Nhiều bất cập từ khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên

Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên (huyện Tân Thành) là nơi xử lý các loại chất thải phát sinh hàng ngày trên địa bàn tỉnh. Sau 8 năm đi vào hoạt động, khu xử lý chất thải tập trung (XLCTTT) đã bộc lộ nhiều bất cập trong quy hoạch cũng như công tác quản lý.

ĐƯA CHẤT THẢI NGOÀI TỈNH VỀ XỬ LÝ

Ông Phan Quang Tuấn, Giám đốc Trung tâm quản lý các khu XLCT (Sở Xây dựng) cho biết, khu XLCTTT Tóc Tiên được quy hoạch năm 2006, với diện tích 100ha nhằm xử lý các loại chất thải phát sinh trên địa bàn tỉnh. Khu xử lý này gồm có các phân khu: Khu vực hành chính phụ trợ; khu chôn lấp chất thải công nghiệp; khu chế biến phân compost; khu chôn lấp chất thải tập trung đô thị; khu vực xử lý nước rác; khu phân loại và tái chế chất thải tập trung; khu xử lý chất thải công nghiệp độc hại và khu vực chứa đất phủ. Hiện nay, trong khu này có 14 dự án XLCT được cấp phép đầu tư xây dựng, nhưng tính đến tháng 3-2018, mới chỉ có 8 dự án đi vào hoạt động. Còn lại các dự án mới giao đất, hoặc đang triển khai đầu tư.

Khu XLCTTT Tóc Tiên hiện còn bộc lộ nhiều khó khăn, bất cập.  Trong ảnh: Xử lý chất thải sinh hoạt bằng hình thức chôn lấp tại khu XLCTTT Tóc Tiên.

Theo báo cáo của Sở TN-MT, mỗi ngày khối lượng rác phát sinh trên địa bàn tỉnh là 1.285 tấn, trong đó, chất thải nguy hại (CTNH) là 204 tấn. Nếu tính tổng công suất của 7 dự án xử lý CTNH là 581 tấn/ngày, thì các nhà máy xử lý CTNH trong khu xử lý này đang dư hơn 50% công suất so với khối lượng CTNH phát sinh. Sự thiếu cân đối giữa các loại hình XLCT đẩy một số DN đến khó khăn vì “đói” nguyên liệu. Và cũng do trong tỉnh không đủ chất thải để xử lý nên nhiều nhà máy đã tiếp nhận chất thải từ TP.Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Tiền Giang…

Các chuyên gia môi trường cho rằng, việc vận chuyển chất thải từ nơi khác về địa phương xử lý, đặc biệt là CTNH tiềm ẩn nhiều rủi ro do chất thải có thể rơi vãi trong quá trình vận chuyển; nước rỉ rác vương vãi dọc đường nếu phương tiện vận chuyển không bảo đảm quy chuẩn.

Xử lý chất thải nguy hại tại Công ty TNHH Hà Lộc.

BẤT CẬP TRONG QUẢN LÝ

Theo ông Nguyễn Trọng Thụy, Trưởng Phòng Hạ tầng kỹ thuật Sở Xây dựng, khu XLCTTT Tóc Tiên là khu XLCT hỗn hợp, có diện tích lớn, các nguồn chất thải đầu vào có những đặc điểm, tính chất và thành phần khác nhau. Do không lập quy hoạch ngay từ đầu nên quá trình kêu gọi đầu tư và quản lý khai thác trong khu XLCTTT Tóc Tiên đã bộc lộ bất cập. Chẳng hạn việc xác định nguồn thải (khối lượng, thành phần chất thải…) khi cấp giấy chứng nhận đầu tư chưa được xem xét kỹ, dẫn đến mất cân đối giữa tổng công suất và nhu cầu XLCT của tỉnh. Trong đó, công suất hoạt động của nhiều dự án (thuộc các loại hình xử lý dầu thải, dung môi, bao bì…) thấp hơn công suất thiết kế. Đáng chú ý là 2 dự án xử lý CTNH của Công ty TNHH Sông Xanh và Công ty TNHH Huy Thịnh mới chỉ hoạt động khoảng 25% công suất của nhà máy vì không có nguyên liệu đầu vào.

Ngoài ra, một số dự án khi cấp giấy chứng nhận đầu tư không quy định nguồn gốc chất thải đầu vào nên có một lượng chất thải từ ngoài tỉnh đã được đưa về xử lý tại khu XLCTTT Tóc Tiên mà các cơ quan chức năng vẫn chưa kiểm soát được. Một số DN đã vi phạm quy định về bảo vệ môi trường như Công ty TNHH Kbec Vina (ngày 5-3 bị UBND tỉnh ra quyết định xử phạt gần 700 triệu đồng vì xả nước thải không đạt chuẩn ra môi trường); Công ty CP Môi trường Sao Việt (tháng 10-2016, công ty này bị phạt 435 triệu đồng vì xả nước thải chưa xử lý ra môi trường)... khiến cho hoạt động trong khu XLCTTT Tóc Tiên ngày càng trở nên phức tạp.

Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên đang nhập một phần chất thải nguy hại  từ ngoài tỉnh về xử lý.

Ông Thụy cho rằng, khu XLCTTT Tóc Tiên về hạ tầng thì thuộc quản lý của Sở Xây dựng, thế nhưng đơn vị này lại không có chức năng kiểm tra việc tuân thủ quy định về bảo vệ môi trường cũng như không có chức năng xử phạt các DN vi phạm. Trong khi đó, ông Đặng Sơn Hải, Phó Giám đốc Sở TN-MT cũng xác nhận, việc quản lý hoạt động của khu XLCTTT Tóc Tiên hiện nay đang tồn tại nhiều khó khăn, bất cập. Vì trên cơ sở pháp lý, khu XLCTTT thuộc quản lý của Sở Xây dựng. Các DN đầu tư thứ cấp trong khu này lại được Bộ TN-MT cấp đánh giá tác động môi trường (ĐTM). Cũng theo ông Hải, hiện nay Khu XLCTTT 100ha xã Tóc Tiên vẫn chưa có hệ thống quan trắc tự động, hệ thống xử lý nước thải tập trung nên việc giám sát bảo vệ môi trường của các DN thứ cấp gặp nhiều khó khăn.

Theo Sở Xây dựng, để giải quyết những khó khăn, bất cập tại khu XLCTTT, trước mắt, cần đẩy nhanh tiến độ di dời Nhà máy xử lý rác của Công ty CP Môi trường xanh Bảo Ngọc (sử dụng công nghệ tái chế chất thải rắn sinh hoạt thành phân compost) từ xã Phước Hòa về khu XLCTTT Tóc Tiên nhằm giảm bớt khối lượng rác đang chôn lấp tại Công ty TNHH Kbec Vina. Ngoài ra, Sở Xây dựng cũng kiến nghị UBND tỉnh có giải pháp yêu cầu chủ đầu tư dự án Khu liên hợp XLCT Láng Dài (huyện Đất Đỏ) của Công ty TNHH Green HC (sử dụng công nghệ đốt) để giảm lệ thuộc vào Công ty TNHH Kbec Vina. Giai đoạn 1 dự án dự kiến đi vào hoạt động từ tháng 12-2018.

Bài, ảnh: QUANG VŨ