Thấy gì từ xuất khẩu?
Trong bức tranh kinh tế toàn cầu còn nhiều gam xám, xuất khẩu của Bà Rịa - Vũng Tàu vẫn giữ được sự ổn định cần thiết. 6 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu (trừ dầu thô) của tỉnh tăng nhẹ 1,06% so với cùng kỳ. Đây là kết quả đáng khích lệ, nhất là trong bối cảnh các rào cản thương mại có xu hướng gia tăng, đặc biệt là từ phía Mỹ.
Báo cáo mới nhất về tình hình xuất khẩu cho thấy, trong khi xuất khẩu sang thị trường châu Âu và châu Á có dấu hiệu giảm, thì thị trường châu Mỹ (bao gồm cả Mỹ) vẫn tăng trưởng 2,75%, đạt hơn 211 triệu USD. Cũng không thể bỏ qua vai trò của các thị trường “thứ ba”: Châu Phi, Trung Đông, Nam Á... chiếm hơn 18% tỷ trọng xuất khẩu của tỉnh và đang tăng trưởng tới 11%. Đây rõ ràng là những tiềm năng có thể đào sâu khai thác.
Với đặc thù là tỉnh sở hữu nhóm ngành quan trọng: công nghiệp, cảng biển, hạ tầng logistics đồng bộ và mạng lưới doanh nghiệp có kinh nghiệm xuất khẩu lâu năm, đồng thời, những sản phẩm chủ lực như thép, phân bón, hóa chất, thủy sản chế biến và hàng công nghiệp phụ trợ đều có năng lực cạnh tranh tốt, nên Bà Rịa - Vũng Tàu sẵn sàng đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu cao cấp. Tận dụng được lợi thế đó trong bối cảnh hiện nay, đòi hỏi doanh nghiệp phải vừa mở rộng sản xuất, gia tăng sản lượng nhưng cũng tập trung giải các bài toán về chiến lược thị trường và thích ứng nhanh với biến động.
Trong thời gian qua, khi thị trường Mỹ gia tăng rào cản thương mại, doanh nghiệp buộc phải tính toán nhiều trong chiến lược thị trường nếu không muốn bị loại khỏi chuỗi cung ứng. Dù vậy, đó cũng là cơ hội để tái cơ cấu toàn diện, hướng đến mô hình xuất khẩu bền vững hơn. Thay vì chỉ chú trọng khối lượng, nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu tập trung vào chất lượng, hình ảnh và giá trị dài hạn của thương hiệu sản phẩm, qua đó tạo lợi thế cạnh tranh riêng biệt.
Một yếu tố nữa cần tính đến là sự đồng hành của các cấp chính quyền với doanh nghiệp trong việc mở cửa thị trường mới, nhất là thông qua ngoại giao kinh tế và xúc tiến thương mại. Việc xuất khẩu sang Châu Phi hay Nam Á đòi hỏi kiến thức địa phương hóa, hiểu đặc thù từng thị trường, điều mà doanh nghiệp tư nhân không thể làm một mình. Đây cũng là lúc các tổ chức xúc tiến thương mại cần vào cuộc mạnh hơn, đóng vai trò cầu nối, cung cấp thông tin và hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp.
Tỉnh cũng cần xây dựng cơ chế hỗ trợ chuyên sâu cho các nhóm ngành có giá trị xuất khẩu cao, khuyến khích đầu tư vào khâu sau như chế biến, đóng gói, bảo quản để nâng tỷ lệ giá trị gia tăng. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng nên được đào tạo, hỗ trợ vốn và công nghệ để không bị bỏ lại phía sau khi chuỗi cung ứng toàn cầu ngày càng yêu cầu cao hơn.
Bức tranh xuất khẩu của Bà Rịa - Vũng Tàu 6 tháng đầu năm phản ánh rõ: trong khó khăn vẫn có cơ hội nếu biết điều chỉnh đúng lúc. Đã đến lúc doanh nghiệp xuất khẩu chủ lực của tỉnh cần định hướng phát triển mới, không chỉ dựa vào sản lượng mà phải dựa vào chất lượng, không chỉ nhắm vào thị trường lớn mà cần mở rộng, để có thể bảo đảm đứng vững trong bối cảnh thương mại thế giới luôn có những diễn biến khó lường và khó dự đoán.
PHAN HÀ