Cẩn trọng với diễn tiến bệnh gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ ở giai đoạn đầu thường không có triệu chứng, nên chỉ phát hiện trong quá trình đi khám vì một bệnh nào đó, người bệnh được siêu âm hoặc qua việc kiểm tra sức khỏe tổng quát. Bệnh gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe, khiến cơ thể suy yếu, giảm sức đề kháng. 

Hình ảnh lá gan khỏe mạnh (trái) và gan nhiễm mỡ (phải).

Các triệu chứng

Ở giai đoạn 2, lượng mỡ trong gan chiếm từ 10 đến 20% tổng trọng lượng lá gan nên cơ thể bắt đầu xuất hiện hiện tượng chán ăn, khó tiêu, đầy bụng, buồn nôn, mệt mỏi… Những hiện tượng này rất phổ biến ở những người thường xuyên ăn nhậu, phụ nữ mang thai, do tác dụng phụ khi uống một vài loại thuốc nên bệnh nhân chủ quan, không kiểm tra y tế.

Ở giai đoạn 3, lượng mỡ chiếm 20 đến 30% tổng trọng lượng lá gan khiến chức năng gan suy giảm, vai trò chống độc của gan bị hạn chế, tạo điều kiện cho độc tố, virus, vi khuẩn, kí sinh trùng từ ruột và từ bên ngoài xâm nhập gây bệnh viêm gan, dẫn đến xơ gan và cuối cùng có thể là ung thư gan. Trong đó viêm gan là biến chứng thường gặp nhất, được chia thành 2 dạng là cấp tính và mạn tính.

Các triệu chứng viêm gan cấp tính thường xuất hiện từ 2 tuần đến 6 tháng, gồm ăn không ngon miệng, đau bụng, sốt, mệt mỏi, nước tiểu thường xuyên có màu vàng đậm, ngứa da, vàng da, vàng mắt…

Ngược lại với viêm gan cấp tính, viêm gan mạn tính thường diễn tiến âm thầm, người bệnh chỉ phát hiện qua khám sức khỏe định kỳ hoặc khi đã xuất hiện biến chứng nặng như xơ gan, ung thư gan. Các triệu chứng của bệnh viêm gan mạn tính giai đoạn cuối gồm sốt, mệt mỏi, chán ăn, đau bụng, buồn nôn, nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu, đau khớp, vàng da, phù nề chân, mắt cá, bàn chân, có máu trong phân và chất nôn ra, ngứa ở nhiều nơi trên da….

Nếu bệnh nhân đi khám và nếu nghi ngờ gan nhiễm mỡ tiến triển sang viêm gan, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân siêu âm, xét nghiệm máu, lượng đường trong máu, nồng độ mỡ trong máu cùng các xét nghiệm virus gây viêm gan như virus B, virus C…

Hiện nay, vẫn chưa có loại thuốc nào đặc trị cho bệnh gan nhiễm mỡ. Các phương pháp điều trị chỉ nhằm làm giảm bớt những ảnh hưởng của triệu chứng bệnh trong sinh hoạt hàng ngày và ngăn không cho bệnh tiến triển thành viêm gan.

Cách phòng ngừa

Để phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ, việc đầu tiên là nên thực hiện chế độ dinh dưỡng hợp lý bằng cách bỏ bia, rượu, trong ăn uống nên tăng cường chất xơ (rau, củ, quả), hạn chế chất béo động vật, đồ ăn chiên, rán bằng mỡ động vật nên thay bằng dầu mè, dầu đậu nành, hạn chế tinh bột và đường. Mỗi người cần ăn cá ít nhất là 3 lần mỗi tuần trong các bữa ăn vì đây là nguồn cung cấp protein ít chất béo, giàu axit omega 3 giúp giảm nồng độ cholesterol, giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ.

Bên cạnh đó, mọi người cần duy trì việc tập thể dục đều đặn mỗi ngày. Tùy theo điều kiện sống, có thể tập bằng cách đi bộ ít nhất là 15 đến 30  phút, đi xe đạp, bơi lội… để tăng cường khả năng chuyển hóa của cơ thể…

TS Y Sinh học NGUYỄN TRẦN CƯỜNG