Nhận BHXH một lần, nên hay không?

Những năm gần đây, trung bình mỗi tháng có khoảng 800-900 người lao động (NLĐ) trên địa bàn đến BHXH tỉnh nộp hồ sơ đăng ký hưởng chế độ BHXH một lần thay vì tích lũy để nhận lương hưu hàng tháng khi về già. Việc này lợi hại như thế nào?

NHIỀU NGƯỜI NHẬN BHXH MỘT LẦN

Người lao động đến nộp hồ sơ đăng ký nhận chế độ BHXH một lần tại BHXH tỉnh.

Trước đây anh Trần Thế Anh (SN 1975), ở 375, Nguyễn An Ninh (TP.Vũng Tàu) làm cho một công ty phát triển nhà ở có tiếng ở TP.Vũng Tàu, với mức lương ổn định. Vào tháng 5-2017, anh Thế Anh quyết định xin nghỉ việc. Đến thời điểm nghỉ việc, anh đã có 15 năm tham gia BHXH. Ngày 4-6, anh đã đến BHXH tỉnh nộp hồ sơ đăng ký nhận BHXH một lần. “Công việc kinh doanh bận rộn, thu nhập cũng khá. Vì thế, tôi đã quyết định nghỉ việc để ra làm ăn riêng, xin nhận BHXH một lần”, anh Thế Anh cho biết.

Tương tự, sau một thời gian làm thợ hàn cho một công ty ở Khu Công nghiệp Đông Xuyên và đã 5 năm đóng BHXH, anh Ngô Công Nhật (SN 1991), ở 167/22/22, Lương Chí Hiếu (TP.Vũng Tàu) đã xin nghỉ việc. Sau đó, anh Nhật đến BHXH tỉnh làm thủ tục nhận chế độ BHXH một lần mà không tích lũy thời gian đóng BHXH để được nhận lương hưu hàng tháng sau này. Anh Nhật nói: “Tôi thấy để nhận được lương hưu phải có thời gian đóng BHXH rất lâu, ít nhất 20 năm. Do vậy, tôi nhận chế độ BHXH một lần để có vốn mở cửa hàng kinh doanh tại nhà”.

Theo báo cáo của BHXH, số lượng NLĐ trên địa bàn tỉnh có nguyện vọng nhận BHXH một lần tăng dần qua từng năm. Cụ thể, như năm 2015 có 8.716 người; năm 2016 có 9.178 người; năm 2017 có 10.173; riêng 9 tháng đầu năm 2018 đã có 8.666 NLĐ đăng ký nhận BHXH một lần. Lãnh đạo BHXH tỉnh dự báo, đến cuối năm 2018, số lượng NLĐ nhận BHXH một lần sẽ tăng lên con số khoảng 10.000 người.

NLĐ NÊN CÂN NHẮC

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo BR-VT, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến NLĐ muốn nhận BHXH một lần. Trong đó phải kể đến các nguyên nhân chủ yếu là thời gian đóng BHXH để được hưởng lương hưu hàng tháng sau khi NLĐ nghỉ việc là tương đối dài, trong khi họ chưa nhận thức đầy đủ các quyền lợi khi tham gia BHXH, chế độ BHXH khi về già.

Theo bà Nguyễn Ánh Vân, Chuyên viên Bộ phận “một cửa” BHXH tỉnh là người trực tiếp nhận hồ sơ đăng ký hưởng chế độ BHXH một lần cho NLĐ, trước khi hướng dẫn NLĐ làm hồ sơ, bà thường hỏi lý do vì sao NLĐ muốn nhận BHXH một lần. Từ đó, bà Vân tư vấn, phân tích cho NLĐ hiểu rõ những thiệt thòi khi nhận BHXH một lần cũng như các lợi ích cao hơn khi NLĐ tích lũy thời gian đóng BHXH để về già được nhận lương hưu hàng tháng và nhiều chế độ khác. Một số trường hợp được bà Vân tư vấn đã xin rút hồ sơ đăng ký nhận BHXH một lần. Tuy nhiên, phần đông NLĐ vẫn giữ nguyên quyết định.

Ông Phạm Ngọc Sơn, Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho rằng, nhiều NLĐ đã nhận thức sai khi quyết định làm thủ tục nhận BHXH một lần. Và khi họ biết mình sai thì đã quá muộn. Ông Sơn dẫn chứng: Có một số trường hợp NLĐ đã nhận được tiền chi trả chế độ BHXH một lần. Sau đó, họ quay lại BHXH tỉnh để xin hoàn trả lại số tiền đã hưởng và lãi suất ngân hàng nhằm bảo lưu thời gian tham gia BHXH trước đây, tiếp tục tham gia để được hưởng lương hưu hàng tháng khi về già. Các trường hợp này không được BHXH tỉnh chấp nhận theo quy định của Luật BHXH.  Do vậy, NLĐ cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định nhận BHXH một lần.

Phân tích những lợi ích của chế độ BHXH khi về già, ông Phạm Ngọc Sơn nói: Với mức 22% tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất thì một năm tổng mức đóng là 2,64 tháng lương, trong khi mức hưởng BHXH một lần cho mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 2 tháng lương. Như vậy, nếu nhận BHXH một lần thì mỗi năm đóng BHXH, NLĐ bị thiệt mất 0,64 tháng lương. Nếu tiếp tục đóng BHXH để được hưởng lương hưu thì ngoài lương hưu, NLĐ còn được chi trả toàn bộ tiền mua thẻ BHYT. Khi người hưởng lương hưu chết thì gia đình còn được trợ cấp mai táng bằng 10 tháng lương cơ sở, thân nhân được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng nếu đủ điều kiện hoặc được hưởng trợ cấp tuất một lần với mức thấp nhất bằng 3 tháng lương hưu. Còn nhận BHXH một lần thì sẽ không được hưởng các chế độ kể trên.

Bài, ảnh: HỒNG PHƯƠNG