Nhiều lợi thế trở thành trung tâm công nghiệp hóa dầu

Bà Rịa-Vũng Tàu hội tụ đầy đủ lợi thế để trở thành trung tâm ngành công nghiệp hóa dầu của Việt Nam và khu vực. Tuy nhiên, tỉnh cần xây dựng được chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ từ thượng nguồn đến hạ nguồn; đồng thời hình thành tổ hợp, KCN hóa chất chuyên sâu và đề ra những giải pháp để lĩnh vực này "bứt phá", tiếp tục đóng góp mạnh mẽ vào sự phát triển của tỉnh trong tương lai.

Hội nghị có sự tham dự của đông đảo chuyên gia, DN trong lĩnh vực công nghiệp hóa dầu trong tỉnh và khu vực.

Đó là những nhận định được nêu ra tại hội nghị kết nối chuỗi cung ứng sản phẩm hóa dầu giữa DN sản xuất với DN trung và hạ nguồn do UBND tỉnh tổ chức chiều 15/12.

Hội đủ "thiên thời, địa lợi" 

Tham luận tại hội thảo, ông Lê Văn Danh, Phó Giám đốc Sở Công thương cho biết, công nghiệp hóa chất và sản phẩm hóa chất có tỷ trọng cao trong hoạt động trong ngành công nghiệp trên địa bàn tỉnh. Đến nay, tỉnh thu hút được nhiều dự án có quy mô lớn trong KCN với tổng vốn đầu tư 646,5 triệu USD (vốn FDI) và 13.273 tỷ đồng (vốn trong nước). Đặc biệt, Bà Rịa-Vũng Tàu có 2 dự án “siêu lớn” trong lĩnh vực này là Tổ hợp Hóa dầu miền Nam với vốn đầu tư 5,4 tỷ USD; Nhà máy Polypropylene và kho ngầm chứa LPG của Hyosung, vốn đầu tư 1,3 tỷ USD.

Ông Thanwa Udom-Piriyasak, Giám đốc Thương mại Công ty TNHH Hóa dầu Long Sơn (LSP) nhận định, Bà Rịa-Vũng Tàu là nơi hoàn hảo để phát triển thành trung tâm hóa dầu của Việt Nam. Đầu tiên là vị trí địa lý lý tưởng, hệ thống cơ sở hạ tầng hoàn thiện, trong đó có hệ thống cảng Cái Mép-Thị Vải. Nguồn điện và nước đầy đủ, ổn định cũng rất quan trọng cho ngành công nghiệp hóa dầu.

“Một điểm quan trọng là với môi trường sống lý tưởng, các DN trong tỉnh có điều kiện và sức hút với lực lượng lao động có tay nghề cao. Sự hỗ trợ tích cực của các cấp chính quyền cũng giúp cho DN, nhà đầu tư có điều kiện phát triển thuận lợi. Các nhà đầu tư lớn như LSP, Hyosung Vina Chemical, AGG Chemical đang đầu tư vào tỉnh các dự án hơn 6 tỷ USD là minh chứng”, ông Thanwa Udom-Piriyasak dẫn chứng.

Ông Nguyễn Văn Đồng, Giám đốc Sở Công thương phát biểu tại hội nghị.

Phát triển chưa đúng với tiềm năng

Theo đánh giá của ngành công thương, dù nhiều thuận lợi và đã đạt được một số thành tựu, nhưng công nghiệp hóa dầu của tỉnh phát triển chưa đúng với tiềm năng. Sản phẩm ngành vẫn tập trung chủ yếu vào các sản phẩm truyền thống cho nhu cầu thị trường nội địa mà chưa nắm bắt được cơ hội của các hiệp định thương mại tự do; nguyên liệu còn phụ thuộc vào nhập khẩu, chưa hình thành rõ nét chuỗi cung ứng, có nhiều sản phẩm giá trị gia tăng cao…

Phó Giám đốc Sở Công thương Lê Văn Danh cho biết, tỉnh định hướng tập trung cơ cấu lại ngành công nghiệp theo chiều sâu, đột phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh, trong đó có công nghiệp hóa dầu, sản phẩm hạ nguồn của hóa dầu. “Các cơ sở hoạt động hóa chất trên địa bàn tỉnh chủ yếu tập trung trong KCN, có hệ thống xử lý nước thải đúng quy định. Quan điểm của tỉnh là hình thành các KCN hóa chất chuyên sâu, tổ hợp công nghiệp hóa chất với quy mô lớn, hiện đại, an toàn theo hướng hóa học xanh và kinh tế tuần hoàn”, ông Lê Văn Danh thông tin.

Nhà máy sản xuất tại Tổ hợp hóa dầu miền Nam (xã Long Sơn, TP.Vũng Tàu), dự án hóa dầu có quy mô lớn nhất tỉnh với giá trị đầu tư 5,4 tỷ USD.

Để giúp công nghiệp hóa dầu tỉnh và cả vùng phát triển đúng với tiềm năng, bà Đinh Thị Mỹ Huyền, Giám đốc Kinh doanh Công ty TNHH hóa chất Hyosung Vina cho rằng, với ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, nhu cầu về hạt nhựa PP được dự báo sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới. Tuy nhiên, các DN sản xuất trong nước đang chịu sự cạnh tranh lớn từ hàng nhập khẩu. Cụ thể, mức thuế cho nhựa PP vào Việt Nam là rất thấp, khiến các nhà sản xuất trong nước mất đi lợi thế cạnh tranh. Điều này về lâu dài làm giảm khả năng cạnh tranh của ngành nhựa Việt Nam và lệ thuộc vào nước ngoài.

Bà Đinh Thị Mỹ Huyền đề xuất: "DN mong lãnh đạo tỉnh kiến nghị với Chính phủ tăng mức thuế nhập khẩu các mặt hàng PP để tạo lợi thế cạnh tranh cho DN nội địa. Đồng thời, có chính sách đột phá thúc đẩy xuất khẩu hạt nhựa cũng như khuyến khích DN sản xuất trên địa bàn tỉnh sử dụng sản phẩm nội địa”.  

Người lao động đóng gói sản phẩm sợi tại Nhà máy sản xuất Polypropylene (Công ty TNHH Hóa chất Hyosung Vina).

Còn theo TS. Huỳnh Minh Thuận, chuyên gia lọc hóa dầu-Đại học Dầu khí Việt Nam, ở khâu thượng nguồn, tỉnh cần tiếp tục thu hút các nhà máy sản xuất nguyên liệu hóa dầu để bảo đảm chuỗi cung ứng nguyên liệu, giảm phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu. Đồng thời, tỉnh có thể phát triển các sản phẩm hóa dầu phù hợp điều kiện sản xuất hiện có của địa phương hoặc có tiềm năng lớn về thị trường tiêu thụ như các loại keo dán, cao su, hóa chất, phân bón thông minh, hữu cơ. Ở khâu hạ nguồn, tỉnh có thể mở rộng chuỗi giá trị phát triển các sản phẩm sau hóa dầu có nhu cầu lớn trên thị trường như các loại bao bì, vật liệu dùng trong xây dựng, đồ nội thất từ các nguyên liệu có sẵn tại địa phương.

“Ngành công nghiệp sản xuất tại Bà Rịa-Vũng Tàu sạch hơn, xanh hơn và tiết kiệm năng lượng là phù hợp với xu hướng chuyển dịch năng lượng và cân bằng Net-Zero thải vào 2050. Tỉnh cần chú ý đến lĩnh vực năng lượng điện tái tạo bao gồm điện gió ngoài khơi sử dụng lợi thế của tỉnh; phát triển hydro xanh nhằm thay thế từng phần khí và nguyên liệu cho sản xuất amoniac và các nhà máy điện dùng than theo quy hoạch điện VIII”, TS. Thuận khuyến nghị.

Bài, ảnh: QUANG VINH