Tuyến đường sắt Biên Hòa-Vũng Tàu là dự án giao thông cấp thiết, được kỳ vọng khai thác tối đa tiềm năng của cảng quốc tế Cái Mép-Thị Vải và thúc đẩy phát triển kinh tế vùng Đông Nam Bộ cũng như cả nước.
 |
| Sơ đồ hướng tuyến đường sắt Biên Hòa-Vũng Tàu. |
Dự án giao thông cấp thiết
Tháng 9/2024, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) và Tổng công ty Khí Việt Nam (PV GAS) phối hợp thực hiện chuyến tàu đầu tiên vận chuyển khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) bằng đường sắt từ miền Nam ra Bắc. Chuyến tàu xuất phát từ ga Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai chở theo 16 ISO Tank (khoảng 300 tấn LNG) được nạp tại kho cảng Thị Vải. Trước khi lên tàu, các ISO Tank này đã được vận chuyển bằng đường bộ đến ga Trảng Bom.
Tuy nhiên, quá trình vận chuyển LNG từ kho cảng Thị Vải đến Trảng Bom gặp không ít khó khăn. Hàng trăm chuyến xe bồn phải nối đuôi nhau trên QL51, tuyến đường vốn đã quá tải. Điều này cho thấy sự thiếu hụt hạ tầng giao thông, đặc biệt là hệ thống đường sắt, cho vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và cụm cảng Cái Mép-Thị Vải. Mặc dù cảng Cái Mép-Thị Vải có công suất lớn, với lượng hàng hóa lên đến 142 triệu tấn mỗi năm, nhưng hệ thống đường sắt vẫn chưa kết nối trực tiếp với các khu công nghiệp lớn, khiến việc vận chuyển hàng hóa chủ yếu phải dựa vào đường bộ, gây tắc nghẽn giao thông và giảm hiệu quả hoạt động của cảng.
Chính vì vậy, tuyến đường sắt Biên Hòa-Vũng Tàu dài khoảng 84km, từ ga Trảng Bom đến ga Vũng Tàu đã trở thành một giải pháp rất được mong đợi.
Theo ông Lê Đỗ Mười, Cục trưởng Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam, các cảng biển lớn trên thế giới đều là đầu mối giao thông kết nối với các loại hình vận tải khác để tối ưu hóa việc vận chuyển hàng hóa. Tuy nhiên, cụm cảng Cái Mép-Thị Vải hiện chỉ kết nối với đường bộ và chưa có đường sắt. Trước mắt và lâu dài, khi chưa có tuyến đường sắt kết nối, cụm cảng Cái Mép-Thị Vải sẽ khó có thể phát huy hết tiềm năng khai thác, đặc biệt đối với container và hàng siêu trường, siêu trọng, những mặt hàng mà đường sắt và đường thủy có thể vận chuyển hiệu quả.
 |
| Quốc lộ 51 quá tải và không đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa từ cụm cảng Cái Mép-Thị Vải về các tỉnh miền Đông Nam Bộ. |
Phối hợp chặt chẽ trong quy hoạch tuyến đường sắt Biên Hòa-Vũng Tàu
Năm 2021, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1769/QĐ-TTg phê duyệt tuyến đường sắt Biên Hòa-Vũng Tàu dài khoảng 84km chia thành hai đoạn: Biên Hòa-Thị Vải và Thị Vải-Vũng Tàu. Đoạn qua tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu có chiều dài hơn 64km, bắt đầu từ ranh giới tỉnh Đồng Nai và kết thúc tại ga Vũng Tàu (phường Nguyễn An Ninh, TP.Vũng Tàu); gồm 5 ga tuyến chính (Phú Mỹ, Tiền cảng Vũng Tàu, Hội Bài, Bà Rịa, Vũng Tàu), 4 ga trong cảng (Tân Cảng, cụm cảng Cái Mép, cụm cảng Thị Vải, Trung tâm Logistic Cái Mép Hạ) và 3 Depot.
Vừa qua, Cục Đường sắt Việt Nam đã làm việc với UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu về công tác thỏa thuận quy hoạch các tuyến đường sắt Biên Hòa-Vũng Tàu thuộc quy hoạch các tuyến, ga đường sắt khu vực đầu mối TP. Hồ Chí Minh.
Ông Nguyễn Tiến Thịnh, đại diện Cục Đường sắt Việt Nam cho biết, Bộ Xây dựng đã chỉ đạo Cục Đường sắt Việt Nam làm cơ quan chủ trì điều chỉnh quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, trong đó sẽ tiến hành nghiên cứu, rà soát lại quy hoạch tuyến đường sắt Biên Hòa-Vũng Tàu. Vì vậy, Bà Rịa-Vũng Tàu cần chỉ đạo các cơ quan liên quan của địa phương phối hợp chặt chẽ với Cục Đường sắt Việt Nam và đơn vị tư vấn để rà soát kỹ lưỡng nhu cầu vận tải, định hướng phát triển kinh tế-xã hội và các quy hoạch có liên quan. Việc này nhằm trình cấp có thẩm quyền xem xét quy hoạch và điều chỉnh nếu đủ điều kiện.
Theo ông Nguyễn Công Vinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, tuyến đường sắt Biên Hòa-Vũng Tàu sẽ kết nối trực tiếp với cụm cảng Cái Mép-Thị Vải, giúp vận chuyển hàng hóa nhanh chóng, tiết kiệm chi phí và giảm tải cho QL51, vốn đã quá tải. Cùng với sự phát triển của sân bay quốc tế Long Thành, dự án này sẽ giúp Đông Nam Bộ trở thành khu vực phát triển kinh tế năng động nhất của Việt Nam. Đường sắt Biên Hòa-Vũng Tàu là yếu tố quan trọng để kết nối các KCN, cảng biển và trung tâm logistics, tạo hệ thống giao thông hiện đại và hiệu quả, đóng góp vào sự tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam.
Bài, ảnh: TRÀ NGÂN