Xử lý triệt để, nghiêm minh vi phạm IUU

Đó là chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh tại cuộc họp chiều 4/10 chuẩn bị đón Đoàn thanh tra Ủy ban châu Âu sắp qua Việt Nam kiểm tra công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Phóng viên Báo Bà Rịa-Vũng Tàu đã có cuộc trao đổi với bà Phạm Thị Na, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, Phó Trưởng ban Thường trực BCĐ IUU tỉnh về vấn đề trên.

*Phóng viên: Thưa bà, Đoàn thanh tra EC sẽ làm việc những nội dung gì nếu vào thanh tra Bà Rịa-Vũng Tàu?

-Bà Phạm Thị Na: Những nội dung Đoàn thanh tra EC dự kiến sẽ làm việc với Việt Nam là: Kiểm tra về khung pháp lý; việc thực thi pháp luật; công tác quản lý, giám sát đội tàu cá và kiểm tra công tác xác nhận, chứng nhận nguồn gốc hải sản khai thác cho các lô hàng đã xuất khẩu sang châu Âu. Nếu Đoàn đến kiểm tra Bà Rịa-Vũng Tàu cũng sẽ kiểm tra những nội dung này, trong đó tập trung vào việc quản lý, giám sát đội tàu cá, công tác truy xuất nguồn gốc và việc xử lý các vi phạm, thực thi pháp luật.

Cán bộ Trạm Biên phòng Cửa khẩu Cảng Vũng Tàu kiểm tra máy giám sát hành trình lắp đặt trên tàu cá ở Cảng Cát Lở (TP.Vũng Tàu).

*Theo các khuyến nghị của Đoàn thanh tra EC trong lần kiểm tra trước, tỉnh đã thực hiện như thế nào trong thời gian qua, thưa bà?

-Về công tác quản lý đội tàu cá, thời quan qua, các cơ quan chức năng và địa phương vẫn làm thường xuyên và liên tục. Cụ thể đối với những tàu cá đang hoạt động thì phải chấp hành nghiêm túc các quy định của pháp luật hiện hành về thủy sản. Đơn cử, tàu từ 15m trở lên phải có đầy đủ giấy tờ, giấy phép khai thác, đăng ký, đăng kiểm, gắn thiết bị giám sát hành trình (GSHT), phải hoạt động đúng vùng theo quy định,…

Còn giám sát đội tàu thì cơ quan quản lý nhà nước có trách nhiệm quản lý, theo dõi toàn bộ hoạt động của đội tàu thuyền đang khai thác ở trên biển và nằm bờ. Đối với những tàu đang khai thác, hoạt động trên biển, đặc biệt với tàu từ 15m trở lên hoạt động ở vùng khơi bắt buộc phải gắn và mở thiết bị GSHT 24/7. Hai trạm kiểm soát trên bờ ở Chi cục Thủy sản và Biên phòng tỉnh sẽ theo dõi hoạt động của các tàu cá này 24/7.

Riêng đối với các tàu cá đang nằm bờ, UBND tỉnh đã có chỉ đạo cho các địa phương thống kê số lượng, chụp lại hình ảnh minh chứng và bố trí cán bộ giám sát, phối hợp với lực lượng Biên phòng không cho các tàu này xuất bến nếu chưa đáp ứng đủ các điều kiện khai thác trên biển theo quy định pháp luật.

Đối với hoạt động truy xuất nguồn gốc, các địa phương, cảng cá, lực lượng Biên phòng phải hướng dẫn, tuyên truyền cho bà con ngư dân khi đi biển phải ghi nhật ký khai thác đầy đủ, thể hiện rõ tọa độ, số lượng, loài khai thác và khi cập cảng phải cung cấp nhật ký đó cho cảng cá kiểm tra. Đồng thời, việc bốc dỡ, chuyển tải nguyên liệu đánh bắt phải tuân thủ các quy định pháp luật. Nếu tàu cá không ghi nhật ký khai thác, các cơ quan chấp pháp sẽ lập biên biển xử lý vi phạm hành chính.

Đối với các cảng cá, việc xác nhận nguyên liệu dựa trên sản lượng tàu cá khai thác được đúng quy định. Còn với các DN chế biến xuất khẩu, khi nhập nguyên liệu phải có giấy chứng nhận nguồn gốc thủy sản từ các cảng cá và khai thác từ các tàu cá hợp pháp, không vi phạm các quy định về IUU. Có như vậy các mặt hàng thủy sản chế biến xuất khẩu đi các nước, trong đó có EU, mới bảo đảm từ nguồn hợp pháp, không vi phạm IUU.

Còn đối với các tàu cá có hành vi vi phạm pháp luật và quy định IUU thì khi phát hiện, các lực lượng chức năng có thẩm quyền sẽ xử lý nghiêm, triệt để theo quy định tại Nghị định 42/2019/NĐ-CP, để tạo sự răn đe và hướng dẫn, uốn nắn từ từ cho bà con ngư dân nghiêm chỉnh chấp hành các quy định pháp luật.

*Thưa bà, việc xử lý vi phạm, thực thi pháp luật trong công tác IUU của tỉnh thời gian qua đã đáp ứng các yêu cầu và khuyến nghị của Đoàn thanh tra EC chưa?

-Việc thực thi pháp luật về IUU của tỉnh trong thời gian qua đã tiến bộ hơn rất nhiều so với năm 2017 khi Việt Nam bị cảnh báo thẻ vàng của EC. Đặc biệt, từ năm 2022 đến nay, khi tỉnh ký kết quy chế phối hợp với các lực lượng chấp pháp trên biển thì công tác kiểm tra, phối hợp đồng bộ hơn, phát hiện và xử lý được nhiều tàu cá vi phạm hơn.

Nhờ đó, số lượng tàu cá vi phạm hiện nay giảm hẳn so với trước đây, nhất là số vi phạm mất kết nối máy GSHT và từ tháng 8/2022 đến nay chưa có tàu cá nào của tỉnh vi phạm đánh bắt ở vùng biển nước ngoài bị bắt giữ. Điều đó cho thấy ý thức của bà con ngư dân đã tăng lên và công tác kiểm tra, kiểm soát từ trên bờ, xuống biển, đặc biệt là vùng biển giáp ranh với các nước đã thực hiện nghiêm ngặt, hiệu quả hơn.

*Tuy nhiên, tỉnh vẫn còn một số hạn chế mà trong các đợt kiểm tra trước của Bộ NN-PTNT đã chỉ ra. Tỉnh đã có những biện pháp gì khắc phục, thưa bà?

-Chúng tôi đã ghi nhận và đưa ra các biện pháp giải quyết một cách căn cơ, lâu dài. Quan điểm của tỉnh là hết sức cầu thị và sai tới đâu xử lý đến đó, không qua loa, đối phó. 

Về tình hình cấp giấy phép khai thác thủy sản, tuy chưa đạt được 100% nhưng bà con ngư dân đã từng bước có ý thức phối hợp với các lực lượng chức năng để thực hiện các quy định.

Còn việc đăng kiểm, hiện các tàu cá đang hoạt động ở vùng khơi hầu hết đều thực hiện tốt công tác đăng kiểm, chỉ có một số ít tàu cá hết hạn đăng kiểm đang đánh bắt chuyến biển dài ngày 3-4 tháng chưa quay về bờ để gia hạn. Chúng tôi đã thông báo cho các chủ tàu cá yêu cầu khi tàu cá trở về bờ phải đi đăng kiểm ngay. Tương tự là các trường hợp mất kết nối máy GSHT trên 10 ngày, khi các tàu này vào bờ sẽ xử lý vi phạm ngay, cũng như thông báo cho các lực lượng chấp pháp trên biển và 28 tỉnh, thành có biển trên cả nước phối hợp xử lý vi phạm trong quá trình tuần tra, kiểm soát trên biển hoặc khi các tàu cá này cập cảng.

*Xin cảm ơn bà về cuộc trao đổi!

NGUYÊN MINH

(Thực hiện)