Hỗ trợ đổi mới sáng tạo doanh nghiệp vừa và nhỏ

DNVVN đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của một địa phương và cả quốc gia. Vai trò của các DN này thể hiện ở hoạt động sản xuất, tạo việc làm, đóng góp cho xuất khẩu và tạo điều kiện phân phối thu nhập công bằng. Các DN này là những khối chính xây dựng một nền kinh tế, duy trì tăng trưởng và phát triển bền vững. 

Nhóm khởi nghiệp Trường ĐH BR-VT tham gia cuộc thi khởi nghiệp đổi mới sáng tạo năm 2019. Ảnh: SONG THƯ

Đối với DNVVN,  duy trì tính cạnh tranh và phát triển trong môi trường kinh tế toàn cầu hiện nay là một thách thức lớn. Một số rào cản phổ biến mà các DNVVN gặp phải là cạnh tranh về công nghệ, hạn chế về nguồn nhân lực có kỹ năng và khả năng tài chính cho các hoạt động phát triển. Nhận thức được các khó khăn này, các cơ quan quản lý đã và đang ưu tiên hỗ trợ các DNVVN trong các hoạt động như đổi mới sáng tạo, cập nhật công nghệ mới, duy trì tính cạnh tranh, gia tăng hiệu quả sản xuất và tăng cường nguồn nhân lực kỹ năng. Các mô hình hỗ trợ DNVVN thành công ở một số quốc gia đã chỉ ra một điểm chung là cần có sự phối hợp hợp lý giữa các cơ quan quản lý, DN và các cơ quan nghiên cứu phát triển.

Lấy ví dụ một số mô hình hỗ trợ DN trong đổi mới sáng tạo tại Singapore, chúng ta thấy rất rõ sự liên kết chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, DN và các viện nghiên cứu. Tại Singpaore, cơ quan trực thuộc chính phủ Enterprise Singapore (tiền thân là International Enterprise Singapore và SPRING) có nhiệm vụ hỗ trợ DN trong nước nâng cao năng lực và tiếp cận cơ hội kinh doanh toàn cầu. Enterprise Singapore cũng chính là cơ quan hỗ trợ kinh phí cho các hoạt động đổi mới sáng tạo của DNVVN thông qua các dự án. Trong năm 2019, cơ quan này đã hỗ trợ trên 11.000 DN thông qua hơn 13.000 dự án trong ba lĩnh vực chính là đổi mới sáng tạo, nâng cao hiệu quả sản xuất và phát triển thị trường quốc tế. Kết quả của sự hỗ trợ này ước tính đã tạo ra tăng trưởng xấp xỉ 17,3 tỷ USD và tạo 21.700 việc làm. Tham khảo mô hình và một số hoạt động cung cấp đổi mới sáng tạo đang thực hiện tại viện SIMTech, trong khuôn khổ bài viết này một số giải pháp hỗ trợ DN tại BR-VT sẽ được đề xuất. Việc triển khai hiệu quả các giải pháp này sẽ được thảo luận dựa trên bối cảnh chi tiết của các hoạt động sản xuất của DNVVN tại địa phương.

Một số giải pháp hỗ trợ đổi mới sáng tạo trong DNVVN

Đổi mới công nghệ và nâng cao hiệu quả sản xuất (Innovation and Productivity). Ngày nay, các DN phát triển là những doanh nghiệp có nền tảng và chiến lược kinh doanh mạnh mẽ, áp dụng đổi mới công nghệ và phát triển sự hiện diện của sản phẩm trên thị trường. Đối với DNVVN một trong những khó khăn lớn trong việc tạo ra những sản phẩm cạnh tranh trên thị trường là vấn đề cập nhật các công nghệ mới trong khi nguồn vốn hạn hẹp. Hỗ trợ các DN này trong đổi mới sáng tạo có thể thực hiện thông qua tài trợ các đề tài và dự án nghiên cứu phát triển. 

Đào tạo và phát triển nhân lực (Manpower development) 

Bên cạnh công nghệ sản xuất, yếu tố con người là cốt lõi trong hoạt động kinh doanh phát triển của doanh nghiệp. Đối với DNVVN, khó khăn thường gặp phải là giới hạn về nhân lực có kỹ năng cao. Việc này ảnh hưởng lớn đến hiệu suất sản xuất và quá trình phát triển năng lực cạnh tranh của DN. 

Hỗ trợ giải pháp kỹ thuật 

Do giới hạn về tài chính và nhân lực, các DNVVN đầu tư rất hạn chế cho nghiên cứu công nghệ và phát triển sản phẩm mới, bao gồm đầu tư máy móc sản xuất mẫu và các thiết bị đo lường đánh giá chất lượng sản phẩm. Việc hỗ trợ các DN trong các hoạt động kỹ thuật này là rất cần thiết. 

Hỗ trợ tiếp cận thị trường và tham gia chuỗi cung ứng (Market access)

Cùng với việc sở hữu công nghệ và sản phẩm cạnh tranh, một lĩnh vực quan trọng để DN phát triển lớn mạnh và bền vững chính là mở rộng thị trường. Để đạt hiệu qua cao trong mục tiêu này. 

DNVVN chiếm tỷ trọng chính trong nền kinh tế địa phương nói riêng và quốc gia nói chung. Hỗ trợ đổi mới sáng tạo trong DNVVN không chỉ cho mục đích phát triển riêng của DN mà còn là nhiệm vụ chung của toàn xã hội nhằm xây dựng một nền kinh tế sản xuất hiệu quả và bền vững. Sự phối hợp nhịp nhàng giữa của các cơ quan quản lý, DN các đơn vị nghiên cứu phát triển trong chiến lược và thực thi đổi mới sáng tạo sẽ tạo ra những phát triển vượt bậc cho DN và nền kinh tế của địa phương.

TS. TRẦN LÊ QUÂN NGỌC

(Viện nghiên cứu công nghệ chế tạo Singapore)