Những ngày này đi ngang qua xã Hòa Hội (huyện Xuyên Mộc), người ta bắt gặp những tấm biển cảnh báo lớn được dựng lên để cảnh giác người dân. Nội dung lưu ý những khu vực có cắm biển là đất được quy hoạch trồng cây lâu năm, hiện không có bất kỳ dự án nhà ở, đất ở nào được cấp có thẩm quyền phê duyệt hoặc chấp thuận đầu tư theo quy định. Đề nghị người dân cảnh giác đối với những loại thông tin quảng cáo, giao dịch đất nền tại đây.
Xã Hòa Hội lâu nay vốn bình yên, êm ả. Bỗng dưng những ngày đầu tháng 3/2022 nơi đây bỗng trở nên ồn ào, sôi động khi nhiều người và xe cơ giới xuất hiện, tiến hành việc mở đường, phân lô trên diện tích 15ha đất trồng cây lâu năm.
Cơ quan chức năng, chính quyền địa phương đã nhanh chóng vào cuộc, xử phạt hành chính và buộc chủ sở hữu đất khôi phục hiện trạng ban đầu, mặt khác cắm biển cảnh báo để cảnh giác người dân.
Việc tự ý xây dựng hạ tầng, phân lô đất nông nghiệp - trong đó có cả những vụ san lấp đất ruộng lúa, không chỉ xảy ra ở huyện Xuyên Mộc. Trước đó, tình trạng này cũng đã “bùng phát” ở các huyện Đất Đỏ, Châu Đức, TX. Phú Mỹ và TP. Bà Rịa. Chính quyền các địa phương trên đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính nhiều cá nhân sử dụng đất sai mục đích, yêu cầu tự tháo dỡ các công trình trên đất vi phạm. Một số trường hợp không chấp hành hoặc mang tính đối phó đã bị cưỡng chế.
“Làn sóng ngầm” xây dựng hạ tầng, phân lô đất nông nghiệp là nguồn cơn gây nên những cơn “sốt đất” và bong bóng bất động sản, khiến giá đất nông nghiệp ở nhiều nơi không ngừng nhảy múa, tăng cao. Tuy vậy, chính quyền địa phương những nơi xảy ra nạn “hô biến” đất nông nghiệp cũng đã có sự can thiệp kịp thời, chặn đứng được hầu hết những “dự án” phân lô, tách thửa, rao bán trên mạng, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Các “chủ đầu tư” đã bị xử phạt vi phạm hành chính, chấp hành việc khắc phục hậu quả, trả lại hiện trạng ban đầu.
Khó có thể nói thời gian tới, những hoạt động “xẻ thịt” đất nông nghiệp để phân lô rao bán có tái diễn, chính quyền các địa phương có cắt được những cơn “sốt đất” hay không. Thực tế cho thấy ở nhiều “điểm nóng” hô biến đất nông nghiệp, cơ quan chức năng chỉ vào cuộc, ngăn chặn quyết liệt khi có sự phản ánh của báo chí và dư luận.
Cho đến nay, ít nhất UBND tỉnh đã ban hành 3 văn bản chỉ đạo các địa phương siết chặt quản lý tình trạng người dân tự ý làm hạ tầng, tách thửa phân lô, bán nền trái phép trên đất nông nghiệp. Một trong những yêu cầu được nhấn mạnh trong chỉ đạo của UBND tỉnh là kiểm soát chặt việc khai thác, sử dụng đất sau khi thực hiện thủ tục tách thửa đất, nhằm hạn chế sử dụng đất không đúng mục đích; Theo dõi, phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, nhất là đối với trường hợp cán bộ, công chức, viên chức tiếp tay bao che cho các hành vi vi phạm.
Điều đó cho thấy, tình trạng sử dụng đất nông nghiệp không đúng mục đích trên địa bàn khá phổ biến mà nguyên nhân do sự lơ là, buông lỏng quản lý của chính quyền cơ sở. Mặt khác, cũng cho thấy sự kiên quyết của lãnh đạo tỉnh trong việc chấn chỉnh, đưa công tác quản lý đất đai đi vào nề nếp và mạnh tay xử lý những trưởng hợp vi phạm.
Tình trạng “hô biến” đất nông nghiệp, phân lô bán nền tràn lan luôn tiềm ẩn nhiều hệ lụy khôn lường. Để vấn nạn này bùng phát và kéo dài chắc chắn sẽ phá vỡ quy hoạch đất đai, tác động xấu đối với kinh tế - xã hội và an ninh trật tự tại địa phương, gây lãng phí tài nguyên đất.
Nạn “xẻ thịt” đất nông nghiệp để phân lô rao bán kiểu “Alibaba” sẽ bị đẩy lùi khi các địa phương và cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, kiểm soát các hồ sơ xin chuyển mục đích của hộ gia đình, cá nhân, quản lý chặt chẽ việc khai thác, sử dụng đất nông nghiệp sau khi thực hiện thủ tục tách thửa. Đặc biệt, có biện pháp xử lý, chế tài đối với các tổ chức, cá nhân thi công xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật mà chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép.
Nhằm ngăn ngừa những “Alibaba mới” san lấp mặt bằng, làm đường, phân lô và rao bán, hình thành những khu dân cư tự phát, cơ quan chức năng cần phải minh bạch và công khai hóa quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Có thông tin đúng, kịp thời, chính thống về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, tiến độ triển khai các dự án phát triển cơ sở hạ tầng, người dân sẽ không rơi vào bẫy của giới “cò đất” và những kẻ đầu cơ.
NGUYỄN TRIỆU HẢI