Năm 2023, Cục Hải quan tỉnh được giao chỉ tiêu thu ngân sách 21.700 tỷ đồng, tăng 1.400 tỷ đồng so với năm 2022. Để hoàn thành nhiệm vụ được giao, ngay từ đầu năm ngành hải quan đã tập trung triển khai nhiều biện pháp.
 |
| Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Phú Mỹ. |
Nhận diện các khó khăn
Năm 2023 cùng với tác động của kinh tế thế giới cũng như những cam kết cắt giảm thuế quan đang đặt ra nhiều thách thức cho hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam nói chung và số thu ngân sách nhà nước của ngành hải quan nói riêng.
Ông Thái Hoài Nam, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Phú Mỹ cho biết, năm 2023 đơn vị được giao chỉ tiêu 9.150 tỷ đồng, tăng 1.800 tỷ đồng so với năm 2022. Tuy nhiên, qua các lần tiếp xúc làm việc với DN cho thấy, tình hình xuất nhập khẩu 6 tháng đầu năm 2023 tiếp tục gặp nhiều khó khăn, đơn hàng giảm khoảng 30%. Do đó, một số DN cho lao động nghỉ việc hoặc nghỉ việc luân phiên vì không có đơn hàng mới.
Nguyên nhân đơn hàng sụt giảm là do chính sách thắt chặt tiền tệ để chống lạm phát và nguy cơ suy thoái kinh tế tại nhiều quốc gia châu Âu, Mỹ cũng như toàn cầu khiến nhu cầu tiêu dùng và đầu tư (đặc biệt là đầu tư lĩnh vực bất động sản trên toàn cầu) giảm mạnh. Cùng đó, xu hướng ngày càng gia tăng tần suất các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại đối với hàng hóa của Việt Nam, đặc biệt từ phía Mỹ, khiến nhiều DN Việt Nam bị động và gặp nhiều bất lợi trong tiếp cận thị trường.
Năm 2023, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Mép được giao chỉ tiêu thu ngân sách 7.040 tỷ đồng, tăng 300 tỷ đồng so với năm 2022. Những mặt hàng có nguồn thu lớn của đơn vị là: khí, các sản phẩm dinh dưỡng và hàng phế liệu. Tuy nhiên, nguồn thu từ khí chiếm 60% số thu hiện đang giảm mạnh, do nhu cầu trong nước giảm, cùng đó các mặt hàng khác cũng giảm.
Một nguyên nhân khách quan nữa là việc thực hiện lộ trình cắt giảm thuế quan đã cam kết trong các hiệp định thương mại tự do (FTA). Cuối năm 2022, Chính phủ đã ban hành 16 biểu thuế xuất khẩu, nhập khẩu ưu đãi để thực hiện 16 FTA trong giai đoạn 2022-2027. Như vậy, ngay trong năm 2023, nhiều mặt hàng nhập khẩu có thuế suất cao sẽ bị cắt giảm thuế và sẽ còn giảm sâu hơn trong các năm sau. Đó là những vấn đề sẽ tác động trực tiếp đến số thu của ngành hải quan.
 |
| Công chức Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Mép kiểm tra hàng container. |
Tạo thuận lợi tối đa cho DN
Trước những khó khăn trên, để hoàn thành chỉ tiêu thu NSNN được giao, Cục Hải quan tỉnh yêu cầu các đơn vị tập trung thực hiện các giải pháp tạo thuận lợi thương mại nhằm hỗ trợ hoạt động sản xuất kinh doanh, hoạt động XNK; tăng cường thu, chống thất thu trong triển khai nhiệm vụ thu NSNN năm 2023.
Trong đó, giải pháp đầu tiên là tập trung nguồn lực triển khai các nhiệm vụ trọng tâm về cải cách hành chính, tăng cường dịch vụ công trực tuyến, bảo đảm tính công khai, minh bạch và tạo điều kiện thuận lợi rút ngắn thời gian và giảm chi phí cho DN, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Bên cạnh việc tạo thuận lợi cho DN, để nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu trong triển khai nhiệm vụ thu NSNN năm 2023, ông Nguyễn Trường Giang, Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh cho biết, cục đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc cần chú trọng thu thập phân tích, xác định dấu hiệu rủi ro để có biện pháp kiểm tra, giám sát, kiểm soát; kiểm tra sau thông quan, thanh tra chuyên ngành, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại; tập trung kiểm tra về số lượng, trị giá, mã số, xuất xứ...
Tiếp tục phát triển quan hệ đối tác hải quan-DN; triển khai chương trình hỗ trợ DN tuân thủ. Thường xuyên phối hợp với các đơn vị để có giải pháp phù hợp nhằm kịp thời hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho cộng đồng DN, phục hồi sản xuất kinh doanh sau ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19.
Cùng với mục tiêu tạo thuận lợi tối đa cho DN, ngay từ đầu năm, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các đơn vị triển khai nhiều nhiệm vụ cải cách hành chính, trong đó tập trung nâng cao chất lượng phân tích, đánh giá rủi ro; giảm thời gian thông quan. Tổng cục Hải quan cũng giao chỉ tiêu năm 2023 phải giảm 10% thời gian thông quan, giải phóng hàng.
Đặc biệt, Tổng cục Hải quan tiếp tục triển khai các giải pháp để thực hiện mục tiêu cắt giảm chứng từ thuộc bộ hồ sơ hải quan, cơ bản chuyển đổi sang chứng từ dưới dạng dữ liệu điện tử: 100% chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa nộp điện tử; nghiêm cấm công chức hải quan yêu cầu người khai nộp các chứng từ ngoài quy định; phối hợp với các bộ, ngành đưa 50% thủ tục hành chính còn lại thực hiện trên Cổng thông tin một cửa quốc gia.
Bài, ảnh: TRÀ NGÂN