Từ đầu năm 2019 đến nay, lượng hàng xuất nhập khẩu (XNK) qua cụm cảng Cái Mép-Thị Vải (CM-TV) tăng mạnh, nhất là hàng nội địa, đạt hơn 3,5 triệu TEUs, tăng 24% so với năm 2018. Tuy nhiên, theo nhận định của các DN kinh doanh cảng biển, hiện vẫn còn những khó khăn khiến cho tỷ lệ hàng hóa XNK qua cụm cảng CM-TV chưa cao so với công suất thiết kế.
 |
| Xếp dỡ hàng xuất nhập khẩu tại cảng CMIT. |
TẤP NẬP VÀO RA
Những ngày này, tại các cảng TCIT, CMIT… liên tiếp đón những chuyến tàu mẹ cập cảng làm hàng. Có những thời điểm, tàu về nhiều, hàng hóa bị ùn ứ phải nhờ sự hỗ trợ từ các cảng lân cận để giải phóng hàng. Ông Trần Khánh Hoàng, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH Cảng TCIT cho biết: Năm 2019, TCIT đặt chỉ tiêu đạt sản lượng 2 triệu TEUs, tăng 13% so với năm 2018. Tuy nhiên, ước tính năm nay, lượng hàng container thông qua cảng tăng 25%.
Sau một thời gian dài gặp không ít khó khăn trong việc thu hút các hãng tàu về làm hàng, đây là năm đầu tiên Cảng Tân Cảng - Cái Mép Thị Vải (TCTT) đã hoàn thành kế hoạch năm trước 45 ngày, với sản lượng hàng container qua cảng đạt 620 ngàn TEUs, tăng 30% so với năm 2018. Đại tá Trần Hoài Nam, Tổng Giám đốc TCTT cho biết: Hiện TCTT đã đầu tư các trang thiết bị hiện đại, nâng cấp cầu tàu và đón thành công những chuyến tàu mẹ có trọng tải lớn 160 ngàn DWT cập cảng và duy trì đón 5 chuyến tàu XNK/tuần. Đây là dấu hiệu tích cực với cảng TCTT nói riêng và cụm cảng CM-TV nói chung.
Ông Nguyễn Xuân Kỳ, Phó Tổng Giám đốc cảng CMIT cho biết: “Năm nay, CMIT tiếp tục tăng trưởng đạt 2 con số, sản lượng đạt 900 ngàn TEUs, tăng 10% so với năm 2018. Hiện CMIT đã khai thác 8 tuyến tàu quốc tế/tuần, trong đó có cả tàu mẹ, tàu nội Á và tàu nội địa, công suất cảng đã được lấp kín”.
Sau gần 2 năm đi vào hoạt động, Cảng Dịch vụ tổng hợp Hưng Thái đã đáp ứng được nhu cầu vận tải hàng hóa container cho các cảng biển, cũng như trở thành trung tâm phân phối hàng hóa cho khu vực phía Nam. Năm 2019, sản lượng hàng container thông qua cảng đạt 45 ngàn TEUs, hơn 8,6 triệu tấn hàng tổng hợp, đạt 150% kế hoạch năm.
Cùng với các tín hiệu tốt từ kết quả sản xuất kinh doanh, dự đoán từ Hiệp hội Cảng biển Việt Nam cho thấy, với lợi thế là cảng nước sâu, là 1 trong 19 cảng có thể tiếp nhận các tàu siêu trọng trên thế giới, hiện nhiều hãng tàu đang có kế hoạch cập CM-TV trong năm 2020. Đại diện hãng tàu TS Lines, nằm trong tốp 30 hãng tàu lớn nhất thế giới và chuyên hoạt động tuyến nội Á, cho biết, năm 2020, sẽ tiếp tục tăng chuyến vào tuyến dịch vụ của hãng tàu ONE cập TCIT. Đối với các hãng tàu chuyên tuyến nội Á như TS Lines, từ trước tới nay, cảng CM-TV không phải là cảng mà họ ưu tiên cung cấp dịch vụ. Do đó, đây là những tín hiệu tốt đóng vai trò dẫn mối cho nhiều tuyến dịch vụ nội Á về khu vực CM-TV trong thời gian tới.
Theo ông Boris Cohen, Tổng Giám đốc hãng tàu MSC, các cảng tại CM-TV hiện đã được trang bị hiện đại và không ngừng nghiên cứu để phát triển thêm các dịch vụ gia tăng giá trị cho khách hàng. Nhờ đó, năng suất làm hàng ngày càng cao, chất lượng dịch vụ tốt. Các hãng tàu quốc tế ngày càng tin tưởng khi đưa tàu mẹ vào khai thác tại CM-TV. Từ CM-TV, hàng xuất khẩu của Việt Nam đang được kết nối một cách tốt nhất ra nước ngoài, hơn hẳn hàng hóa của Thái Lan, Indonesia, Philippines.
CẦN THÊM NHIỀU SỰ HỖ TRỢ
6 năm gần đây, cụm cảng nước sâu CM-TV liên tục nằm trong danh sách các cảng có mức tăng trưởng tốt nhất thế giới, với mức tăng đạt 23%, cao thứ 6 trên thế giới và cao nhất khu vực Đông Nam Á. Ông Nguyễn Xuân Kỳ, Phó Giám đốc cảng CMIT cho rằng, việc gỡ khó cho hoạt động cảng của các cơ quan chức năng thời gian qua là yếu tố quan trọng để hoạt động kinh doanh cảng biển tăng tốc. Cục Hàng hải Việt Nam đã phối hợp với cơ quan liên quan thực hiện 11 thủ tục hành chính đối với tàu, thuyền ra vào, rời cảng tại toàn bộ 25 cảng vụ hàng hải. Cục cũng đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa 31/101 thủ tục hành chính, gỡ bỏ rào cản không cần thiết. Đó là sự tạo điều kiện cần thiết để khối DN cảng nói riêng và các DN lĩnh vực hàng hải nói chung có được điều kiện phát triển tốt nhất. Tuy nhiên, cùng với những kết quả đã đạt được, CM-TV cũng tồn tại nhiều yếu tố dẫn đến công suất hoạt động của cảng còn thấp, chỉ mới đạt 35% so với thiết kế. Nguyên nhân là do hạ tầng kết nối giao thông sau cảng còn hạn chế. Các DN vận tải biển vẫn tiếp tục gặp nhiều khó khăn do các dự án nạo vét, duy tu luồng hàng hải triển khai chậm do vướng mắc trong thủ tục về bảo vệ môi trường.
Câu hỏi đặt ra là làm sao để thu hút thêm nhiều hãng tàu về CM-TV nhằm đạt công suất thiết kế? Theo ông Lương Anh Tuấn, Phó Giám đốc Sở GT-VT thì “cần có các giải pháp đồng bộ từ Trung ương đến địa phương”; Tạo điều kiện cho khu vực CM-TV đảm nhận nhiệm vụ trung chuyển quốc tế cơ bản như: Được hưởng các ưu đãi về các loại thuế áp dụng đối với dự án thuộc ngành nghề, lĩnh vực khuyến khích đầu tư theo Luật Đầu tư chung và các ưu đãi khác về thuế theo điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết khi gia nhập WTO; Cho phép tàu nước ngoài ra/vào làm hàng tại cảng không phải làm thủ tục xuất nhập cảnh với nguồn hàng, chỉ làm thủ tục đối với tàu theo quy định của luật hàng hải. Được áp dụng cước, phí tại cảng phù hợp với điều kiện thực tế, tính chất của một cảng trung chuyển quốc tế bước đầu tham gia vào một thị trường cạnh tranh quyết liệt với những cảng trung chuyển quốc tế lớn trong khu vực như cảng Singapore, cảng Hồng Kông, cảng Tanjung Pelepas (Malaysia)… nhằm thu hút chủ hàng và chủ tàu.
Bài, ảnh: TRÀ NGÂN