Những địa chỉ văn hóa, tâm linh ở Bà Rịa - Vũng Tàu - Nhà thờ Vũng Tàu

Nhà thờ Vũng Tàu còn gọi là Nhà thờ lớn Vũng Tàu, tọa lạc tại 06, Thống Nhất, phường 1. Đây là ngôi thánh đường kiên cố đầu tiên do người Pháp xây dựng tại Vũng Tàu (Cap Saint Jacques) từ cuối thế kỷ XIX để phục vụ nhu cầu tín ngưỡng của giáo dân người Pháp cũng như giáo dân người Việt đang sinh sống và làm việc nơi đây.

Nhà thờ Vũng Tàu.

Nhà thờ Vũng Tàu nằm ở vị trí tuyệt đẹp, ngay trung tâm thành phố du lịch Vũng Tàu. Phía trước nhà thờ là đường Trần Hưng Đạo, cách Bãi Trước khoảng 200m, phía sau là đường Lý Thường Kiệt. Nhà thờ Vũng Tàu nằm  giữa đường Thống Nhất với khuôn viên rộng rãi, thoáng mát, xung quanh là những hàng cây xanh cổ thụ rợp bóng mát.

Nhà thờ Vũng Tàu được xây dựng năm 1889, trước khi toàn quyền Đông Dương ký nghị định thành lập thành phố Cap Saint Jacques (1895), trước cả Bạch Dinh (1898) và những dãy biệt thự phục vụ cho việc nghỉ dưỡng của sĩ quan Pháp.  

Ban đầu, Nhà thờ Vũng Tàu chỉ là một ngôi nhà thờ nhỏ bằng gỗ phục vụ nhu cầu tín ngưỡng của giáo dân người Pháp cũng như người Việt. Năm Giáp Thìn (1904) một trận bão lớn đổ vào Vũng Tàu và các tỉnh ven biển miền Tây. Hầu hết cây cối ở Bãi Trước, Bãi Sau đều gãy đổ. Nhà cửa của người dân Vũng Tàu bị hư hại nặng và Nhà thờ Vũng Tàu cũng không tránh được ảnh hưởng nặng nề của trận cuồng phong.  

Năm 1907 Nhà thờ Vũng Tàu được tôn tạo, tu bổ lại, to đẹp và chắc chắn hơn. Nhưng phải đến năm 1940, Nhà thờ Vũng Tàu mới được đại tu, nâng cấp trở thành ngôi thánh đường kiên cố hoành tráng, uy nghi như hiện nay. Mặc dù qua nhiều lần tôn tạo nhưng Nhà thờ Vũng Tàu vẫn giữ được những nét cổ kính như thuở ban đầu.

Nhà thờ Vũng Tàu mang phong cách kiến trúc Gôtích (Gothic) nửa sau thời kỳ trung cổ châu Âu, mái vòm nhọn, nhiều cửa sổ, cửa chính vòm quai giỏ. Mặt đứng phía trước hướng Tây từ dưới lên được chia làm 3 phần, dưới cùng là cửa, phần giữa tính từ mái xuống là vòm mái hình múi có sống, cuộn nhọn, cột và cuộn bay. Hệ thống kiến trúc 3 phần đã tạo nên không gian khoáng đạt, cảm giác thanh thoát, tràn ngập ánh sáng trong nội thất.

Kết hợp với phong cách kiến trúc Gothic, Nhà thờ Vũng Tàu vẫn giữ lại những chi tiết, đường nét hoa văn theo phong cách kiến trúc Á Đông và kiến trúc hiện đại, như hệ thống cửa thông gió, đỉnh tháp chuông và đỉnh các hàng cột cổng trước, cổng sau có những họa tiết hình mái cong gần giống mái cong các đình chùa Việt Nam. Sự kết hợp của nhiều phong cách kiến trúc khác nhau được thể hiện một cách hài hòa đã tạo nên một công trình kiến trúc đặc sắc, vừa uy nghi vừa nhẹ nhàng uyển chuyển, hài hòa với thiên nhiên.

Nhìn bên ngoài, Nhà thờ Vũng Tàu vẫn có những nét kiến trúc tương đồng với nhiều nhà thờ khác nhưng bên trong, nội thất lại rất độc đáo. Hầu hết các bộ bàn ghế cầu nguyện bằng gỗ quý đều có tuổi đời hàng trăm năm, được lưu giữ nguyên vẹn.

Nhà thờ Vũng Tàu không chỉ là một công trình tôn giáo mà còn là điểm tham quan hấp dẫn du khách trong và ngoài nước khi đến Vũng Tàu.

TRẦN BÌNH