Đột phá nhờ quản lý, giám sát hải quan tự động

Sau gần 4 năm, kể từ khi Tổng cục Hải quan triển khai thí điểm hệ thống quản lý hải quan tự động tại cảng biển (VASSCM) tại BR-VT, ngành hải quan đã vận hành ổn định, hiệu quả hệ thống này tại 43 DN kinh doanh cảng biển, kho, bãi.

Hệ thống quản lý hải quan tự động tại cảng biển đã góp phần cải cách, hiện đại hoá thủ tục hải quan. Trong ảnh: Bốc xếp hàng hóa xuất nhập khẩu tại Cảng TCIT.

GIẢM THỜI GIAN

Tháng 1/2018, Cảng quốc tế Cái Mép (CMIT) được Cục Hải quan tỉnh chọn là cảng container đầu tiên tại cụm cảng Cái Mép-Thị Vải (CM-TV) kết nối hệ thống VASSCM đối với hàng hóa ra, vào cảng. Đánh giá về hiệu quả của chương trình này, ông Nguyễn Xuân Kỳ, Tổng Giám đốc Cảng CMIT cho rằng, việc kết nối hệ thống VASSCM là cuộc cách mạng của ngành hải quan. Theo ông Kỳ, việc triển khai kết nối hệ thống quản lý, giám sát hải quan tự động không chỉ tạo thuận lợi cho cơ quan hải quan trong việc quản lý giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu, quản lý rủi ro mà còn mang lại nhiều lợi ích cho các DN kinh doanh cảng, đặc biệt là khu vực cảng nước sâu tập trung nhiều tàu mẹ như CM-TV. “CMIT đã phối hợp chặt chẽ trong việc thực hiện VASSCM, thông qua việc trao đổi thông tin hàng hóa ra vào cảng với cơ quan hải quan. Nhờ thực hiện VASSCM, thời gian DN làm thủ tục tại cổng cảng chỉ tính bằng giây, thời gian lấy hàng khỏi cảng trung bình dưới 30 phút… Với những đổi thay tích cực, lưu lượng hàng hóa qua cảng tăng trưởng hơn 10% so với trước khi áp dụng VASSCM”, ông Kỳ cho biết thêm.

Còn theo đánh giá của Cảng Quốc tế Tân Cảng - Cái Mép (TCIT), VASSCM đã tạo điều kiện thuận lợi lớn cho cả 3 bên gồm: cơ quan hải quan - DN xuất nhập khẩu - đơn vị kinh doanh cảng biển. Hệ thống giúp rút ngắn thời gian từ 5-7 lần so với hình thức thông quan hàng hóa như trước đây. Cùng với đó, hệ thống VASSCM còn kết nối với hệ thống trao đổi và xử lý dữ liệu 24/7 giúp DN xuất nhập khẩu chủ động kế hoạch giao nhận hàng hóa tại cảng không phụ thuộc vào thời gian làm việc của cơ quan hải quan.

Là một DN thường xuyên làm thủ tục xuất nhập khẩu qua cảng Cái Mép, bà Huỳnh Thị Huỳnh Thư, Giám đốc Công ty TNHH Thép An Hưng Tường (Bình Dương) cho biết, DN đã giảm được nhiều chi phí và thời gian từ khi có VASSCM. Đơn cử, trước đây, khi lấy hàng ra khỏi cảng, DN phải in và xuất trình chứng từ giấy cho bộ phận giám sát hải quan và DN kinh doanh kho, bãi, cảng danh sách container và danh sách hàng hóa đủ điều kiện qua khu vực giám sát. Hiện nay, các thủ tục này đã được điện tử hóa. Thời gian lấy hàng của DN chỉ còn vài chục phút so với trước là vài giờ.

CƠ QUAN HẢI QUAN VÀ DN HƯỞNG LỢI

Theo đánh giá của Cục hải quan, sau gần 4 năm triển khai, VASSCM đã mang lại lợi ích cho DN và cả cơ quan hải quan. VASSCM đã giúp cơ quan hải quan và các DN kinh doanh cảng, kho, bãi theo dõi, thống kê chính xác lượng hàng hóa đưa vào, đưa ra khỏi khu vực kho, bãi cảng theo container, thùng, kiện... trên hệ thống, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý. VASSCM cho phép đơn giản hóa thủ tục đưa hàng ra khỏi kho bãi cảng; bỏ được thủ tục xác nhận của hải quan giám sát tại cổng cảng; giảm tiếp xúc giữa hải quan và DN. Đồng thời, VASSCM cũng khắc phục được tình trạng ùn tắc tại cổng cảng/kho bãi; giảm số lượng cán bộ hải quan phải trực tại cổng cảng để tập trung nguồn lực thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm cũng như tập trung kiểm tra các lô hàng có độ rủi ro cao.

Theo ông Mai Xuân Thành, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, BR-VT là một trong những địa phương đi đầu trong việc triển khai hệ thống VASSCM tại cảng biển. Thời gian mới triển khai hệ thống đã gặp một số khó khăn. Tiêu biểu như sự chênh lệch về mức độ ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý của các DN kinh doanh kho, bãi, cảng, địa điểm chịu sự giám sát hải quan, dẫn đến việc cơ quan hải quan gặp khó khăn khi thực hiện yêu cầu về chuẩn hóa dữ liệu để trao đổi thông tin giữa DN với cơ quan hải quan, hệ thống bị tắc nghẽn do đường truyền quá tải… Tổng cục Hải quan đã hướng dẫn cho DN về chuẩn thông điệp khai báo, trao đổi thông tin với cơ quan hải quan đối với các địa điểm chịu sự giám sát hải quan; tiếp tục hoàn thiện chuẩn thông điệp kết nối, trao đổi thông tin giữa DN với cơ quan hải quan. Để thúc đẩy mở rộng và hoàn thiện VASSCM, Tổng cục Hải quan sẽ tiếp tục hoàn thiện, nâng cấp hệ thống VASSCM và các hệ thống liên quan nhằm đáp ứng tốt trong việc kết nối với các DN kinh doanh cảng, kho, bãi; nâng cấp các chức năng để cán bộ hải quan tra cứu, xử lý nghiệp vụ; ban hành quy trình hướng dẫn thực hiện hệ thống VASSCM trong toàn ngành.

Bài, ảnh: TRÀ NGÂN