Hỏi: Tôi năm nay 60 tuổi, sức khỏe bình thường nhưng gần đây khi ăn tôi hay bị nuốt nghẹn, kể cả với những thức ăn loãng như canh, cháo. Xin bác sĩ cho biết nguyên nhân gây ra và chữa trị bằng cách nào?
(Ông Nguyễn Bình, phường 8, TP.Vũng Tàu)
Trả lời: Chào bác, nuốt nghẹn không phải là bệnh nhưng là dấu hiệu cảnh báo về một hoặc vài chứng bệnh về đường tiêu hóa. Nếu triệu chứng này lặp đi lặp lại nhiều lần và có xu hướng gia tăng, bác nên nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được thăm khám, làm các xét nghiệm nhằm có biện pháp điều trị kịp thời.
Thông thường mỗi khi ăn, thức ăn sau khi nhai sẽ đi từ khoang miệng vào họng rồi xuống thực quản, tiếp theo là dạ dày. Tuy nhiên vì một lý do nào đó, thức ăn bị đọng lại ở thực quản, dẫn đến nuốt nghẹn.
Những dấu hiệu của nuốt nghẹn gồm có: Cảm thấy thức ăn bị kẹt ở cổ họng hoặc ở ngực, nuốt đau, khó nuốt, ợ chua, đôi khi ho khan hoặc nôn ói mà nguyên nhân có thể là: Co thắt tâm vị, cơ vòng thực quản dưới không dãn ra khi nuốt, co thắt thực quản lan tỏa, chít hẹp thực quản do có khối u hay mô sẹo, bị bệnh trào ngược dạ dày thực quản, viêm thực quản tăng bạch cầu ái toan, rối loạn thần kinh thực vật, ung thư thực quản, lão hóa do tuổi già, có dị vật trong lòng thực quản (răng giả chẳng hạn), bị chấn thương não hoặc tủy sống trước đó.
Và mặc dù theo lời bác, sức khỏe của bác vẫn bình thường nhưng bác cũng cần nên kiểm tra để xác định nguyên nhân cụ thể vì nếu không can thiệp sớm, nuốt nghẹn có thể gây suy dinh dưỡng, sụt cân do cơ thể không hấp thu đủ chất. Ngoài ra còn dễ bị viêm phổi do thức ăn hoặc chất lỏng rơi vào đường thở rồi phân hủy gây nhiễm trùng, chưa kể đôi khi nó còn gây tắc đường thở dẫn đến tử vong.
Nếu đơn giản nuốt nghẹn chỉ là lão hóa do tuổi già, bác sĩ sẽ điều trị cho bác bằng một số loại thuốc nhằm chấm dứt hiện tượng nêu trên. Bên cạnh đó, bác cũng cần lưu ý mỗi khi ăn uống bằng cách nhai chậm, nhai nát thức ăn, nuốt từ từ từng miếng nhỏ, uống chậm từng ngụm nhỏ, cắt nhỏ những loại thức ăn có tính dai, nhầy, chẳng hạn như gân heo, bò, da gà, vịt… bỏ hút thuốc lá, uống rượu, bia (nếu có).
BS XUÂN HÒA