Nơi tri thức và thiên nhiên hội tụ

Đó là Công viên Di sản các nhà khoa học Việt Nam (Meddom Park). Một lần đến đây là niềm hạnh phúc của bất kỳ người con đất Việt nào.

Villa Cánh Cam nép mình dưới cánh rừng xanh mướt.

Meddom Park tọa lạc tại xóm Tiềng, xã Bắc Phong, huyện Cao Phong - vùng trồng cam tập trung của Hòa Bình. Hai bên đường, những vườn cam trĩu quả chạy dài, một hình ảnh đẹp mắt về sự ưu đãi của thiên nhiên làm khách phương xa thích thú.

Đường vào Meddom Park dễ đi, có bảng chỉ dẫn kết hợp đồng nghiệp Báo Hòa Bình đồng hành, nên chẳng mấy chốc cả đoàn đã đặt chân đến Meddom Park.

Những công trình độc bản

Từ cổng vào, ấn tượng đầu tiên là mảng xanh và màu xanh của cây xanh, hoa kiểng, thảm cỏ tràn ngập. Mảng xanh này được kiến tạo từ bàn tay khối óc của con người trên nền tảng tôn trọng, hài hòa tài nguyên bản địa.

Nguyễn Văn Đức, nhân viên làm công tác đón tiếp lái xe điện đưa chúng tôi tham quan. Vừa đi Đức vừa thuyết trình rành mạch tên gọi từng loại cây, hoa cảnh, công trình, định hướng phát triển của Meddom Park.

Trải rộng trên khuôn viên 34ha, Meddom Park có cảnh quan thiên nhiên đa dạng, với hơn 300 loài cây bản địa, cây đặc hữu ở các vùng trong nước và ngoài nước di thực về tạo nên một thảm thực vật với nguồn gen phong phú. Cây thân gỗ kim giao, nghiến, thông, sao đen, vên vên, sếu... trồng phân bố theo cụm nối tiếp nhau tạo nên những cánh rừng trùng điệp. Len lỏi khắp khuôn viên là hệ thống hồ, suối, hoa uốn lượn.

Các công trình kiến trúc độc bản như tòa nhà Quyển Sách, tòa nhà Cánh Bướm, nhà Con Công, villa Cánh Cam, cầu Quy Hợp Viên... được sắp đặt khoa học, phù hợp với cảnh quan thiên nhiên và công năng của từng tòa nhà.

Nếu như tòa nhà Cánh Bướm thể hiện hình dáng một chú bướm khổng lồ, màu sắc sặc sỡ “đậu” giữa núi rừng, là nơi tổ chức sự kiện và trưng bày các tác phẩm âm nhạc nổi tiếng của các nhạc sĩ trong nước thì villa Cánh Cam lại như một chú bọ nép mình dưới những tán thông xanh mướt. Villa này đặc biệt phù hợp cho gia đình có con nhỏ khi được thiết kế như hệ Mặt trời thu nhỏ gồm 6 phòng Trái Đất, Sao Kim, Sao Thủy, Sao Thổ, Sao Mộc, Sao Hỏa, bên trong truyền tải những thông tin đặc trưng của từng ngôi sao, khuyến khích các em tìm hiểu khoa học.

Ngoài ra, villa Cánh Cam còn có phòng Hệ Mặt trời - nơi sinh hoạt cộng đồng có thiết kế ấn tượng, tạo cho du khách cảm giác như đang trôi giữa dải Thiên hà. Đây cũng là điểm chụp ảnh khá nổi tiếng, được giới trẻ yêu thích.

Bên cạnh sự gần gũi với thiên nhiên, ẩn sâu bên trong, mỗi công trình ở Meddom Park đều mang tính giáo dục cao, hướng du khách tìm về với bản sắc văn hóa dân tộc. Đó là Nhà sàn Di sản - nơi tái hiện không gian văn hóa các dân tộc bằng các họa tiết thổ cẩm hay những lối đi mang hình dáng các nhạc cụ truyền thống; là cây cầu thép Quy Hợp Viên được xây dựng mô phỏng hình ảnh Khuê Văn Các, mang ý nghĩa khuyến học và khơi dậy niềm say mê nghiên cứu, sáng tạo thông qua ký hiệu của các nguyên tố hóa học trong bảng tuần hoàn Mendeleev và vòng tuần hoàn của nước được bố trí hai bên lề bộ hành. Ngoài ra, tại Meddom Park, trẻ em còn được trải nghiệm các trò chơi khoa học cùng nhiều hoạt động giáo dục kỹ năng sống bổ ích.

Nơi lưu giữ di sản của các nhà khoa học

Nổi bật trong khuôn viên Meddom Park là tòa nhà Quyển Sách, một công trình kiến trúc độc đáo được thiết kế hình dáng một cuốn sách đang mở, khuyến khích du khách khám phá kho tàng tri thức khổng lồ bên trong. Nơi đây các chuyên gia Meddom Park ngày đêm miệt mài làm việc, sưu tầm, xử lý, bảo quản và trưng bày những di sản, tư liệu quý nhất của các nhà khoa học Việt Nam.

Tòa nhà Cánh Bướm khổng lồ, kiến trúc độc đáo giữa núi rừng Tây Bắc.

Sau một vòng tham quan không gian bên ngoài, chúng tôi được hướng dẫn đến tòa nhà Quyển Sách và rất ấn tượng với Bảo tàng Di sản các nhà khoa học Việt Nam, nơi trưng bày những kỷ vật ký ức của cá nhân và công trình nghiên cứu của nhiều nhà khoa học. Những kỷ vật này được sưu tầm, tích cóp qua năm tháng từ chính các nhà khoa học và gia đình đóng góp.

Bảo tàng lưu trữ khoảng 800.000 tài liệu, hiện vật, kỷ vật của 1.740 nhà khoa học Việt Nam nổi tiếng như GS Tôn Thất Tùng, GS Đặng Văn Ngữ, GS Nguyễn Đình Tứ… Một trang bản thảo mực đã lem màu, một quyển học bạ với những lời nhận xét thẳng thắn từ hiệu trưởng, chiếc máy đánh chữ nhòe mờ nút phím, những chiếc máy ảnh phim từ những năm 1960 còn khá mới, những câu chuyện kể về hành trình đi tới thành công của một công trình nghiên cứu khoa học… khiến du khách xúc động.

Bên cạnh Bảo tàng, nơi đây cũng thường xuyên trưng bày, triển lãm chuyên đề thành tựu khoa học Việt Nam. Hôm đó, chúng tôi được tham quan các công trình nghiên cứu khoa học đạt “Giải thưởng Hồ Chí Minh”.

Song song với sứ mệnh sưu tầm, bảo quản, nghiên cứu di sản, Meddom Park còn chú trọng hoạt động giáo dục di sản của các nhà khoa học, làm cho những di sản ấy “cất tiếng nói” trong cộng đồng. Các bộ sách “Di sản ký ức của nhà khoa học” (8 tập), “Những câu chuyện hiện vật” (5 tập)… giúp người đọc hiểu hơn về những đóng góp của các nhà khoa học, khuyến khích sự học hỏi, sáng tạo, vun đắp tình yêu, ước mơ với ngành nghề mà mình theo đuổi. Đồng thời, website, Facebook của trung tâm đã trở thành một kênh thông tin khá phong phú, hữu ích cho bạn đọc tìm hiểu về các nhà khoa học, các ngành khoa học.

Bài, ảnh: KHÁNH HẰNG