Tài nguyên nước giữ vai trò quan trọng trong cuộc sống, giúp địa phương phát triển kinh tế-xã hội. Nhân ngày nước thế giới (23/3), ông Phạm Quốc Đăng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp-Môi trường đã có cuộc trả lời phỏng vấn Báo Bà Rịa-Vũng Tàu các vấn đề xoay quanh tài nguyên nước và các giải pháp bảo vệ nguồn nước sạch trên địa bàn tỉnh.
 |
.Phóng viên: Ông có thể đánh giá tổng quan về tiềm năng và trữ lượng nước ngọt của Bà Rịa-Vũng Tàu?
- Ông Phạm Quốc Đăng: Nguồn nước của Bà Rịa-Vũng Tàu gồm có nguồn nước mặt và nước dưới đất. Về nguồn nước mặt, tỉnh có 4 hệ thống sông chính: Sông Thị Vải, Sông Dinh, Sông Ray và Sông Đu Đủ. Trong đó, việc sử dụng nguồn nước ngọt cho hoạt động sản suất, kinh doanh, dịch vụ và cho nông nghiệp trên địa bàn tỉnh được lấy các sông, suối, hồ chứa thuộc 3 hệ thống sông: sông Dinh, Sông Ray và Sông Đu Đủ.
Hiện nay toàn tỉnh có 30 hồ chứa nước và 63 đập dâng. Tổng dung tích thiết kế của các hồ chứa là 317,14 triệu m3, dung tích hữu ích là 279,57 triệu m3. Các hồ chứa, đập dâng có nhiệm vụ cấp nước cho sản xuất nông nghiệp (với diện tích 20.329ha) và cấp nước cho sinh hoạt, sản xuất kinh doanh dịch vụ (với lưu lượng khoảng 582.323m3/ngày).
Về nguồn nước dưới đất, tỉnh hiện có 9 tầng chứa nước triển vọng khai thác. Trữ lượng nước nhạt trong toàn tỉnh là 676.383m3/ngày, để bảo đảm việc khai thác hiệu quả, ổn định và bền vững, lượng khai thác an toàn không vượt quá trữ lượng động là 338.528m3/ngày. Trong khi đó, hiện trạng khai thác mới đạt tỉ lệ 65,8%, tương ứng lượng nước còn thừa là 115.565m3/ngày.
Hiện nay, UBND tỉnh định hướng hạn chế khai thác sử dụng nước dưới đất và đề nghị các đơn vị cấp nước trên địa bàn tỉnh chuyển hướng khai thác sử dụng nguồn nước mặt để thay thế nguồn nước dưới đất.
.Ngành Nông nghiệp-Môi trường có dự báo như thế nào về nhu cầu sử dụng nước, khả năng đáp ứng của nguồn nước đến năm 2030, tầm nhìn 2050?
- Với tiềm năng và trữ lượng nước như đã nêu trên, thời gian qua hệ thống hồ chứa, đập dâng thủy lợi trên địa bàn tỉnh vẫn luôn bảo đảm nguồn nước phục vụ nhu cầu sản xuất, sinh hoạt và cả phục vụ sản xuất nông nghiệp.
Theo tính toán, đến năm 2030 tổng nhu cầu dùng nước cho sinh hoạt, sản xuất, kinh doanh dịch vụ và nông nghiệp chỉ mới dùng tới khoảng hơn 1 triệu m3/ngày/đêm. Đến năm 2050, dự báo nhu cầu dùng nước khoảng hơn 1,3 triệu m3/ngày/đêm. Với khả năng cấp nước khả năng cấp nước của tỉnh đến năm 2030 là hơn 1,5 triệu m3/ngày/đêm thì vẫn dư thừa khả năng đáp ứng.
 |
| Người lao động Công ty CP Cấp nước Bà Rịa-Vũng Tàu thu gom rác, bảo vệ nguồn nước từ các hồ chứa. |
.Các tác động xấu nào đã và có thể xảy ra với nguồn nước trên địa bàn tỉnh?
- Nhìn chung, nguồn tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh chưa ghi nhận tác động xấu đáng kể nào. Qua kết quả quan trắc chất lượng môi trường hàng năm, nhận thấy diễn biến chất lượng môi trường chất lượng nước mặt tại các sông, hồ cấp nước, nước biển ven bờ, nước dưới đất hầu hết ở các thời điểm đều có chất lượng tương đối tốt và ổn định. Đặc biệt chất lượng các hồ cấp nước trọng yếu của tỉnh (hồ Đá Đen và hồ Sông Ray) luôn được duy trì ở mức tốt, bảo đảm nguồn cấp nước sinh hoạt cho tỉnh.
Tuy nhiên, nguồn nước trên địa bàn tỉnh cũng có các nguy cơ ô nhiễm bởi nguồn thải từ hoạt động sản xuất công nghiệp, sinh hoạt, y tế, từ hoạt động sản xuất nông nghiệp nếu sử dụng hóa chất, thuốc trừ sâu quá mức…
Bên cạnh đó, tác động của biến đổi khí hậu cũng là một vấn đề lớn cần được quan tâm. Theo các kịch bản biến đổi khí hậu có mực nước biển dâng càng cao thì ranh mặn càng tiến sâu hơn về phía thượng nguồn. Các vùng bị ảnh hưởng bởi độ mặn trên 10% vẫn là các vùng ven biển đặc biệt là hạ lưu sông Thị Vải, hạ lưu sông Rạng, hạ lưu sông Chà Và, hạ lưu sông Dinh, hạ lưu sông Cửa Lấp, hạ lưu sông Ray. Các vùng đất ven sông cũng có khả năng bị phơi nhiễm với độ mặn tương ứng trên sông.
Ngoài ra, trong tương lai do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu làm nhiệt độ tăng cao gây nguy cơ hạn nặng, từ đó ảnh hướng lớn đến nguồn tài nguyên nước ở Bà Rịa-Vũng Tàu trong mùa khô, nguồn nước từ thượng nguồn đổ về trở lên khan hiếm gây nguy cơ thiếu nước.
.Với các nguy cơ trên như ông đã cảnh báo thì Bà Rịa-Vũng Tàu cần có các giải pháp gì để bảo vệ hành lang, an ninh và an toàn nguồn nước?
- Để bảo vệ nguồn nước mặt, năm 2022 UBND tỉnh đã ban hành danh mục nguồn nước nội tỉnh. Năm 2024, UBND tỉnh phê duyệt danh mục nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ. Ngoài ra, UBND tỉnh cũng đã ban hành các văn bản quản lý, bảo vệ hành lang, an ninh và an toàn nguồn nước đối với các nguồn nước để cấp nước cho sinh hoạt…
Song song đó, tỉnh đã thực hiện nghiêm quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước, đặt biệt nguồn nước cấp cho mục đích sinh hoạt, nghiêm cấp các hành vi đưa nước thải vào phạm vi hành lang bảo vệ nguồn nước; hạn chế hút đầu tư các ngành nghề có nguy cơ cao gây ô nhiễm môi trường tại vùng thượng nguồn các hồ chứa nước sinh hoạt…
.Xin cảm ơn ông!
QUANG VŨ
( Thực hiện)