Bên trong những khu tái định cư - Kỳ 2: Chưa phát huy hiệu quả

TIN, BÀI LIÊN QUAN:

Việc xây dựng khu tái định cư (TĐC) nhằm giúp người dân an cư nơi ở mới, có cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Tuy nhiên, quá trình triển khai đã bộc lộ những bất cập.

Nhiều căn nhà xây thô tại khu TĐC Cánh Đồng Mắt Mèo (TP.Bà Rịa) chưa có người ở, đang được trưng bảng cho thuê mặt bằng.

Nhận rồi... sang nhượng lại

Nằm ngay trung tâm TP.Bà Rịa nhưng nhiều năm qua, hàng chục căn nhà liền kề xây thô 2 lầu 1 trệt thuộc dự án TĐC Cánh đồng Mắt Mèo vẫn đang bỏ hoang. Một số căn đang trưng băng rôn “cho thuê mặt bằng”, có căn thì tận dụng làm chỗ đậu xe ô tô.

Từ số điện thoại trên bức tường thô chưa tô trát ở khu TĐC này, phóng viên Báo Bà Rịa-Vũng Tàu liên hệ với chị H. (một người môi giới) thì được chị này cho biết, giá bán mỗi căn nhà thô ở đây dao động từ 3-4 tỷ đồng tùy vị trí. Đa số các căn nhà xây thô ở khu TĐC này đã được bán qua 1-2 chủ nhưng người mua chủ yếu cũng để đầu tư chứ không ở.

Khu TĐC Cánh đồng Mắt Mèo do UBND TP.Bà Rịa làm chủ đầu tư, được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 2375/QĐ-UBND ngày 31/10/2012, phục vụ TĐC cho những hộ dân bị giải tỏa thuộc khu vực kè bờ sông Dinh và một số dự án trên địa bàn TP.Bà Rịa. Tổng diện tích toàn dự án hơn 2,2ha, gồm 82 căn nhà liên kế xây thô nằm ở mặt tiền QL51 (quy mô 4 tầng lầu, diện tích từ 74,5-87m2/căn) và hạ tầng kỹ thuật kèm theo như: đường giao thông, cấp nước, thoát nước, chiếu sáng, cây xanh phục vụ chung cho khu vực. Dự án được quyết toán tháng 10/2018 với tổng mức đầu tư hơn 146,6 tỷ đồng. Đến nay, 82/82 căn nhà liền kế tại khu TĐC này đã bàn giao hết cho người dân có đất bị thu hồi.

Theo lãnh đạo TP.Bà Rịa, thành phố đã triển khai các dự án TĐC kịp thời, đáp ứng nhu cầu bố trí TĐC của người dân có đất bị thu hồi. “Đa số các hộ dân giải tỏa được giao TĐC có vị trí mới tốt hơn vị trí cũ, có giá thị trường cao. Tuy nhiên, việc xây dựng trong các dự án TĐC phải theo thiết kế đô thị được duyệt nên một số hộ dân không đủ khả năng tài chính để xây dựng. Do đó, người dân sang nhượng lại các lô đất TĐC và tìm mua ở những vị trí có giá thấp hơn để ở. Đặc biệt là Khu TĐC Cánh đồng Mắt Mèo được xây dựng đồng bộ, có thiết kế mẫu nhà hiện đại, ở ngay vị trí đắc địa, cửa ngõ của TP.Bà Rịa, giá trị sinh lời cao nên đa số người dân bán để tìm mua ở những vị trí thấp hơn để ở hoặc kinh doanh, buôn bán”, ông Trần Thanh Dũng, Chủ tịch UBND TP.Bà Rịa giải thích.

Một số căn nhà dự án TĐC Cánh đồng Mắt Mèo được người dân tận dụng làm chỗ để ô tô.

Ngoài khu TĐC Cánh đồng Mắt Mèo, trên địa bàn TP.Bà Rịa còn có dự án TĐC H20 (phường Phước Hưng) với 410 căn trong đó đã bàn giao 402 căn (còn 8 căn chờ bàn giao cho các hộ dân có đất thu hồi các dự án tiếp theo). Tuy nhiên, tỷ lệ người dân sử dụng nhà ở liền kề TĐC được bố trí rất thấp. Đa số người dân nhận TĐC ở đây nhưng không sử dụng mà chuyển nhượng cho các hộ khác.

Tình trạng xây nhà thô ở các khu TĐC nhiều năm vẫn bỏ hoang, xuống cấp cũng xảy ra tương tự trong việc bố trí TĐC trên địa bàn TX.Phú Mỹ và huyện Châu Đức. Các địa phương phải mất nhiều năm mới bố trí hết các suất TĐC bằng nhà thô. Qua tìm hiểu các khu TĐC trên địa bàn tỉnh cho thấy, nguyên nhân khiến cho một số người dân thuộc diện TĐC nhưng chưa thể an cư là do các căn hộ xây thô theo mẫu ở một số khu TĐC chưa phù hợp với nhu cầu sử dụng.

Ông Nguyễn Văn B. (phường Mỹ Xuân, TX.Phú Mỹ) cho biết, sau khi bị giải tỏa, ông được bố trí 1 lô đất ở khu TĐC 26,54 ha phường Mỹ Xuân. Không có tiền để xây nhà nên cả gia đình ông phải thuê nhà trọ để ở vì khu TĐC này muốn xây phải theo quy hoạch nhà cấp 3. Ông B. với công việc là bảo vệ tại một trường học, vợ làm công nhân, thu nhập của 2 vợ chồng chỉ đủ chi tiêu tằn tiện. Theo tính toán của ông, để xây dựng căn nhà trên lô đất TĐC theo đúng quy hoạch phải có từ 800 triệu đến 1 tỷ đồng. “Với số tiền đó, không biết đến bao giờ gia đình tôi mới cất được nhà ở khu TĐC nên đành phải rao bán”, ông B. nói.

Chưa phù hợp với nhu cầu người dân

Nếu như dự án TĐC xây nhà thô hiệu quả sử dụng thấp thì vẫn có nhiều khu TĐC dù là bằng đất nền hoặc căn hộ chung cư cũng chưa phát huy hiệu quả.

Dự án TĐC cho đồng bào dân tộc (huyện Châu Đức) hiện chưa có hộ dân nào nhận và huyện đang đề nghị chuyển sang đất ở nông thôn để bán đấu giá.

Khu TĐC dành cho đồng bào dân tộc tại xã Bình Ba (huyện Châu Đức) được xây dựng từ năm 2010-2012 nhưng đến nay 4,4ha của khu này vẫn là một khu đất trống, chưa có bất cứ hộ dân nào sinh sống. Theo ông Ngô Văn Luận, Trưởng phòng Kinh tế hạ tầng huyện Châu Đức, toàn huyện có 7 dự án TĐC trong đó có dự án TĐC dành cho đồng bào dân tộc với diện tích khoảng 4,14 ha với 44 suất nền đất với mục đích bố trí quỹ đất TĐC phục vụ công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng cho các hộ đồng bào dân tộc có đất bị thu hồi trong phạm vi dự án KCN - Đô thị Châu Đức. Nhưng đến nay, không có người đồng bào dân tộc nào có nhu cầu nhận TĐC tại đây.

Điều đáng nói là liên quan đến việc bố trí quỹ đất TĐC phục vụ dự án này ngay từ đầu đã được quy hoạch, đầu tư xây dựng khu TĐC phục vụ KCN - Đô thị Châu Đức tại xã Suối Nghệ với diện tích khoảng 41,68ha bố trí khoảng 1.314 suất nền đất (đến nay, địa phương đã bàn giao 757 suất nền đất và còn lại 557 suất nền đất chưa bàn giao) trong đó có suất TĐC dành cho các hộ đồng bào dân tộc. “Trước những bất cập trên, UBND huyện Châu Đức đề xuất chuyển đổi từ quỹ đất TĐC này sang đất ở nông thôn để tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất. Sở Xây dựng đang lấy ý kiến của các ngành để trình UBND tỉnh”, ông Luận cho biết thêm.

TP. Vũng Tàu là địa phương có nhiều dự án mới được triển khai nhưng quỹ đất dành cho TĐC không nhiều, trong khi đó dự án chung cư TĐC Thắng Tam (đường Hồ Quý Ly, phường Thắng Tam) đã hoàn thành gần 2 năm qua vẫn đang bỏ hoang. Được biết, dự án chung cư TĐC Thắng Tam được UBND tỉnh phê duyệt đầu tư xây dựng tại Quyết định số 681/QĐ-UBND ngày 30/3/2016 với tổng mức đầu tư hơn 586 tỷ đồng từ ngân sách. Dự án có quy mô 21 tầng và 1 tầng hầm với 504 căn hộ, diện tích từ 50-95m2/căn do UBND TP. Vũng Tàu làm chủ đầu tư. Ngày 17/3/2022, Bộ Xây dựng đã có Thông báo số 125/CPN-QLĐT/HT về kết quả kiểm tra công tác nghiệm thu hoàn thành công trình xây dựng. Theo đó, dự án chung cư TĐC Thắng Tam được xác định đủ điều kiện đưa vào sử dụng.

Khu TĐC Thắng Tam (TP.Vũng Tàu) đã hoàn thiện gần 2 năm nhưng vẫn chưa có cư dân đến ở.

Tuy nhiên, từ đó đến nay công trình này vẫn chưa có cư dân đến ở, các nhà thầu xây dựng phải cắt cử người trông coi. Theo một đơn vị thầu dự án này cho biết, đơn vị này mỗi tháng đang phải chi hàng trăm triệu đồng để duy tu, bảo trì, bảo vệ trông coi dự án do chưa thể bàn giao cho chủ đầu tư.

(Còn nữa)

Bài, ảnh: QUANG VŨ