NỘI DUNG LIÊN QUAN:
"Đây là cơ hội cuối cùng để gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) và cũng là cơ hội tái cấu trúc ngành thủy sản", đó là nhấn mạnh của Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan trong chuyến kiểm tra về việc thực hiện công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) tại Bà Rịa - Vũng Tàu ngày 8/4.
 |
| Lực lượng Đồn Biên phòng Bến Đá tuyên truyền các quy định về chống khai thác IUU cho ngư dân TP.Vũng Tàu. |
Những chuyển biến mới
Báo cáo với đoàn công tác, ông Nguyễn Công Vinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh thông tin, thời gian qua, tỉnh đã triển khai thực hiện tốt quy chế phối hợp giữa các cơ quan, ban ngành, địa phương với các lực lượng chấp pháp trên biển, thường xuyên theo dõi, xử lý thông tin tàu cá mất kết nối, vượt ranh giới trên biển. Từ đó, khắc phục được tình trạng tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Từ tháng 8/2022 đến nay, tỉnh chưa có tàu cá vi phạm bị nước ngoài bắt giữ.
Tại thời điểm làm việc với Đoàn thanh tra EC lần thứ 4 vào tháng 10/2023 đến nay, tỉnh đã hoàn thành rà soát toàn bộ số lượng tàu cá đã đăng ký, cập nhật 100% vào cơ sở dữ liệu tàu cá quốc gia. Đến nay, tỉnh đã khắc phục, xử lý 2 tồn tại hạn chế mà Đoàn thanh tra EC chỉ ra trong lần thanh tra thứ 4. Đó là xử phạt chủ tàu cá không có giấy phép khai thác, mất kết nối giám sát hành trình (VMS) vẫn hoạt động trên biển, số tiền hơn 1,3 tỷ đồng và xử phạt 8 tàu cá không rõ số đăng ký ở cảng Phước Hiệp (huyện Long Điền). Riêng với số tàu cá “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không có giấy phép), từ đầu năm đến nay, UBND tỉnh đã rà soát, thống kê được 1.081 tàu “3 không” và đã chỉ đạo các ban ngành, địa phương cấp, vẽ số tạm để quản lý.
Tính đến ngày 31/3, tổng số tàu cá “3 không” đã được cấp, vẽ số tạm là 595 tàu, đạt 55%. Số còn lại dự kiến sẽ hoàn thành trong tháng 4 này.
| Tính đến ngày 31/3, tổng số tàu cá của tỉnh là 4.484 tàu, trong đó có 2.734 tàu trên 15m hoạt động vùng khơi. Đây là đội ngũ tàu cá có sản lượng khai thác được cấp giấy phép xuất khẩu qua châu Âu. Trong đó, tỷ lệ tàu cá đã đăng kiểm đạt gần 86%, cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm đạt 99,74%, đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình đạt 96,82%. |
Không nương tay, không đối phó
Mặc dù có những chuyển biến tích cực trong chống khai thác IUU so với thời điểm đoàn EC qua thanh tra lần thứ 4, nhưng tỉnh vẫn còn những tồn tại đã được Đoàn công tác Bộ NN-PTNT chỉ ra tại cuộc họp. Đó là số lượng tàu cá cập cảng chỉ định và tỷ lệ giám sát sản lượng hải sản qua cảng còn thấp (chỉ đạt 25%). Việc ghi nhật ký khai thác của ngư dân chưa chính xác, còn ghi hồi ký và chưa ghi tên loài cá. Do vậy, công tác truy xuất nguồn gốc không được bảo đảm.
Bên cạnh đó, công tác xử phạt các vi phạm mất kết nối VMS chưa triệt để. Việc cập nhật số liệu xử phạt các vi phạm hành chính lên hệ thống nghề cá quốc gia vẫn còn chậm, chưa khớp với báo cáo của tỉnh. Đại diện Cục Thủy sản đề nghị tỉnh tiếp tục xác minh, điều tra để xử lý triệt để các trường hợp tàu mất kết nối VMS trên 6 giờ mà không báo vị trí, đặc biệt tàu cá từ 24m trở lên, xử phạt các tàu cá không đủ điều kiện vẫn tham gia hoạt động trên biển.
“Mặc dù lãnh đạo tỉnh đã chỉ đạo sát sao nhưng 6 tháng qua, việc thực hiện các yêu cầu về IUU, theo tôi đánh giá vẫn chỉ đạt 6/10 điểm. Nguyên nhân như đã nói ở trên là tỷ lệ xử phạt vi phạm hành chính còn thấp, việc truy xuất nguồn gốc cũng chưa đạt khi chưa quản lý được đội tàu cá cập cảng và sản lượng hải sản bốc dỡ qua cảng, nhật ký khai thác điện tử chưa có”, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến nhận định.
Kết luận cuộc họp, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan đề nghị tỉnh cần sớm khắc phục các hạn chế, tồn tại, cùng cả nước gỡ “thẻ vàng” IUU, vì khả năng đoàn EC sẽ vào kiểm tra tỉnh trong lần thanh tra vào tháng 5/2024 tới là rất cao. Đây cũng là cơ hội để tỉnh tái cấu trúc lại ngành thủy sản theo hướng giảm dần đội tàu đánh cá, chuyển dần bà con ngư dân lên bờ làm ăn, sang làm các ngành nghề khác như dịch vụ hậu cần nghề biển, du lịch, chế biến, nuôi trồng thủy sản và phát triển nuôi biển.
“Chúng ta còn 1 tháng hành động để hoàn thiện công tác chống khai thác IUU, là cơ hội cuối cùng để gỡ “thẻ vàng” của EC. Ngành thủy sản cả nước và tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nói riêng cần hành động quyết liệt, không nương tay, không đối phó”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan chỉ đạo.
Bộ trưởng đề nghị các địa phương, các sở, ban ngành tăng cường công tác kiểm tra cũng như động viên ngư dân, cảng cá thực hiện tốt công tác chống khai thác IUU. Trong đó, đặc biệt tăng cường tuyên truyền cho ngư dân, tàu cá có nguy cơ cao vi phạm IUU, bám sát từng nhà ngư dân này để giám sát, kịp thời ngăn chặn vi phạm nếu có.
Dịp này, Đoàn công tác đã khảo sát, kiểm tra thực tế công tác chống khai thác IUU tại cảng Cát Lở (TP.Vũng Tàu), gặp gỡ, tiếp xúc, thăm hỏi, động viên bà con ngư dân và DN chế biến thủy sản.
Bài, ảnh: NGỌC MINH