Nắng vàng như trải mật ong, màu vàng của niềm tin yêu và hy vọng. Bỗng chốc, mây đen vần vũ kéo đến, mưa ào ạt mấy chục phút, rồi gió ngừng, trời quang mây tạnh. Sau mưa, màu của những giọt nắng vàng càng lung linh. Kiểu mưa của vịnh Ô Cấp, vùng biển phương Nam này là vậy. Nhà văn Hoài Linh, cựu sinh viên văn khoa Sài Gòn viết trong tiểu thuyết “Sương gió” trước năm 1975: “Các con hẻm nhỏ Ô Cấp đều hướng ra biển ấm áp tình người. Biển phương Nam chợt nắng chợt mưa, vậy mà tình yêu thì bền chặt như chiếc buồm lớn gắn với con tàu ra đại dương. Sóng to bão lớn, buồm gắn với mỗi con tàu, càng vững tay lái”. Hơn nửa thế kỷ trôi qua, điều Hoài Linh viết vẫn nguyên vẹn nghĩa tình biển cả phương Nam.
 |
| Người dân TP.Vũng Tàu treo cờ Tổ quốc biểu thị quyết tâm đẩy lùi dịch bệnh. |
Con hẻm nhỏ nghĩa tình sâu nặng, như trong một mái nhà, cư dân tụ hội đủ vùng miền. Tôi nhắn tin hỏi Khu phố trưởng về cư dân hẻm nhỏ. Tác phong nhà binh, cựu Đại tá bộ đội cụ Hồ, lập tức hồi âm: “2 tổ dân phố, 102 hộ dân, 310 nhân khẩu; 41 hộ phòng trọ với 80 nhân khẩu”. Tôi lại nhắn hỏi ông: Bác A, cụ B, chị C nhà số... Ông lại hồn hậu, rành rọt, chuẩn xác, sống động từng chi tiết nhỏ về họ. Nể phục, tôi tếu táo nhắn trả lời: “Rất cảm ơn trưởng đặc khu, trên cả tuyệt vời!”.
Nghĩa tình hẻm nhỏ ấm áp, tối lửa tắt đèn có nhau. Lúc chưa có dịch COVID-19, sáng sớm hoặc chiều muộn, cụ bà và cụ ông, bậc trung niên và nam thanh nữ tú đi bộ, guồng xe đạp hướng về Đài tưởng niệm phía đại lộ Lê Hồng Phong, nhà văn hóa cộng đồng, điểm đánh bóng bàn… cứ như trẩy hội. Đường hẻm “Phụ nữ tự quản” sạch sẽ, không rác thải vương vãi. Lễ tết, không cần nhắc nhở, nhà nhà tự giác treo cờ Tổ quốc, trang hoàng đẹp đẽ, tươi mới.
Không dịch COVID-19, hằng tuần hội nhóm “AS” tụ họp nơi phở Quyền - kèm ly rượu cây nhà lá vườn, nửa tiếng sau hành quân tới quán Cây Sung, cà phê và nước dừa tươi, thưởng thức đặc sản quê hương, bữa thì bánh cáy Thái Bình, lúc kẹo Cu đơ - kẹo dồi đậu phộng Hà Tĩnh, khi bánh ú Nam bộ, đậu xanh Hải Dương, bánh gai xứ Thanh. Ai có món gì lạ thì gói mang theo. Việc vui phố phường, chuyện nhà chuyện cửa, chuyện sống vui, sống khỏe râm ran. Ai lượm lặt được mẩu chuyện cười đâu đó thì tiểu lâm làm “quà”. Một bữa nọ, bác Thịnh Mỹ Lệ đưa ra cuốn tạp chí Người Cao Tuổi khoe cụ Minh Sẹo đơn chiếc ở tận xứ Kinh Kỳ ngày ngày đi tập dưỡng sinh thế rồi bén duyên với cụ Hòa Tiên Sơn lẻ bóng. Tình muộn, họ đến với nhau, nhưng cô con gái cụ ông phản đối, già mà còn “trống bỏi”. Đổi lại, cô con dâu cụ bà lại vỗ tay tán thưởng. Một năm sau, các con cháu thông suốt, họ dọn về ở chung, tối lửa tắt đèn có nhau, cuộc sống tuổi già hạnh phúc, điều đã được tổng kết “Con chăm cha không bằng bà chăm ông”. Các cụ nơi hẻm nhỏ phiếm chỉ, có ý nhắc cụ Z, cụ Y còn đơn côi nên đi tập dưỡng sinh ích nước lợi nhà (!).
Đại dịch COVID-19, ở sát sạt tâm dịch Sài Gòn, Đồng Nai, Bình Dương nên thành phố biển phương Nam cùng cảnh ngộ. Thành phố thực hiện nhà cách ly nhà, không có việc cần thiết không ra đường. Hẻm nhỏ “Vùng xanh” được cắm chốt kiểm soát tự quản, nột bất xuất, ngoại bất nhập. Hội “AS” tạm ngừng hoạt động, đường vào ra hẻm nhỏ vắng ngắt. Người người “Ở yên trong nhà” là tình yêu giành cho hẻm nhỏ (!).
Một sáng nọ ba ông cháu từ cuối hẻm đi ra, 2 bé chạy nhảy reo hò. Bác chủ nhà yêu chim cảnh bước ra cửa nhẹ nhàng nhắc 3 ông cháu đi về, đang “Giãn cách xã hội”. Ông nọ sửng cồ: “Rách việc, vẽ chuyện”. Tôi đang quét ngõ chứng kiến sự vụ, ngước mắt nhìn mà không chớp mắt, bày tỏ sự không đồng tình với “lão”. Sau bữa đó, có lẽ do lòng tự trọng, không ai thấy ba ông cháu đi ra ngoài nữa. Một buổi sáng khác có chiếc xe màu trắng biển số 72A… vào ra, bác tài bóp còi inh ỏi như để truy tìm ai đó, tôi và ông chủ chim cảnh mở cửa nghiêm trang lẳng lặng nhin chiếc xe lượn lờ. Sau bận đó, xe vẫn vô ra nhưng tiếng còi đã im re. Vài năm nay xuất hiện quán cà phê giữa hẻm, cuối tuần nhạc sống hát hò, xe 2 bánh, 4 bánh dập dìu. Người trong hẻm thầm trách, tại sao phường nhà lại dễ dãi cho mở tiệm cà phê nơi đông cư dân. Đại dịch COVID-19 bùng phát đợt mới, tiệm đóng cửa, cư dân hẻm nhỏ mỉm cười nhẹ nhõm, tạm thời yên hàn, giá mà - lại giá mà…
Hẻm nhỏ, một xã hội thu nhỏ, khó tránh những điều chưa hoàn hảo, nhưng nghĩa tình ắp đầy! Bác trưởng khu phố tận tụy, sâu sát với công việc mỗi ngày. Hai chị tổ trưởng dân phố qua mấy nhiệm kỳ, tín nhiệm cao. Việc lớn việc bé, gì cũng đến tay, sự chu đáo ở các chị thật hết ý!
Bán anh em xa mua láng giềng gần! Cuộc sống chất lượng, thịnh & vui. Chúng tôi yêu hẻm nhỏ vùng xanh mùa đại dịch COVID-19, hẻm nghĩa tình, một chốn đi về, bao kỷ niệm thân thương.
QUỐC TOÀN