Công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng (BT-GPMB) đóng vai trò quan trọng trong việc đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án. Sở TN-MT đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm gỡ vướng, thúc đẩy BT-GPMB đạt hiệu quả, trong đó chú trọng các giải pháp an sinh và an dân.
 |
| Bồi thường – Giải phóng mặt bằng là nhiệm vụ đầu tiên để có đất thực hiện dự án. Trong ảnh: TP.Vũng Tàu đã có nhiều thành công trong công tác BT-GPMB thúc đẩy dự án nút giao Trần Đồng - Lê Lai - Trương Công Định. |
Nhiều bất cập
Hiện nay trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều dự án chậm tiến độ, như: khu tái định cư Tây Bắc AIII (TP.Vũng Tàu); nâng cấp đường Suối Sỏi - cánh đồng Don đoạn qua huyện Châu Đức, nâng cấp đường Ngãi Giao- Cù Bị, nhà máy điện mặt trời hồ Gia Hoét…
Nguyên nhân là do các chính sách pháp luật về đất đai chưa sát thực tế, giá nộp tiền sử dụng đất khi bố trí tái định cư hiện nay có sự chênh lệch lớn so với giá bồi thường đất khi thu hồi. Phần lớn các dự án có đất phải thu hồi trên địa bàn tỉnh liên quan đến thu hồi đất nông nghiệp, nhưng giá bồi thường đất nông nghiệp nhiều địa bàn tỉnh còn thấp so với giá chuyển nhượng thực tế.
Theo Sở TN-MT, hiện nay khung giá đất nông nghiệp của chính phủ đối với khu vực Đông Nam Bộ tối đa là 300.000 đồng/m2. Tức là, giá đất nông nghiệp theo bảng giá đất đối với các tuyến đường trung tâm của TP. Vũng Tàu như Hạ Long, Thùy Vân cũng chỉ 300.000 đồng/m2. Tuy nhiên, giá đất NN cụ thể phê duyệt để bồi thường do đơn vị tư vấn khảo sát cao gấp 4-55 lần so với bảng giá đất của nhà nước. Vì vậy, giá bồi thường không nhận được sự đồng thuận cao của người dân.
Tương tự như giá đất, giá bồi thường nhà cửa, vật kiến trúc, cây cối hoa màu cũng chưa phù hợp với giá xây dựng mới trên thực tế, chưa tương xứng với tài sản của người dân bị ảnh hưởng khi có đất bị thu hồi tại các dự án. Nhiều dự án kéo dài thời điểm triển khai vẫn áp giá đền bù tại thời điểm BT-GPMB theo giá cũ.
Về bố trí tái định cư, nhiều dự án trước khi triển khai vẫn chưa có đủ quỹ đất để bố trí tái định cư cho các hộ dân có đất bị thu hồi. Hoặc khu tái định cư chậm triển khai dẫn đến người dân bàn giao mặt bằng cho dự án nhưng chưa có đất tái định cư xây dựng nhà ở ổn định cuộc sống.
 |
| Dự án mở rộng lộ giới đường Thống Nhất (TP. Vũng Tàu) đang được triển khai thực hiện nhờ làm tốt công tác BT-GPMB. |
Vướng đâu gỡ đó
Để khắc phục những bất cập, khó khăn như trên đã nêu, Sở TN-MT đề xuất UBND tỉnh xây dựng quy chế vận hành cơ sở dữ liệu bản đồ giá đất, cập nhật dữ liệu giá đất thường xuyên nhằm bảo đảm tính minh bạch về dữ liệu giá đất trên địa bàn tỉnh. Đồng thời đề xuất Bộ TN-MT hoàn thiện chính sách pháp luật về đất đai.
Việc làm này sẽ giảm thời gian, chi phí định giá đất cụ thể, rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục hành chính, đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án của DN, đồng thời tạo sự minh bạch trong thị trường bất động sản.
Đối với các dự án tái định cư, theo ông Nguyễn Văn Hải, Giám đốc Sở TN-MT dự án phải được lập và phê duyệt độc lập với phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nhưng vẫn bảo đảm có đất ở, nhà ở tái định cư trước khi cơ quan có thẩm quyền quyết định thu hồi.
Ngoài ra, theo ông Hải trước khi tiến hành thực hiện dự án, ban chỉ đạo cần tổ chức tuyên truyền chủ trương đầu tư dự án, lấy ý kiến của người dân có đất bị thu hồi để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng các các nội dung thắc mắc, khiếu nại của người dân, trên cơ sở đó, ban chỉ đạo giao cho UBND cấp huyện phân loại các nội dung còn vướng mắc của người dân, giải đáp các vướng mắc về quy định pháp luật, về chính sách người dân sẽ được nhận khi nhà nước thu hồi đất. Trường hợp có khó khăn, vướng mắc, UBND cấp huyện báo cáo UBND tỉnh và các sở, ngành để được hướng dẫn. Sau dó, UBND huyện tổng hợp các nội dung mà người dân phản ánh, niêm yết công khai tại khu vực thực hiện dự án.
Bên cạnh đó, Sở TN-MT cũng kiến nghị UBND tỉnh xem xét các chính sách hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất; hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm đối với trường hợp thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, thu hồi đất ở kết hợp kinh doanh dịch vụ của hộ gia đình, cá nhân mà phải di chuyển chỗ ở…
Bài, ảnh: QUANG VŨ