Sau gần 2 ngày xét xử vụ đưa và nhận hối lộ xảy ra tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) TP.Bà Rịa, HĐXX nhận thấy một số vấn đề cần điều tra làm rõ để việc xét xử bảo đảm khách quan, chính xác và toàn diện nên đã quyết định trả hồ sơ cho Viện KSND cùng cấp điều tra bổ sung.
 |
| Các bị cáo tại phiên xét xử. |
Nhận tiền để “làm nhanh” hồ sơ địa chính
Theo cáo trạng, ông Lê Trung Hiếu (SN 1982, nguyên Giám đốc Chi nhánh VPĐKĐĐ TP.Bà Rịa) được Sở TN-MT phân công quản lý, chỉ đạo, điều hành Chi nhánh VPĐKĐĐ TP.Bà Rịa. Tại các cuộc họp cán bộ chủ chốt và các cuộc họp chi bộ, Hiếu chủ trương cho phép nhân viên được thỏa thuận nhận tiền để giải quyết nhanh hồ sơ địa chính mà không tuân thủ trình tự, thủ tục và thứ tự theo quy định.
Tuy nhiên, Hiếu cũng quán triệt nhân viên chỉ được thỏa thuận với người thân quen làm nhanh hồ sơ để nhận tiền bồi dưỡng trị giá nhỏ, mang tính chất tùy tâm mà không được vòi vĩnh, ra giá. Lợi dụng chủ trương sai trái này của Hiếu, nhiều nhân viên Chi nhánh VPĐKĐĐ TP.Bà Rịa trong quá trình thực hiện chức trách nhiệm vụ đã thỏa thuận nhận tiền từ các đối tượng làm nghề kinh doanh, môi giới, dịch vụ bất động sản để giải quyết nhanh hồ sơ với giá từ vài trăm ngàn đồng đến vài triệu đồng/hồ sơ mà không tuân thủ trình tự, thủ tục và thứ tự trong thời gian dài. Theo điều tra, nhiều nhân viên trong chi nhánh đã nhận tiền để xử lý hồ sơ sai quy trình, với số lần nhận từ 6-120 lần. Số tiền dao động từ 13-482 triệu đồng.
Ngoài ra, cáo trạng cũng cáo buộc, quá trình kinh doanh, môi giới, dịch vụ bất động sản, 12 bị cáo khác nhiều lần thỏa thuận đưa tiền trị giá trên 2 triệu đồng cho các nhân viên Chi nhánh VPĐKĐĐ TP.Bà Rịa để giải quyết nhanh hồ sơ mà không tuân thủ trình tự, thủ tục và thứ tự theo quy định. Trong đó, người đưa ít nhất 2 lần, người đưa nhiều nhất 59 lần, số tiền hối lộ ít nhất 12 triệu đồng, nhiều nhất hơn 304 triệu đồng. Tổng số tiền tham nhũng trong vụ án gần 1,8 tỷ đồng. Quá trình điều tra các bị can, gia đình bị can và người liên quan đã giao nộp gần 2,3 tỷ đồng.
Cáo trạng của Viện KSND tỉnh truy tố Hiếu về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. 16 thuộc cấp của Hiếu bị truy tố tội “Nhận hối lộ”; 12 người kinh doanh, môi giới bất động sản bị truy tố tội “Đưa hối lộ”.
“Món quà xã hội” hay ngụy biện cho hành vi phạm tội?
Tại phiên xét xử, phần lớn các bị cáo thừa nhận hành vi phạm tội như cáo trạng truy tố, nhưng cho rằng nguyên nhân sai phạm là do hiểu sai ý của lãnh đạo. Bị cáo Hiếu cho rằng mình không có chủ trương cho nhân viên nhận tiền để làm nhanh hồ sơ như cáo trạng cáo buộc.
“Trong các cuộc họp, bị cáo tâm sự với anh em rằng: Ngành chúng ta rất nhạy cảm, các đồng chí khi thực hiện nhiệm vụ không nhận hồ sơ vì tiền bạc. Nhưng trong cơ quan ai có người thân gặp vấn đề cấp bách, cần giải quyết nợ nần, vay vốn cho con em đi học… có nhu cầu giải quyết hồ sơ đất đai thì báo cáo ban giám đốc xem xét. Các đồng chí làm tốt cho người ta thì yên tâm sẽ nhận lại được món quà xã hội”, bị cáo Hiếu nói.
Theo bị cáo Hiếu, “món quà xã hội” được hiểu là mối quan hệ, sự giúp đỡ qua lại lẫn nhau ở mọi mặt trong đời sống xã hội chứ không phải món quà vật chất, tiền bạc. Bị cáo Hiếu cũng thừa nhận đã thiếu kiểm tra, giám sát dẫn đến cấp dưới hiểu sai, gây hậu quả nghiêm trọng. “Bị cáo không ngờ những tâm sự của bị cáo khiến nhân viên hiểu nhầm và nhận hối lộ số tiền nhiều như vậy. Qua xét hỏi, phân tích của Viện KSND tỉnh và HĐXX, bị cáo thấy hành vi sai phạm, không oan sai”, Hiếu nhận tội.
Bị cáo Huỳnh Thị Huệ Trân (Tổ trưởng Tổ đăng ký và cấp giấy) khai rằng, mình hiểu ý của ông Hiếu về việc làm tốt rồi sẽ được cảm ơn. “Do đó khi người dân nhờ giúp thì bị cáo làm sớm hồ sơ, không gây rắc rối và được họ gửi tiền như lời cảm ơn”, Trân nói. Trong vụ án, Trân bị cáo buộc thỏa thuận nhận tiền từ các đối tượng kinh doanh dịch vụ, môi giới đất đai để giải quyết nhanh hồ sơ. Ngoài ra, Trân còn hỗ trợ các đồng nghiệp để giải quyết nhanh nhiều hồ sơ đất đai để hưởng lợi. Tùy từng hồ sơ mà Trân thỏa thuận giải quyết nhanh với giá từ 500 ngàn đồng đến 8 triệu đồng. Cáo trạng cáo buộc Trân nhận 120 lần với tổng số tiền hơn 482 triệu đồng để giải quyết nhanh 152 bộ hồ sơ.
Tương tự, bị cáo Trần Thị Kim Minh (nhân viên Tổ kỹ thuật địa chính) chỉ nghĩ mình “giúp dân” khi làm hồ sơ nhanh và nhận tiền cảm ơn sau khi hoàn tất công việc chứ không ý thức được hành vi này là phạm pháp. “Người dân có nhờ giúp nên khi làm xong và trả hồ sơ, ngoài số tiền lệ phí, thuế… số tiền còn lại coi như họ gửi cảm ơn”, bị cáo Kim Minh nói.
Sau gần 2 ngày xét xử (27 và 28/5), trên cơ sở đề nghị của đại diện Viện KSND tỉnh, một số luật sư và các bị cáo, HĐXX nhận thấy trong quá trình xét xử, một số vấn đề nổi cộm đã được phát hiện và cần làm rõ thêm. Cụ thể, sự chưa minh bạch giữa khoản tiền nhận-đưa hối lộ và các khoản lệ phí, thuế hợp pháp trong quá trình xử lý hồ sơ. Ngoài ra, cơ quan điều tra vẫn chưa làm rõ quy trình tổ chức, chức năng của chi nhánh, vai trò của các bộ phận liên quan, cũng như việc các bị cáo có thực hiện dịch vụ ngoài quy định để nhận tiền hay không.
“Trên cơ sở xem xét nguyên tắc có lợi cho bị cáo, đảm bảo việc xét xử khách quan, chính xác và toàn diện vụ án, HĐXX quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung”, chủ tọa phiên tòa nhấn mạnh.
Bài, ảnh: MẠNH QUÂN