Một công cụ Trí tuệ nhân tạo (AI) mới vừa chứng minh khả năng đọc những ghi chú của bác sĩ và dự đoán chính xác về nguy cơ tử vong, tái nhập viện của bệnh nhân, cũng như các kết quả quan trọng khác trong việc chăm sóc họ.
Theo báo cáo nghiên cứu vừa đăng trên tạp chí Nature, phần mềm AI mới mang tên NYUTron do một nhóm các nhà khoa học thuộc trường Đại học Y khoa NYU Grossman phát triển và đang được ứng dụng tại các bệnh viện trực thuộc trường đại học này trên khắp New York (Mỹ).
Tác giả chính của nghiên cứu là ông Eric Oermann, một nhà khoa học máy tính và giải phẫu thần kinh của NYU. Theo ông Oermann, mặc dù các mô hình dự đoán không phải dựa trên công nghệ AI đã xuất hiện trong y học từ lâu, nhưng chúng hầu như không được ứng dụng trong thực tế, do dữ liệu đòi hỏi phải tổ chức lại và định dạng rườm rà. Tuy nhiên, ông cũng cho biết: “Các bác sĩ thường ghi chú về những gì họ quan sát được trong phòng khám, những gì họ đã thảo luận với bệnh nhân. Vì vậy, hướng đi của chúng tôi là liệu chúng ta có thể bắt đầu với việc sử dụng những ghi chú y tế này làm nguồn dữ liệu của mình và sau đó xây dựng các mô hình dự đoán trên cơ sở đó không?”.
Mô hình ngôn ngữ lớn NYUTron được xây dựng dựa trên hàng triệu ghi chú lâm sàng từ hồ sơ y tế của 387.000 người được chăm sóc tại các bệnh viện ở New York từ tháng 1/2011 đến tháng 5/2020. Những dữ liệu này bao gồm mọi thứ do các bác sĩ viết ra, chẳng hạn như ghi chú về tiến trình bệnh lý của bệnh nhân, kết quả chụp X-quang hay giấy xuất viện... Tất cả hợp lại thành một kho văn bản dài 4,1 tỷ từ.
Một trong những thách thức chính đối với phần mềm này là diễn giải ngôn ngữ tự nhiên theo những gì các bác sĩ viết ra. Cách diễn đạt của các bác sĩ rất khác nhau, kể cả trong các từ viết tắt theo thói quen của họ.
Bằng cách xem lại hồ sơ về những gì đã xảy ra, các nhà nghiên cứu có thể tính toán tần suất dự đoán đúng của NYUTron. Nhìn chung, NYUTron đã xác định chính xác 95% số bệnh nhân đã tử vong trong bệnh viện trước khi được xuất viện và 80% bệnh nhân sẽ tái nhập viện trong vòng 30 ngày. NYUTron cũng ước tính chính xác 79% số thời gian nằm viện thực tế của bệnh nhân, 87% số trường hợp bệnh nhân bị bảo hiểm từ chối chi trả... Phần mềm này cho thấy sự vượt trội về khả năng tiên liệu so với hầu hết các bác sĩ và các mô hình máy tính không phải AI được sử dụng ngày nay.
Ông Oermann đánh giá AI sẽ không bao giờ thay thế được mối quan hệ giữa bác sĩ và bệnh nhân. Tuy nhiên, ông khẳng định AI có thể giúp “cung cấp thêm thông tin cho các bác sĩ một cách liền mạch tại thời điểm chăm sóc bệnh nhân, để giới chuyên môn có thể đưa ra quyết định sáng suốt hơn”.
THANH PHƯƠNG