Đẩy mạnh tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập

Nghị định số 16/2015/NÐ-CP có hiệu lực từ ngày 6-4-2015 quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập (SNCL). Thực tế triển khai Nghị định này tại tỉnh BR-VT cho thấy, đây là bước đột phá trên lộ trình đổi mới toàn diện, cơ cấu lại các đơn vị SNCL, tăng cường quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các đơn vị, giảm áp lực tài chính cho ngân sách Nhà nước. 

Phòng công chứng số 1 (trực thuộc Sở Tư pháp) nằm trong danh sách các đơn vị phải chuyển đổi sang cơ chế tự chủ trong thời gian tới. Ảnh: PHƯƠNG ANH

NHỮNG KẾT QUẢ BAN ĐẦU

Nghị định số 16/2015/NĐ-CP quy định các nguyên tắc, quy định chung về cơ chế tự chủ của đơn vị SNCL trong các lĩnh vực: giáo dục đào tạo; dạy nghề; y tế; văn hóa, thể thao và du lịch; thông tin truyền thông và báo chí; khoa học và công nghệ; sự nghiệp kinh tế và sự nghiệp khác. Các đơn vị SNCL được phân loại theo tiêu chí tự chủ về kinh phí đầu tư và kinh phí thường xuyên, gồm 4 loại: đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư; đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên; đơn vị tự bảo đảm một phần chi thường xuyên; đơn vị được Nhà nước bảo đảm chi thường xuyên. 

Tại BR-VT, thực hiện Nghị định số 16/2015/NĐ-CP thời gian qua, lãnh đạo tỉnh đã chỉ đạo các địa phương, sở, ngành và các đơn vị liên quan khẩn trương thực hiện nhanh việc sắp xếp lại, chuyển các đơn vị SNCL sang cơ chế tự chủ. Theo Sở Tài chính, cuối năm 2016, có 136 đơn vị sự nghiệp trực thuộc cấp tỉnh quản lý, gồm 132 đơn vị SNCL và 4 Ban quản lý dự án chuyên ngành là đơn vị sự nghiệp đặc thù. 

Đến nay, đã có 20 đơn vị SNCL chuyển sang các loại hình tự chủ tài chính, gồm: Trung tâm Đăng kiểm phương tiện giao thông, Trung tâm Kỹ thuật tài nguyên môi trường, Công ty Đầu tư và khai thác hạ tầng KCN Đông Xuyên và Phú Mỹ 1, Trung tâm Quan trắc tài nguyên môi trường, Bệnh viện Mắt, Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh, Bệnh viện Bà Rịa, Bệnh viện Lê Lợi, Văn phòng Đăng ký đất đai, Trường Cao đẳng kỹ thuật công nghệ, Trung tâm Công nghệ thông tin tài nguyên môi trường, Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Bình Châu - Phước Bửu, Ban quản lý rừng phòng hộ, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư, Trung tâm Phát triển quỹ đất, Ban quản lý Di tích Côn Đảo, Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, Bệnh viện Y học cổ truyền, Quỹ Phát triển khoa học công nghệ, Bệnh viện phổi Phạm Hữu Chí. 

Kiểm định xe tại Trung tâm đăng kiểm phương tiện giao thông vận tải.

Cùng với việc chuyển đổi đơn vị SNCL sang cơ chế tự chủ, tỉnh cũng thực hiện việc sáp nhập, hợp nhất và giải thể các đơn vị yếu kém, nâng quy mô hiệu quả hoạt động. Qua sắp xếp trong giai đoạn 2015 - 2018, tỉnh đã chuyển 1.920 biên chế, 257 hợp đồng lao động theo Nghị định 68 trong các đơn vị sự nghiệp hưởng lương từ ngân sách Nhà nước sang hưởng lương từ nguồn thu sự nghiệp (do chuyển đổi hoạt động của các đơn vị SNCL sang loại hình tự bảo đảm chi thường xuyên). 

Theo ông Nguyễn Dương Hùng, Phó Giám đốc Sở Tài chính, thực tế cho thấy, việc chuyển đổi đơn vị SNCL sang tự chủ trên địa bàn tỉnh đã làm thay đổi tích cực hiệu quả hoạt động của các đơn vị này. Qua đó, tiết kiệm chi cho ngân sách Nhà nước, nâng cao tính tự chủ tài chính trong hoạt động của các đơn vị SNCL, tăng thu nhập người lao động, nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ cho xã hội của đơn vị SNCL.  

Ông Hoàng Văn Sỹ, Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm phương tiện giao thông vận tải tỉnh cho biết, sau khi được chuyển sang tự chủ tài chính, Trung tâm buộc phải năng động hơn để tạo ra các dịch vụ tốt nhằm tăng nguồn thu cho đơn vị. Theo đó, nếu như năm 2016, doanh thu dịch vụ khác (ngoài thu lệ phí đăng kiểm phương tiện) chỉ đạt gần 500 triệu đồng, thì đến năm 2018 đã tăng lên 1,4 tỷ đồng. Ngoài ra, Trung tâm cũng chủ động hơn trong việc chi trả tiền lương cho cán bộ, nhân viên và người lao động, cũng như đầu tư kinh phí mua sắm, sửa chữa máy móc, trang thiết bị cho hoạt động đăng kiểm và dịch vụ khác của đơn vị đạt hiệu quả hơn.

BẢO ĐẢM CHUYỂN ĐỔI THEO LỘ TRÌNH

Thực hiện đổi mới cơ chế tự chủ tài chính của các đơn vị SNCL là chủ trương lớn, bước đầu triển khai tại địa bàn tỉnh đã đạt được một số kết quả nhất định. Tuy nhiên, quá trình thực hiện cũng cho thấy còn nhiều hạn chế, vướng mắc. Đó là, cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị SNCL đối với một số ngành, lĩnh vực vẫn chưa được ban hành để có cơ sở thực hiện, như: lĩnh vực y tế, giáo dục, đào tạo, dạy nghề, văn hóa, thể thao, du lịch, thông tin, truyền thông; một số ngành, lĩnh vực chưa hướng dẫn việc xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật để làm cơ sở xây dựng giá dịch vụ sự nghiệp công.

Bên cạnh đó, việc xây dựng quy hoạch mạng lưới và lộ trình tiến tới tự chủ tài chính của các đơn vị SNCL chưa đồng bộ; việc xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật và giá dịch vụ sự nghiệp công còn chậm, chưa bảo đảm theo lộ trình quy định; việc chuyển đổi các đơn vị SNCL đủ điều kiện thành công ty cổ phần và các hình thức hoạt động khác cũng chưa đạt tiến độ theo kế hoạch. 

Bệnh nhân điều trị nội trú tại Khoa Y học cổ truyền Bệnh viện Lê Lợi.

Ông Lê Ngọc Khánh, Giám đốc Sở Tài chính cho biết, nhằm bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ được giao về thực hiện cơ chế tự chủ tài chính của các đơn vị SNCL trên địa bàn tỉnh, Sở Tài chính tham mưu UBND tỉnh kiến nghị các bộ, ngành Trung ương ban hành văn bản quy định cụ thể về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị SNCL trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo; dạy nghề; y tế; văn hóa, thể thao và du lịch; thông tin truyền thông và báo chí... để các địa phương thuận lợi trong tổ chức thực hiện. Đồng thời, xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách Nhà nước đối với các lĩnh vực chưa được ban hành như văn hóa, thể thao, du lịch; giáo dục- đào tạo… Hướng dẫn việc xây dựng và ban hành định mức kinh tế kỹ thuật theo ngành, lĩnh vực quản lý áp dụng thống nhất trên cả nước để địa phương có cơ sở thực hiện. 

Bên cạnh đó, UBND tỉnh cũng đã chỉ đạo các sở, ngành tiếp tục thực hiện việc sắp xếp các đơn vị SNCL, xây dựng lộ trình tự chủ tài chính, giảm chi ngân sách của 41 đơn vị SNCL cấp tỉnh theo lộ trình đã được UBND tỉnh phê duyệt danh sách chuyển đổi sang các loại hình tự chủ tài chính. Gần đây, UBND tỉnh cũng đã ban hành Quyết định số 1770/QĐ-UBND ngày 6-7-2018 phê duyệt sắp xếp, đổi mới cơ chế hoạt động của 72 đơn vị SNCL cấp tỉnh giai đoạn 2018 - 2021. 

Đồng thời, UBND tỉnh yêu cầu các huyện, thị xã, thành phố tổ chức triển khai và thực hiện đồng bộ các chủ trương, chính sách có liên quan đến việc đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động và cơ chế tự chủ tài chính các đơn vị SNCL thuộc phạm vi quản lý của UBND cấp huyện, bảo đảm theo đúng lộ trình đã được cấp thẩm quyền phê duyệt. 

Bài, ảnh: PHƯƠNG ANH