Ngày hè đổ lửa cũng là lúc cây gòn trĩu quả chín khô, nứt vỏ và bung nở những chùm bông trắng muốt trên cành.
Ở huyện Châu Đức và Xuyên Mộc, cây gòn được trồng trong rẫy làm trụ cho cây tiêu bám. Mùa trái gòn chín, người dân địa phương và lân cận tranh thủ lúc nông nhàn đi thu hái trái về bán để kiếm thêm thu nhập.
Trái gòn khi nở sẽ nứt ra làm lộ lớp bông bên trong trắng và mịn như mây. Tuy nhiên, chỉ cần tác động mạnh là phần bông này sẽ bay tán loạn rất khó thu gom. Do đó, nông dân chủ yếu hái những trái chưa nứt vỏ về phơi khô.
Tranh thủ lúc nông nhàn, gia đình anh Đỗ Chí Đến (ngụ huyện Cẩm Mỹ, Đồng Nai) đi hái trái bông gòn về bán kiếm thêm thu nhập. Đây là công việc quen thuộc hàng năm của gia đình anh Đến và nhiều người dân địa phương. Cây gòn cao chót vót nên anh Đến dùng sào tre dài, đầu sào buộc liềm để hái trái.
Trong khi anh Đến dùng sào hái trái thì bà Hồ Thị Lặp (SN 1961, mẹ anh Đến) phụ giúp thu nhặt trái, đóng vào bao. Bà Lặp chia sẻ: “Cuộc sống khó khăn nên mấy mẹ con tôi đi hái trái gòn bán kiếm thêm thu nhập. Nhưng công việc này cũng chỉ làm được khoảng 1,5 tháng là hết bởi người đi hái trái gòn quá đông và sắp đến mùa mưa không thể hái và phơi trái gòn được nữa”.
“Việc hái gòn khá vất vả, phải làm việc giữa nắng, ngước nhìn lên ngọn cây hàng giờ liền nên rất mỏi cổ, chưa kể bị trái và cành cây gòn rơi trúng mặt và đầu. Thậm chí, nhiều chủ rẫy thấy người hái gòn là xua đuổi không cho hái vì sợ làm hư vườn tiêu, gãy hệ thống tưới. Do đó, mình phải cẩn thận hết mức để không làm ảnh hưởng đến vườn nhà người ta”, anh Đến chia sẻ.
Mỗi ngày, một người hái được từ 300-500kg trái gòn tươi. Trái gòn thu hái về được phơi cho khô, sau đó bóc tách vỏ, lấy phần bông bên trong bán cho thương lái với giá từ 13.000-18.000 đồng/kg. Sợi bông gòn dùng để nhồi làm ruột gối, đệm và đồ chơi trẻ em.
Công việc hái trái gòn tuy vất vả nhưng giúp nhiều người dân địa phương có thêm thu nhập trang trải cuộc sống. Niềm vui và mong ước của họ là vào mùa hằng năm những cây gòn cho trái sai trĩu cành và thời tiết thuận lợi để thu hái.
