Trong buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP. Hồ Chí Minh, Tỉnh ủy Bà Rịa - Vũng Tàu và Tỉnh ủy Bình Dương sáng 18/6, Tổng Bí thư Tô Lâm đã dành nhiều thời gian đánh giá cao những sáng tạo trong mô hình phát triển của Bà Rịa - Vũng Tàu. Không chỉ là điểm sáng về công nghiệp, logistics, cảng biển và du lịch cao cấp, địa phương này còn đang tiên phong mở rộng giới hạn tư duy về “phát triển” bằng cách đo lường điều mà khó có thể định lượng: hạnh phúc.
Việc xây dựng và thực hiện Chỉ số phồn vinh, hạnh phúc (WBI) không chỉ mang tính biểu tượng. Nó là một lựa chọn chiến lược, được nâng lên tầm nghị quyết chuyên đề của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu từ năm 2021. WBI được gắn với loạt mục tiêu cụ thể, có cơ chế theo dõi hằng năm và liên kết trực tiếp với các chính sách an sinh, giáo dục, y tế, tuổi thọ, bảo hiểm, sự hài lòng, mức độ gắn kết cộng đồng.
Đây là một mô hình phát triển với trung tâm là con người - điều mà các quốc gia thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) theo đuổi nhiều năm qua, nhưng chưa phổ biến trong bối cảnh quản trị công ở Việt Nam. Việc Bà Rịa - Vũng Tàu đưa ra cam kết tiệm cận chuẩn OECD về chất lượng sống vào năm 2045, đặt mục tiêu WBI nằm trong nhóm 10 địa phương hàng đầu vào năm 2030, là một cách tái định nghĩa khái niệm “tiến bộ”.
Chỉ trong vòng 3 năm (2022-2024) thực hiện Nghị quyết 05, hơn 682 tỷ đồng đã được chi để hỗ trợ học phí cho gần 350.000 học sinh, xóa bỏ rào cản lớn nhất đối với tiếp cận giáo dục. Từ năm học 2024-2025, chính sách này trở thành phổ cập tuyệt đối, không phân biệt công lập hay ngoài công lập. Cùng với đó, ngân sách tỉnh mỗi năm bố trí hơn 46 tỷ đồng để đảm bảo 100% người cao tuổi có thẻ bảo hiểm y tế, một quyết sách không chỉ “lo cho già”, mà còn mang tính cải cách tài chính công theo hướng chủ động, bền vững.
Trong bức tranh lớn hơn, những chính sách này không chỉ là chuyện ngân sách, mà thể hiện tư duy thể chế tiến bộ, coi sự phát triển của một địa phương là phát triển của mỗi cá nhân đang sống ở đó.
Thách thức đặt ra là trong thời gian không xa nữa, Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ trở thành một phần không tách rời của TP. Hồ Chí Minh mới. Điều đó đòi hỏi đội ngũ cán bộ, đảng viên của tỉnh không chỉ hòa nhập nhanh vào cơ chế quản trị mới, mà còn phải đóng vai trò chủ động dẫn dắt - bằng kinh nghiệm thực tiễn, bằng những sáng kiến đã chứng minh được hiệu quả. Từ chính sách miễn học phí đến WBI, từ chỉ số PAR Index đứng thứ 2 cả nước đến hệ sinh thái cảng - công nghiệp - dịch vụ chất lượng cao, Bà Rịa - Vũng Tàu có rất nhiều giá trị để chia sẻ, lan tỏa và tiếp tục phát triển trong cấu trúc mới.
Sáp nhập không có nghĩa là xóa nhòa. Ngược lại, đây là lúc cần thiết hơn bao giờ hết một sự kết hợp hài hòa giữa sức mạnh thể chế đô thị và những mô hình thực tiễn đã chứng minh được năng lực kiến tạo hạnh phúc. Và Bà Rịa - Vũng Tàu, nếu giữ vững tinh thần tiên phong ấy, có thể tiếp tục trở thành “chất xúc tác” cho một thành phố lớn hơn, hiện đại hơn.
HOÀNG NAM