Lại nói về HIV/AIDS
 |
|
Hướng dẫn cách sử dụng bao cao su cho khách hàng tại Bệnh viện Bà Rịa. Ảnh: TL |
AIDS là cụm từ viết tắt bằng tiếng Anh để gọi tên một loại hội chứng đó là: hội chứng suy giảm miễm dịch mắc phải do HIV gây nên. AIDS là giai đoạn cuối của quá trình nhiễm HIV.
Người bị AIDS do giảm sức đề kháng của cơ thể nên dễ mắc các chứng hay bệnh do các tác nhân lý, hóa và môi trường như tia cực tím (của ánh sáng mặt trời), các chất hóa học như bazơ, clo (trong các chất tẩy rửa), axít (trong các gia vị) …. hoặc các tác nhân sinh vật như: vi khuẩn, vi rút, vi nấm, ký sinh trùng, bội nhiễm do các loại côn trùng cắn …
Đường lây của HIV/AIDS: có thể tóm tắt 3 đường lây quan trọng là: Đường máu và các dạng khác của máu (truyền máu, ghép mô cơ quan, tiêm chích chung không khử trùng, ...); quan hệ tình dục với nhiều người : do không dùng bao cao su trong quan hệ tình dục với nhiều người, nhất là quan hệ với gái mại dâm; mẹ bị nhiễm HIV có thể truyền sang cho con trong lúc mang thai, sinh đẻ, cho con bú …
HIV không lây qua: Các giao tiếp thông thường như bắt tay, ôm hôn; sử dụng chung các công cụ trong công việc, sinh hoạt, vui chơi; nói chuyện, ho, hắt - xì, ăn uống chung chén dĩa đũa, chơi chung đồ chơi, ngủ chung giường, ngồi chung ghế, tắm chung hồ bơi, nhà tắm; các côn trùng cắn như muỗi, rận, rệp, ong, đỉa, vắt…
Làm thế nào để biết một người có bị nhiễm HIV hay không :
- Nhìn bề ngoài không thể biết ai là người bị nhiễm HIV.
- Thầy thuốc qua thăm khám chỉ phát hiện được khi người nhiễm HIV đã chuyển thành AIDS thực sự.
- Chỉ có xét nghiệm tìm kháng nguyên HIV mới biết chắc có bị nhiễm HIV hay không.
- Xét nghiệm tìm kháng thể cũng không phát hiện được người nhiễm HIV trong thời kỳ cửa sổ (khi cơ thể chưa sinh ra kháng thể kháng lại HIV).
Biểu hiện của HIV/AIDS như thế nào?
HIV diễn biến qua 3 giai đoạn là:
Thời kỳ I (còn gọi là giai đoạn cửa sổ) : từ khi bị nhiễm đến từ 3 đến 9 tháng:
- Người nhiễm không có biểu hiện gì, chỉ có ít biểu hiện giống cảm cúm trong vài ngày rồi tự khỏi, bệnh nhân thường đến phòng khám tư trong giai đoạn này.
- Xét nghiệm tìm kháng thể kháng HIV trong máu (-), chức năng gan có ảnh hưởng nhẹ nhưng tự hồi phục nhanh.
Thời kỳ II (còn gọi là giai đoạn nhiễm HIV không triệu chứng) : kéo dài từ 7 đến 12 năm:
- Người nhiễm HIV lúc này vẫn khỏe mạnh bình thường, không có biểu hiện gì .
- Lúc này, xét nghiệm tìm kháng thể kháng HIV (+)
Thời kỳ III (giai đoạn chuyển sang AIDS): sống kéo dài không quá 2 năm.
- Lúc này người nhiễm đã cạn kiệt sức đề kháng, do đó bội nhiễm nhiều tác nhân gây bệnh và mắc rất nhiệu bệnh cơ hội cũng như ung thư. Có 3 dấu hiệu khi chuyển sang giai đoạn AIDS: Sụt cân hơn 10% trọng lượng cơ thể; tiêu chảy kéo dài hơn 1 tháng; sốt kéo dài hơn 1 tháng
Các biện pháp phòng tránh: Do HIV rất ít đường lây truyền, nên cũng rất dễ phòng lây nhiễm :
Không nên truyền máu, ghép cơ quan nếu không thật cần thiết, nếu cần thì phải chắc chắn rằng người cho không bị nhiễm HIV.
Phải tuân thủ tuyệt đối các qui định về vô trùng trong y khoa, nha khoa, dịch vụ thẩm mỹ …
Không tiêm chích ma túy, không sử dụng chung bất cứ vật gì gây xuyên da, làm chảy máu như chích lể, châm cứu, cạo râu, lấy ráy tai …
Không quan hệ tình dục với nhiều người, sử dụng bao cao su nếu không biết chắc là bạn tình có bị nhiễm HIV hay không.
Nếu biết bị nhiễm HIV thì không nên mang thai và sinh con.
Do HIV không lây qua các giao tiếp thông thường nên :
Không quá sợ lây nhiễm mà dẫn đến có thái độ, hành vi không lành mạnh đối với người nhiễm.
Vì “HIV không chừa một ai”, chúng ta không nên xem người nhiễm HIV như những người có hạnh kiểm không tốt, mà nên xem họ như là nạn nhân của đại dịch, không nên kỳ thị xa lánh người nhiễm HIV.
BS. Nguyễn Phạm Hà