Bên trong những khu tái định cư - Kỳ 3: Tỷ lệ nghịch giữa nhu cầu - quỹ đất

TIN, BÀI LIÊN QUAN:

Triển khai nhiều dự án, nhu cầu tái định cư (TĐC) rất cao, nhưng ngược lại quỹ đất vô cùng hạn chế. Đây là bài toán khó có thể tìm ra đáp án thỏa đáng.

Lãnh đạo Trung tâm Phát triển Quỹ đất TP.Bà Rịa khảo sát tiến độ tại dự án TĐC xã Hòa Long.

Thiếu quỹ đất TĐC

Ông Tạ Quốc Trung, Giám đốc Sở Xây dựng cho biết, chủ trương xây dựng các dự án TĐC để phục vụ cho người dân có chỗ ở ổn định sau khi bị giải tỏa di dời đã được sự quan tâm đặc biệt của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, được triển khai rất tích cực ở hầu hết các địa phương. Đa số các địa phương đã chủ động trong việc đầu tư xây dựng các dự án TĐC, xây dựng hoàn thành kịp thời một số dự án TĐC đáp ứng nhu cầu ở cho các hộ dân có đất bị thu hồi, ổn định chỗ ở và cuộc sống. Các địa phương đã xem xét giải quyết nhu cầu TĐC cho các hộ dân một cách chặt chẽ, đúng chính sách, tạo được sự công bằng trong thực thi pháp luật.

Ngoài ra, việc triển khai đầu tư xây dựng các dự án TĐC cũng phù hợp với quy hoạch chung và các quy hoạch chi tiết gắn kết với chỉnh trang đô thị, hạ tầng kỹ thuật được xây dựng đồng bộ (đường giao thông, thoát nước, cấp nước, cấp điện, chiếu sáng., cây xanh...). Tại các khu TĐC, các công trình hạ tầng xã hội được đầu tư phục vụ tối đa đời sống sinh hoạt của người dân như: trường mẫu giáo, trung tâm văn hóa cộng đồng, trạm y tế. Chất lượng các công trình dự án TĐC được xây dựng cơ bản bảo đảm yêu cầu thiết kế kỹ thuật, đạt tiêu chuẩn quy phạm hiện hành của nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản.

Tuy nhiên, quá trình triển khai dự án và bố trí TĐC vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Theo báo cáo của Sở Xây dựng, quỹ đất để phục vụ nhu cầu TĐC trong thời gian qua tạm thời đáp ứng được nhu cầu tại TP.Bà Rịa, TX.Phú Mỹ và các huyện Đất Đỏ, Long Điền, Châu Đức, Xuyên Mộc. Riêng TP.Vũng Tàu có tốc độ độ thị hoá rất nhanh, nhiều dự án trọng điểm được thực hiện, làm cho nhu cầu TĐC thời gian qua tăng cao. Trong khi đó, quỹ đất ngày càng hạn hẹp.

Ông Vũ Hồng Thuấn, Phó Chủ tịch UBND TP.Vũng Tàu cho biết, trên địa bàn thành phố có 20 dự án TĐC với 13.077 suất TĐC. Qua thống kê và rà soát tình hình triển khai các dự án đầu tư phát triển trên địa bàn thành phố giai đoạn từ nay đến năm 2025 thành phố sẽ triển khai 49 dự án với nhu cầu cần bố trí TĐC 2.385 suất (trong đó là 1.862 lô đất nền và 496 căn hộ chung cư). Giai đoạn 2026-2030, thành phố sẽ triển khai 26 dự án với nhu cầu cần bố trí TĐC 781 suất (trong đó là 670 lô đất nền và 111 căn hộ chung cư). Tổng nhu cầu TĐC trên địa bàn từ nay đến năm 2030 là 3.139 suất.

Số lượng dự án đang triển khai trên địa bàn TP.Vũng Tàu là rất lớn, tuy nhiên quỹ TĐC hiện có là rất ít. “Thành phố đã rất nỗ lực trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng (BTGPMB) để triển khai nhanh các dự án TĐC, tuy nhiên còn rất nhiều vướng mắc trong quá trình thực hiện. Hơn nữa. các khu TĐC hầu hết thuộc phân khu Bắc Vũng Tàu, Bắc Phước Thắng và Long Sơn, việc bố trí TĐC cho người dân thuộc khu trung tâm thành phố là Nam Vũng Tàu là chưa tương xứng về vị trí, giá trị…”, ông Thuấn nói.

Một số địa phương khác cũng đang có rất nhiều dự án được triển khai nhưng việc chuẩn bị khu TĐC cho người dân bị thu hồi đất chưa bắt kịp yêu cầu. Cụ thể, huyện Xuyên Mộc có 5 dự án TĐC với khoảng 1.674 suất TĐC nhưng mới có 2 dự án hoàn thành với 127 suất chưa bàn giao, 1 dự án đang triển khai với 197 suất, 2 dự án chuẩn bị đầu tư với 1.350 suất. Trong khi đó, dự kiến trong giai đoạn 2022-2030, huyện phải bảo đảm bố trí TĐC cho 35 dự án sẽ triển khai đầu tư xây dựng trên địa bàn với nhu cầu 1.188 suất.

Khó thực hiện đồng bộ

Bàn về những khó khăn trong công tác thực hiện dự án TĐC trên địa bàn tỉnh, Sở Xây dựng đã chỉ ra hàng loạt những khó khăn từ công tác BTGPMB, đến quỹ đất và cả thủ tục, bố trí vốn. Cụ thể, việc thực hiện bồi thường còn kéo dài, trong khi chính sách BTGPMB, TĐC lại thay đổi dẫn đến phát sinh sự so bì, khiếu nại của người dân. Quỹ đất TĐC của địa phương còn triển khai chậm, chưa đáp ứng được nhu cầu về số lượng TĐC. Ngoài ra, một số địa phương gặp khó khăn về nguồn vốn khi thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ và xây dựng hạ tầng kỹ thuật cho các dự án TĐC.

TP.Vũng Tàu có nhiều dự án được triển khai trong khi quỹ đất để bố trí cho người dân TĐC lại rất hạn chế. Trong ảnh: Người dân có đất bị thu hồi trong dự án “Nâng cấp, mở rộng Tỉnh lộ 994, đoạn từ vòng xoay Nhà lớn Long Sơn đến QL51 và xây dựng mới đoạn từ QL51 đến cầu Cửa Lấp” đối thoại với lãnh đạo TP.Vũng Tàu về chính sách đền bù và bố trí TĐC.

Bên cạnh đó, các địa phương cũng gặp khó khăn về đánh giá nhu cầu thực, khả năng vào ở của các hộ dân được nhận suất TĐC. Mặc dù tỉnh đã rất tập trung để đầu tư xây dựng các khu tái TĐC, đáp ứng khá kịp thời và đầy đủ nhu cầu cho các hộ dân đủ điều kiện hưởng chính sách TĐC nhưng việc các hộ dân chính thức ở và xây dựng nhà ở tại các khu TĐC chiếm tỷ lệ thấp, đa số các hộ dân nhận suất TĐC đã chuyển nhượng cho người khác hoặc giữ lại nhưng chưa sử dụng còn bỏ trống như khu TĐC H20, Cánh đồng Mắt Mèo (TP.Bà Rịa)…

Theo Sở TN-MT, Luật Đất đai 2013 quy định việc lập và thực hiện dự án TĐC trước khi thu hồi đất. Tuy nhiên, trên thực tế dự án TĐC mặc dù đã có kế hoạch, quy hoạch từ trước, nhưng xét về bình diện chung chỉ tạm thời xử lý đối với thời gian này. Theo đó, nội dung quy định việc thu hồi đất ở chỉ được thực hiện sau khi hoàn thành xây dựng nhà ở hoặc cơ sở hạ tầng của khu TĐC khó thực hiện đồng bộ khi địa phương triển khai dự án thu hồi đất.

Chia sẻ thêm về những khó khăn trong việc thực hiện dự án TĐC, ông Ngô Văn Luận, Trưởng phòng Kinh tế hạ tầng huyện Châu Đức cho rằng, công tác BTGPMB, thu hồi đất trong thời gian qua cũng triển khai rất chậm, trong đó có nguyên nhân người bị thu hồi đất không hợp tác. Các quy định hiện hành về chính sách bồi thường, giải tỏa của nhà nước thường xuyên thay đổi. Giá đất bồi thường tuy đã được khảo sát theo giá thị trường, nhưng vẫn còn thấp hơn so với giá thực tế chuyển nhượng…

(Còn nữa)

Bài, ảnh: QUANG VŨ