Phong cách dân chủ, quyết đoán ở người đứng đầu

Chủ tịch Hồ Chí Minh là hiện thân của những gì tinh túy nhất về phong cách làm việc dân chủ nhưng quyết đoán. Người luôn tôn trọng tập thể, biết tận dụng tối đa trí tuệ của tập thể, lắng nghe, tiếp thu ý kiến của mọi người, không thành kiến dù đó là ý kiến thiểu số. Hồ Chí Minh cũng lại là con người của lịch sử, dám quyết định và dám chịu trách nhiệm trước những bước ngoặt của lịch sử. 

Sau Cách mạng Tháng Tám thành công, tình thế đất nước như ngàn cân treo sợi tóc, Người tuyên bố giải tán Đảng Cộng sản Đông Dương; đề nghị Quốc hội cho Việt Quốc, Việt Cách vào Quốc hội, vào Chính phủ; tin dùng và trọng dụng những người chưa là đảng viên Đảng Cộng sản vào bộ máy lãnh đạo, quản lý cấp cao của Đảng và Nhà nước. Khi quân đồng minh lợi dụng Hiệp ước Potxdam tràn vào Việt Nam giải giáp quân Nhật, nhưng thực chất là tiêu diệt Đảng và Chính phủ cách mạng, Người quyết định nhân nhượng táo bạo qua sách lược “Hòa với Tưởng”, “Hòa với Pháp”. Năm 1965, đế quốc Mỹ đưa quân viễn chinh vào miền Nam, thời điểm mà cả thế giới sợ Mỹ, nhưng Người kiên quyết chủ trương giữ vững thế chiến lược tiến công, quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược với tinh thần “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”. Trong xây dựng CNXH ở miền Bắc, Người thực hiện nền kinh tế nhiều thành phần, chấp nhận đa sở hữu, khuyến khích nhân dân vươn lên làm giàu chính đáng. Những quyết định mang dấu ấn sâu đậm của Hồ Chí Minh đã cứu dân tộc Việt Nam, triệt để tận dụng được mọi cơ hội, dù là cơ hội nhỏ nhất, hướng dân tộc ta hòa cùng dòng chảy của lịch sử và mở ra thời đại mới - Thời đại Hồ Chí Minh.

Từ yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng và kinh nghiệm của bản thân, Hồ Chí Minh luôn chú trọng giáo dục, khuyên răn, rèn luyện đội ngũ cán bộ của Đảng thấm nhuần nguyên tắc “tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách”. Đặc biệt với cán bộ trên cương vị đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương Người căn dặn: Trong lãnh đạo, quản lý phải kết hợp thống nhất giữa phong cách làm việc dân chủ, tập thể với đề cao tính quyết đoán, giải quyết hài hòa mối quan hệ dân chủ với tập trung; kết hợp phong cách làm việc dân chủ, tập thể với dám thể hiện vai trò cá nhân trong thực thi chức trách, nhiệm vụ, thẩm quyền được giao. Luôn tôn trọng tập thể, triệt để chấp hành ý kiến đa số của tập thể. Trước khi ra quyết định cần trao đổi, bàn bạc, lắng nghe ý kiến trong nội bộ Đảng và trong quần chúng nhân dân. Phải rèn luyện để có đủ bản lĩnh nghe, tiếp thu và đối xử đúng mực với những ý kiến trái với suy nghĩ của chính mình. Người cảnh báo: Tôn trọng tập thể, nhưng không được dựa dẫm vào tập thể, núp bóng tập thể, đùn đẩy trách nhiệm cho tập thể; sa vào những “căn bệnh” đó sẽ tự mình làm xóa nhòa và biến mất vai trò, dấu ấn của cá nhân. Những công việc trong chức năng, thẩm quyền cán bộ đứng đầu phải tự quyết định, nếu có thì chỉ tham khảo thêm ý kiến trước khi ra quyết định. Phẩm chất cần có ở cán bộ đứng đầu là tính năng động quyết đoán, không sợ trách nhiệm trước quyết định và việc làm của mình; khi thành công không nhận hết về mình, nhưng khi thất bại không đổ lỗi cho người khác hay cho tập thể.

Ở người đứng đầu không có phẩm chất quyết đoán, sẽ không đưa ra quyết định hoặc đưa ra được quyết định nhưng không kịp thời, điều đó đồng nghĩa với việc cơ hội trôi qua và không hoàn thành bổn phận trước Đảng, trước dân. Nhưng tính quyết đoán phải được dựa trên cơ sở của sự kết hợp hài hòa giữa tình cảm cách mạng với nền tảng tri thức khoa học. Người cán bộ luôn sục sôi nhiệt huyết cách mạng, thương dân, một lòng, một dạ phục vụ nhân dân, nhưng tính quyết đoán còn phải được dựa trên nền tảng tri thức khoa học, kinh nghiệm mà người cán bộ được lĩnh hội, tích lũy được trong quá trình sống, học tập và công tác. Trước mỗi bước ngoặt, thử thách khó khăn, trước nhiệm vụ nặng nề, phức tạp càng đòi hỏi ở người đứng đầu bình tĩnh, sáng suốt gắn kết nhiệt huyết cách mạng với lý trí để đưa ra quyết định ít mắc phải sai lầm nhất. 

Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng cùng lãnh đạo tỉnh BR-VT, Bộ GT-VT khảo sát thực tế tình hình hoạt động của cụm cảng Cái Mép - Thị Vải. Ảnh: PHÚC LƯU

Phong cách làm việc dân chủ nhưng quyết đoán Hồ Chí Minh soi sáng phương châm công tác cán bộ của Đảng trong mọi thời điểm của cách mạng. Việc lựa chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại cán bộ vào cương vị đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương, ban, ngành, đoàn thể cần quan tâm đặc biệt đến phẩm chất dân chủ nhưng phải có tố chất quyết đoán. Khi đã trở thành người đứng đầu, cán bộ phải tự rèn bản lĩnh quyết đoán trong xử lý mọi tình huống mà thực tiễn đặt ra. Đội ngũ cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân đang rất trông chờ, luôn kỳ vọng có người cán bộ đứng đầu mang phong cách làm việc dân chủ, nhưng có dấu ấn cá nhân năng động, táo bạo, tỉnh táo, quyết liệt, dứt khoát trong tư duy và hành động. 

NGUYỄN QUANG PHI
(Tổng Thư ký Hội Khoa học lịch sử tỉnh)