CÂY CA CAO
LIỆU CÓ ĐỦ SỨC LÀM MỘT CUỘC ĐỔI NGÔI
· Chưa có bất cứ cam kết nào với nông dân về "đầu ra" của sản phẩm
Cây ca cao trồng xen trong vườn tiêu của gia đình anh Hà Văn Sông, xã Xà Bang, huyện Châu Đức |
Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn đang phối hợp cùng tổ chức ACDI/VOC- một tổ chức phi chính phủ Mỹ thực hiện dự án "Phát triển sản xuất ca cao bền vững cho các nông hộ tại Việt Nam" (gọi tắt là SUCCESS Alliance) trên địa bàn 3 tỉnh, trong đó có Bà Rịa – Vũng Tàu. Dự án mở ra niềm hy vọng mới cho nông dân, song cũng không ít người vừa mừng, vừa lo: không biết cây ca cao có giữ được vị trí của mình, hay lại tiếp tục như ba cây tiêu, điều, cà phê?
Ngày 26-3, đại diện tổ chức ACDI/VOC họp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn bàn về việc xây dựng dự án "Phát triển sản xuất ca cao bền vững cho các nông hộ tại Việt Nam" tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Nếu dự án này được thực hiện thì đến năm 2007, Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ có 300 ha ca cao, chủ yếu trên vùng đất bazan thuộc hai huyện Tân Thành và Châu Đức. Về lâu dài, có thể mở rộng diện tích cây ca cao trên 1000 ha. SUCCESS Alliance sẽ đầu tư 4 triệu USD hỗ trợ cây giống, kiến thức khoa học kỹ thuật và xúc tiến thị trường tiêu thụ sản phẩm (cho cả nước). Khoảng giữa tháng 4 này, tỉnh sẽ tuyển chọn 30 nông dân tham dự lớp tập huấn tại Trường Đại học Nông lâm TP. Hồ Chí Minh. Những người tham dự tập huấn sẽ được hướng dẫn kỹ thuật xây dựng vườn ca cao, cắt tỉa cành, phòng trừ sâu bệnh và chế biến sau thu hoạch. Họ có nhiệm vụ tiếp tục hướng dẫn những nông dân khác trong vùng trồng ca cao.
Thật ra không phải bây giờ nông dân Bà Rịa - Vũng Tàu mới được làm quen với cây ca cao. Năm 2002, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến lâm tỉnh đã hướng dẫn nông dân trồng thử nghiệm 13 ha ca cao ở hai huyện Châu Đức và Xuyên Mộc. Vườn nhà chị Nguyễn Kim Toan ở ấp Liên Sơn, xã Xà Bang có 500 cây trồng xen với tiêu nay đã cho trái bói. Chị nói: "Hồi mới xuống giống xem trên tivi thấy người dân Bình Định trồng ca cao không bán được, cũng đâm lo nên đâu dám đầu tư mạnh. Từ lúc trồng đến giờ mới bỏ được một đợt phân, ai ngờ nó tốt mịt trời, ra trái thấy mà ham". Bà con nông dân trồng ca cao ai cũng ngạc nhiên- "cái giống cây ở tận Mỹ đem qua, vậy mà coi bộ cũng hạp với xứ mình".
Theo tổ chức ACDI/VOC, nhu cầu ca cao của thế giới xấp xỉ 3 triệu tấn/năm và dự đoán sẽ tăng khoảng 3-4% trong tương lai. Ngược lại vùng đất trồng cây ca cao đang có xu hướng thu hẹp dẫn đến thiếu hụt nguyên liệu cho các nhà máy chế biến ca cao. Trong khi đó, rất nhiều diện tích đất phù hợp với cây ca cao ở các nước chưa được khai thác sử dụng, trong đó có Việt Nam. |
Thế nhưng, khi hỏi tới chuyện tiêu thụ sản phẩm, không ai biết chắc được sẽ bán ở đâu. Lâu nay, người nông dân đã quá mệt mỏi với sự thăng trầm của cây cà phê, rồi cây tiêu, cây điều… Còn bây giờ đến lượt cây ca cao, mặc dù SUCCES Alliance nói nhiều đến triển vọng của cây ca cao và tương lai tươi sáng cho những nông dân tham gia dự án nhưng khi đề cập đến thị trường tiêu thụ, trong bản dự thảo nội dung dự án chỉ nói một cách chung chung: "Dự án sẽ trang bị cho nông dân các thông tin cần thiết để có thể bán ca cao với mức giá bán tại chỗ cao nhất…". Tuyệt nhiên không có dòng nào đề cập đến việc tổ chức thu mua và nơi tiêu thụ cụ thể.
Ông Nguyễn Tiến Bảy, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông – Khuyến lâm tỉnh cho biết: Phía đối tác cũng có định hướng trong vấn đề tiêu thụ. Nhưng ngành nông nghiệp tỉnh chưa thể cam kết gì với nông dân về vấn đề đầu ra cho cây ca cao và hiện đang chờ ý kiến chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn. Trước mắt, chỉ khuyến cáo nông dân trồng xen canh với các loại cây khác nhằm đa dạng hóa cây trồng, tạo nhiều nguồn thu cho nông dân và giảm thiểu rủi ro do khả năng thất bát mùa màng hoặc biến động thị trường. Hơn nữa, ca cao là loại cây cần có bóng râm che phủ trong thời kỳ đầu nên việc trồng xen canh có lợi cho sự phát triển sinh học của cây.
Bài, ảnh: Huỳnh Liên