30 năm qua, Bà Rịa-Vũng Tàu đã phát triển một cách mạnh mẽ, từng bước trở thành tỉnh mạnh về công nghiệp, cảng biển, du lịch và nông nghiệp công nghệ cao… Dấu ấn đó được thể hiện bằng những chủ trương, quyết sách phù hợp, mang tính đột phá và đạt nhiều thành tựu kinh tế to lớn.
Nhân dịp kỷ niệm 30 năm thành lập tỉnh, Báo Bà Rịa-Vũng Tàu đề xuất 15 sự kiện để bạn đọc bình chọn 10 sự kiện tiêu biểu trên tất cả các lĩnh vực: Chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, đô thị, cải cách hành chính, quốc phòng, an ninh...
 |
| Ngày 2/5/2012, các cơ quan hành chính - chính trị cấp tỉnh chính thức chuyển trụ sở làm việc từ TP. Vũng Tàu về Trung tâm Hành chính - Chính trị tỉnh tại TP. Bà Rịa. Ảnh: ĐỨC HỢP |
Trân trọng mời bạn đọc tham gia bình chọn theo danh sách dưới đây. Link bình chọn tại địa chỉ: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeQhQwnG7OyGUJfXfsPsBCkPJ6snouprcGPgdSpybIpLDfXYQ/viewform?vc=0&c=0&w=1&flr=0
I - LĨNH VỰC CHÍNH TRỊ - XÂY DỰNG CHÍNH QUYỀN
1. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh BR-VT 2 lần đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh
Trong 30 năm xây dựng và phát triển, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, chính quyền, cùng sự đồng lòng của toàn quân và dân, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu (BR-VT) đã đạt được nhiều thành tựu trong các lĩnh vực. Từ những thành tích đó, BR-VT đã 2 lần vinh dự được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh.
Ngày 12/8/2006, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ Việt Nam tỉnh long trọng tổ chức lễ mít tinh kỷ niệm 61 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, kỷ niệm 15 năm thành lập tỉnh (12/8/1991 - 12/8/2006). Tại sự kiện này, tỉnh BR-VT vinh dự đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh lần thứ nhất.
Tại chương trình lễ kỷ niệm 20 năm thành lập tỉnh BR-VT (1991 - 2011) được Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQVN tỉnh tổ chức ngày 11/11/2011, tỉnh tiếp tục vinh dự đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh lần thứ hai. Trải qua 20 năm, quân và dân BR-VT đã năng động, sáng tạo, phát huy lợi thế vượt trội của địa phương, huy động sức mạnh tổng hợp để đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh - quốc phòng và đạt được những thành tựu quan trọng, tạo nên sự thay đổi to lớn.
2. Di dời Trung tâm Hành chính-Chính trị tỉnh về TP. Bà Rịa
Ngày 2/5/2012, các cơ quan hành chính - chính trị cấp tỉnh của tỉnh BR-VT đã chính thức chuyển trụ sở làm việc từ TP. Vũng Tàu về Trung tâm Hành chính-Chính trị tỉnh tại TP. Bà Rịa.
Đây là dự án trung tâm hành chính-chính trị cấp tỉnh đầu tiên trong cả nước được quy hoạch và đầu tư mới theo mô hình tập trung, hiện đại, tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức và cá nhân thực hiện giao dịch hành chính công, liên hệ công tác và các công việc liên quan cũng như tạo sự kết nối cơ động giữa các sở, ban, ngành.
II. LĨNH VỰC KINH TẾ
1. Xây dựng KCN Đông Xuyên là KCN đầu tiên của BR-VT
Thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ II về “thành lập các KCN tập trung”, UBND tỉnh đã ban hành quyết định thành lập Ban nghiên cứu, chuẩn bị dự án thành lập KCN tập trung. Trong số các KCN được quy hoạch, KCN Mỹ Xuân A và KCN Đông Xuyên là 2 KCN được lựa chọn phát triển đầu tiên vào năm 1996. Trong đó, KCN Đông Xuyên là KCN đầu tiên của tỉnh, được xây dựng tại phường Rạch Dừa, TP. Vũng Tàu.
Đến nay, toàn tỉnh có 15 KCN với tổng diện tích 8.802ha. Ra đời muộn hơn so với các KCN khác trong vùng từ 3 - 5 năm, nhưng nếu xét trên tiêu chí quy mô thì BR-VT thuộc nhóm các địa phương dẫn đầu cả nước về phát triển KCN.
2. Khởi công dự án Hóa dầu Miền Nam 5,4 tỷ USD
 |
| Ngày 24/2/2018, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cùng các đồng chí lãnh đạo bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo tỉnh và Tập đoàn SCG ấn nút khởi công dự án Tổ hợp Hóa dầu Miền Nam. Ảnh: THÀNH HUY |
Ngày 24/2/2018, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã nhấn nút khởi công dự án Tổ hợp hóa dầu Miền Nam. Dự án do Công ty TNHH Hóa dầu Long Sơn (liên doanh giữa Tập đoàn SCG - Thái Lan và Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam) làm chủ đầu tư. Dự án có diện tích 464ha mặt đất và 194ha mặt nước, với tổng vốn đầu tư 5,4 tỷ USD tại xã Long Sơn, TP. Vũng Tàu. Dự kiến, khi đi vào hoạt động từ năm 2023, Tổ hợp Hóa dầu Miền Nam có thể sản xuất 1,6 triệu tấn sản phẩm xăng, dầu và 2 triệu tấn nguyên liệu cho ngành nhựa như polyetylen, polypropylen và các sản phẩm khác; đồng thời đóng góp cho ngân sách nhà nước 60 triệu USD/năm.
3. Xây dựng và đưa vào hoạt động cụm cảng Cái Mép - Thị Vải
Đầu thập niên 1990, nhận thấy những hạn chế của cụm cảng Sài Gòn, Chính phủ bắt đầu quan tâm xây dựng một cảng nước sâu mới phục vụ cho khu vực Nam Bộ và Nam Trung Bộ. Thị Vải - Cái Mép (tỉnh BR-VT) được chọn lựa vì có độ sâu, nằm gần khu vực hội tụ sản xuất ở miền Đông Nam Bộ, lại nằm trên tuyến đường hàng hải quốc tế từ Hong Kong tới Singapore.
Cụm cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải được đầu tư hơn 2 tỷ USD và đưa vào hoạt động từ năm 2009. Đến nay, Cái Mép - Thị Vải là một trong 21 cảng trên thế giới có thể đón tàu từ 200 ngàn tấn. Cụm cảng Cái Mép - Thị Vải hiện là cụm cảng duy nhất ở Việt Nam có các chuyến tàu mẹ chở container đi trực tiếp châu Âu, châu Mỹ mà không phải trung chuyển qua nước thứ 3.
4. Khánh thành công trình hồ chứa nước Sông Ray - Đá Đen
Xác định nâng cấp hồ Đá Đen là nhiệm vụ quan trọng bậc nhất đối với BR-VT, ngày 15/11/1995, Bộ NN-PTNT đã ra Quyết định số 28/QĐ-QLXD phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi dự án hồ chứa nước Đá Đen và giao cho Ban Quản lý dự án thủy lợi 416 (Bộ NN-PTNT) làm chủ đầu tư.
Công trình hồ Đá Đen khởi công từ năm 1997, hoàn thành và đưa vào sử dụng năm 2004. Hồ nằm trên địa bàn các xã: Bình Ba, Láng Lớn, Suối Nghệ (huyện Châu Đức) và Sông Xoài (TX. Phú Mỹ) với dung tích khoảng 34 triệu m3. Nhiệm vụ công trình theo thiết kế là cấp nước tưới cho 2.773ha đất nông nghiệp, cấp nước sinh hoạt 110.000m3/ngày. Hiện nay, hồ Đá Đen cấp nước tưới cho 1.314ha đất nông nghiệp của huyện Châu Đức, TX. Phú Mỹ, TP. Bà Rịa; cấp nước sinh hoạt 500.000m3/ngày cho 90% dân cư trên địa bàn tỉnh.
Dự án Hồ chứa nước Sông Ray được Bộ NN-PTNT phê duyệt quy hoạch tại Quyết định số 2701 QĐ/BNN-KH ngày 6/9/2004 và phê duyệt dự án đầu tư tại Quyết định số 2096/QĐ-BNN-XD ngày 17/8/2005 với tổng mức đầu tư 3.000 tỷ đồng. Tháng 12/2005, công trình chính thức khởi công và đến tháng 7/2013, công trình hoàn thành, bắt đầu tích nước. Công trình hồ chứa nước Sông Ray trải rộng trên diện tích 2.503ha, có cao trình đập nước 75m, dung tích 215 triệu m3.
Việc đầu tư xây dựng 2 công trình hồ Đá Đen và Sông Ray đã hình thành nguồn nước sạch có trữ lượng lớn, cung cấp cho sản xuất và sinh hoạt của người dân trên địa bàn toàn tỉnh. Đến nay, 100% gia đình vùng nông thôn đã được sử dụng nước hợp vệ sinh.
5. Xã đầu tiên đạt chuẩn nông thôn mới
Ngày 27/11/2014, UBND huyện Đất Đỏ tổ chức Lễ công bố quyết định của Chủ tịch UBND tỉnh về việc công nhận xã Long Tân, huyện Đất Đỏ đạt chuẩn nông thôn mới (NTM). Đây là xã đầu tiên trong số 6 xã điểm xây dựng NTM giai đoạn 2010-2012 được công nhận xã đạt chuẩn NTM.
Sau hơn 10 năm khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2010-2020, diện mạo nông nghiệp, nông thôn tỉnh BR-VT đã thay đổi rõ nét, chất lượng cuộc sống người dân ngày càng được nâng cao.
Đến nay, toàn tỉnh có 45/47 xã đạt 19/19 tiêu chí và đã được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM. Thu nhập bình quân đầu người tại các xã NTM trên địa bàn tỉnh khoảng 60 triệu đồng/người/năm. Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn quốc gia tại 45 xã xây dựng NTM còn 0,09%; 100% số xã đạt tiêu chí hộ nghèo. 19 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 3 đơn vị cấp huyện là TP. Bà Rịa, huyện Long Điền, huyện Đất Đỏ đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM. 3 đơn vị cấp huyện còn lại là TX. Phú Mỹ, huyện Châu Đức và huyện Xuyên Mộc đã có 100% số xã đạt chuẩn NTM, đang hoàn thiện hồ sơ đề nghị công nhận đạt chuẩn NTM.
6. Hoàn thành 100% chương trình điện khí hóa nông thôn
Chương trình điện khí hóa nông thôn trên địa bàn tỉnh được bắt đầu triển khai từ năm 1998, đến nay đã đạt nhiều kết quả tích cực, làm thay đổi bộ mặt của nông thôn và hải đảo. Từ hệ thống điện cũ nát, cung cấp điện thiếu hụt, đến nay, trên địa bàn tỉnh, tỷ lệ hộ dân có điện đạt gần 100% (gồm cả số hộ sử dụng các nguồn điện tái tạo). Việc đầu tư hạ tầng điện nông thôn bằng nguồn vốn ngân sách đặc biệt được Tỉnh ủy, UBND tỉnh quan tâm đẩy mạnh thực hiện.
Đến nay, BR-VT đã hoàn thành việc đưa lưới điện quốc gia về nông thôn, hoàn tất công tác bàn giao tiếp nhận lưới điện trung, hạ thế; xóa công tơ tổng để bán điện trực tiếp đến từng hộ dân; không còn trường hợp hộ dân nông thôn phải mua điện qua trung gian.
7. Dòng khí đầu tiên được đưa vào bờ
Ngày 17/4/1995, khí đồng hành thu gom từ mỏ Bạch Hổ đã vận chuyển vào bờ, đưa đến trạm phân phối khí Bà Rịa, cung cấp khí cho Nhà máy điện Bà Rịa. Nhà máy điện Bà Rịa phát ra dòng điện bằng khí đầu tiên hòa vào lưới điện quốc gia vào lúc 14 giờ ngày 26/4/1995. Đây là bước ngoặt đánh dấu kỷ nguyên mới - kỷ nguyên của ngành công nghiệp khí Việt Nam.
Năm 2004 Nhà máy Ðạm Phú Mỹ đã được đưa vào hoạt động, mở đầu cho việc hình thành các cụm công nghiệp khí - điện - đạm Phú Mỹ, Cà Mau và các nhà máy lọc dầu Dung Quất, Nghi Sơn... Ngành dịch vụ kỹ thuật công nghệ cao được phát triển với các công trình khai thác dầu khí biển tiêu chuẩn quốc tế, chế tạo giàn khoan tự nâng hiện đại, tạo nên nền công nghiệp dầu khí hoàn chỉnh, đồng bộ từ tìm kiếm, thăm dò, khai thác đến phát triển công nghiệp khí - điện - chế biến và dịch vụ dầu khí, góp phần quan trọng bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, đóng góp to lớn cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội.
8. Khánh thành đường Hạ Long - Quang Trung - Trần Phú - con đường đẹp nhất Việt Nam
Đường Hạ Long - Quang Trung - Trần Phú là tuyến giao thông ven biển quan trọng của TP. Vũng Tàu, có chiều dài 6,3km, bắt đầu từ ngã ba Thùy Vân - Phan Chu Trinh đến đèn xanh thuộc đường Trần Phú (Bãi Dâu). Tuyến đường chạy dọc dưới chân núi Lớn, núi Nhỏ có nhiều khu du lịch nổi tiếng như Bạch Dinh, Bãi Trước, Bãi Dứa, mũi Nghinh Phong, Bãi Dâu và khu du lịch Bãi Sau.
Đây không chỉ là tuyến đường giao thông quan trọng phục vụ quá trình phát triển kinh tế-xã hội mà còn là công trình kiến trúc độc đáo, tạo vẻ mỹ quan đặc sắc cho thành phố biển Vũng Tàu.
Đường Hạ Long - Quang Trung - Trần Phú được hoàn thành vào năm 1995 và năm 2002 được Bộ GT-VT bình chọn là đường đô thị đẹp nhất Việt Nam.
III. LĨNH VỰC VĂN HÓA - XÃ HỘI
1. Hệ thống nhà tù Côn Đảo được công nhận Di tích cấp quốc gia đặc biệt
Ngày 23/3/2013, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh tổ chức Lễ công bố và đón nhận bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt cho Hệ thống di tích lịch sử Nhà tù Côn Đảo (huyện Côn Đảo).
Hệ thống nhà tù do Pháp lập nên từ năm 1862 và Mỹ, chính quyền Sài Gòn tiếp tục sử dụng để cầm tù những chí sĩ, người yêu nước và những người cộng sản đến năm 1975. Sau khi đất nước hoàn toàn thống nhất (1975), chức năng của hệ thống nhà tù ở Côn Đảo bị giải thể.
Nhà tù Côn Đảo được ví như “địa ngục trần gian” vì tính chất khốc liệt, dã man và là nhà tù lớn nhất Đông Dương. Trong 113 năm tồn tại, đã có hơn 20.000 người Việt Nam yêu nước ngã xuống tại nhà tù Côn Đảo.
Nhà tù Côn Đảo cũng là “trường học cộng sản” rèn luyện phẩm chất, ý chí của các chiến sĩ cộng sản, đồng thời là nơi giáo dục truyền thống đấu tranh anh dũng, lòng yêu nước, tinh thần bất khuất của các thế hệ hoạt động cách mạng tiền bối cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.
2. Vườn quốc gia Côn Đảo trở thành khu Ramsar thứ 2.203 của thế giới
Vườn Quốc gia Côn Đảo nằm trên địa bàn huyện Côn Đảo, thuộc tỉnh BR-VT, có diện tích bảo tồn rừng và biển gần 20 ngàn ha, vùng đệm biển bao quanh 20.500 ha. Hiện Vườn Quốc gia Côn Đảo đã ghi nhận hệ thực vật hơn 1.000 loài; hệ động vật đã ghi nhận được 29 loài thú, 85 loài chim và 46 loài bò sát, ếch nhái, trong đó có một số loài đặc hữu như sóc đen Côn Sơn, bồ câu nicoba, gầm ghì trắng...
Vườn Quốc gia Côn Đảo còn có rừng ngập mặn khoảng 31ha, các rạn san hô thuộc loại cổ xưa nhất ở Việt Nam, phân bố tại khu vực nước nông xung quanh 16 đảo, chiếm tổng diện tích khoảng 1.000ha.
Ngày 18/6/2013, Ban thư ký Công ước Ramsar thế giới đã ký quyết định công nhận Vườn Quốc gia Côn Đảo là “vùng đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế” (gọi tắt là khu Ramsar). Như vậy, Vườn Quốc gia Côn Đảo trở thành khu Ramsar thứ 2.203 của thế giới, khu Ramsar thứ 6 của nước ta, đặc biệt đây là khu Ramsar biển-đảo đầu tiên tại Việt Nam.
3. Lần đầu tiên BR-VT có học sinh Thủ khoa Olympic Toán học quốc tế
Năm 2017, BR-VT lần đầu tiên có HS giành Huy chương Vàng tại kỳ thi Olympic Toán học Quốc tế - IMO (giải thưởng Toán học danh giá bậc nhất dành cho học sinh THPT) với điểm số Thủ khoa. Sự kiện này được coi là một “kỳ tích”, đánh dấu sự trưởng thành vượt bậc về nâng cao chất lượng giáo dục-đào tạo của BR-VT, đặc biệt là giáo dục mũi nhọn. Đây cũng là thành quả lớn nhất của Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, ngôi trường được thành lập năm 1991, nơi mà HS của trường đã “gặt hái” gần 1.000 giải quốc gia, hàng ngàn huy chương Olympic 30/4 khu vực phía Nam, đặc biệt là thành tích Thủ khoa IMO năm học 2016 - 2017.
Trước đó, ngành giáo dục tỉnh BR-VT cũng đã hoàn thành chương trình giáo dục phổ cập tiểu học đúng độ tuổi vào tháng 12/2003, hoàn thành phổ cập giáo dục THCS vào tháng 12/2004. Hàng năm, Bà Rịa-Vũng Tàu cũng là tỉnh có tỷ lệ HS đậu tốt nghiệp THPT cao (riêng năm 2021 đạt gần 99%, năm 2020 đạt 99,13%, cao hơn tỷ lệ trung bình toàn quốc; có kết quả xét tuyển vào CĐ, ĐH thuộc tốp các tỉnh có chất lượng cao trong cả nước.
Hiện nay, 100% trường TH, THCS và THPT có phòng học bộ môn hoặc phòng thí nghiệm, thực hành; 100% trường THPT, THCS được trang bị ít nhất 1 phòng máy vi tính phục vụ việc giảng dạy, học tập bộ môn tin học, và tin học hóa hoàn toàn hoạt động giám sát, kiểm tra, quản lý và văn phòng; 97,1% trường tiểu học cũng đã có phòng máy vi tính và tổ chức giảng dạy bộ môn tin học…
4. Đưa tỷ lệ hộ nghèo chuẩn tỉnh xuống dưới 1%
Từ năm 1991 đến nay, BR-VT đã đạt nhiều thành tựu ấn tượng, trở thành hình mẫu địa phương giảm nghèo hiệu quả bởi sự quyết liệt, sáng tạo trong nỗ lực hướng người dân đến cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Để thực hiện công tác giảm nghèo, một trong những giải pháp được BR-VT xác định từ những năm 1991 là thúc đẩy ý thức tự vươn lên thoát nghèo của người dân cùng với những chính sách hỗ trợ hiệu quả, kịp thời. Giai đoạn 1993-1995, toàn tỉnh có 9.573 hộ đói nghèo (chiếm tỷ lệ 8,69% so với tổng số hộ dân).
Từ năm 1993 đến cuối năm 2020, toàn tỉnh có 144.873 hộ nghèo, hộ cận nghèo thoát nghèo. Đến cuối năm 2019 toàn tỉnh không còn hộ nghèo, hộ cận nghèo thuộc dện đối tượng chính sách, người có công và cuối năm 2020 toàn tỉnh còn 2.083 hộ nghèo, hộ cận nghèo, chiếm tỷ lệ 0,73% so với tổng số hộ dân, trong đó hộ nghèo chuẩn quốc gia còn 0,09% tương đương 257 hộ.
IV. AN NINH - QUỐC PHÒNG
Xây dựng cụm công trình Nhà giàn DK1 trên biển
Ngày 5/7/1989, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) đã ra Chỉ thị số 180/CT về việc xây dựng cụm kinh tế - khoa học - dịch vụ tại khu đá ngầm, thuộc Đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo, nay là tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và gọi tắt là DK1.
 |
| Ngày 5/7/1989, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng đã ra Chỉ thị số 180/CT về việc xây dựng cụm kinh tế - khoa học - dịch vụ tại khu đá ngầm, thuộc Đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo, nay là tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và gọi tắt là DK1. Trong ảnh: Tăng gia sản xuất ở Nhà giàn DK1/21. Ảnh: NHÂN ĐOÀN |
Tháng 5/1989, các biên đội tàu của Lữ đoàn 171 và Hải đoàn 129 phối hợp với tàu kéo chuyên dụng của Bộ GT-VT bắt đầu chở khung nhà giàn cùng vật liệu, sắt thép vượt sóng ra bãi cạn Phúc Tần. Ngày 10/6/1989, nhà giàn đầu tiên với tên gọi Phúc Tần ra đời, tiên phong chốt giữ thềm lục địa, nơi tiền tiêu của Tổ quốc.
Giai đoạn 1989-1998, các nhà giàn từ DK1/1, DK1/3, DK1/4... đến DK1/21 lần lượt được dựng lên ở các bãi Huyền Trân, Quế Đường và Cà Mau. Hiện nay, trên thềm lục địa phía Nam của Tổ quốc có 15 Nhà giàn DK1 ở các bãi cạn Ba Kè, Huyền Trân, Quế Đường, Phúc Nguyên, Tư Chính, Cà Mau. Những nhà giàn sừng sững giữa biển khơi với những chiếc chân cắm sâu vào lòng biển đã trở thành cột mốc sống khẳng định chủ quyền Tổ quốc trên Biển Đông.
BÁO BÀ RỊA - VŨNG TÀU