tổng số tiền 101 tỷ đồng, gần bằng tổng hồ sơ cả năm 2020. “Bên cạnh việc hướng dẫn NLĐ làm thủ tục nhận BHXH 1 lần, nhân viên BHXH còn giải thích tính ưu việt của chế độ hưu trí và những lợi ích lâu dài để NLĐ cân nhắc có nên nhận BHXH 1 lần hay không. Một số trường hợp sau khi nghe giải thích đã thay đổi ý định này”, ông Nguyễn Văn Sơn nói.
Theo ông Trịnh Sơn Hồng, Phó Giám đốc BHXH tỉnh, có nhiều nguyên nhân khiến NLĐ chọn hưởng BHXH 1 lần, trong đó phần lớn là do ảnh hưởng của dịch COVID-19. Bên cạnh đó, một số thay đổi trong chính sách BHXH thắt chặt quyền lợi của NLĐ như: kéo dài tuổi nghỉ hưu, tăng mức đóng BHXH tự nguyện... khiến nhiều người chọn nhận tiền 1 lần. Mặt khác, nhiều NLĐ chưa hiểu hết mục đích, ý nghĩa của Luật BHXH, nhất là quy định về giải quyết BHXH 1 lần. Do vậy, khi đến làm thủ tục nhận BHXH 1 lần, NLĐ đều được các cơ quan bảo hiểm tư vấn cặn kẽ về những thiệt hơn khi nhận BHXH 1 lần, song nhiều NLĐ vẫn quyết chọn rút BHXH.
“Khi nhận BHXH 1 lần đồng nghĩa với việc NLĐ rời bỏ hệ thống BHXH, tự từ bỏ quyền tham gia, thụ hưởng chế độ BHXH, đặc biệt là chế độ dài hạn như hưu trí. NLĐ sẽ chịu nhiều thiệt thòi, bởi khi về già sẽ không được hưởng lương hưu, phải sống phụ thuộc vào con cháu và xã hội. Việc gia tăng số NLĐ nhận BHXH 1 lần đồng nghĩa với việc số lao động khi về già không có lương hưu tăng lên. Hệ lụy này không chỉ tác động đến cá nhân NLĐ mà còn ảnh hưởng đến mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội lâu dài”, ông Trịnh Sơn Hồng nhấn mạnh.
Bài, ảnh: QUANG LÊ