TIN BÀI LIÊN QUAN:
Tại Hội nghị triển khai Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, ngày 26/11, ông Nguyễn Văn Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh đã có bài phát biểu tham luận. Báo Bà Rịa-Vũng Tàu trân trọng giới thiệu nội dung bài tham luận này:
 |
| Ông Nguyễn Văn Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu phát biểu tham luận tại hội nghị. |
Khu thương mại tự do Cái Mép Hạ là yêu cầu tất yếu
Sáng kiến hình thành khu thương mại tự do Cái Mép Hạ không phải là một cơ chế ưu đãi dành riêng cho Bà Rịa-Vũng Tàu mà là cơ chế đặc thù cho cả Vùng Đông Nam Bộ. Sự ra đời của khu thương mại tự do Cái Mép Hạ sẽ tạo ra một công cụ kinh tế hữu hiệu để Việt Nam có thể cạnh tranh với các nước khu vực trong thu hút đầu tư và thực hiện chiến lược công nghiệp hóa giai đoạn mới, là động lực để Vùng Đông Nam Bộ có thể đóng góp lớn hơn vào sự phát triển và thịnh vượng chung của cả nước.
Ở Việt Nam, theo thống kê hiện có 47 khu kinh tế gồm: 19 khu kinh tế ven biển và 28 khu kinh tế cửa khẩu. Tuy chưa phát triển như ở nhiều nước trên thế giới, nhưng những mô hình này đóng góp rất quan trọng đối với chiến lược công nghiệp hóa của Việt Nam trong hơn 30 năm qua. Bối cảnh toàn cầu hóa, cách mạng công nghiệp 4.0, đại dịch COVID-19 và biến đổi khí hậu đặt ra yêu cầu phải tái cơ cấu các mô hình khu kinh tế kiểu cũ, đồng thời là khởi nguồn cho các ý tưởng mới về những mô hình khu kinh tế/thương mại tự do thế hệ mới dựa trên nền tảng số và hướng đến mục tiêu tăng trưởng xanh. Điều này phù hợp với định hướng của Nghị quyết 24, lấy kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn làm trọng tâm. Do đó, định hướng hình thành một khu thương mại tự do theo Nghị quyết 24 là rất đúng đắn và kịp thời.
Để chuẩn bị sẵn sàng cho việc hình thành khu thương mại tự do Cái Mép Hạ, Bà Rịa-Vũng Tàu đã chủ động triển khai một số công việc cần thiết như: Cập nhật chủ trương phát triển khu thương mại tự do vào Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Tổ chức lập quy hoạch Trung tâm logistic Cái Mép Hạ với diện tích 1.686,73ha, lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án để trình cấp có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư. Triển khai đầu tư các công trình giao thông kết nối liên cảng và liên vùng; phối hợp với Trung ương và các địa phương trong vùng thúc đẩy triển khai các dự án giao thông kết nối Vùng Đông Nam Bộ; đặc biệt là kết nối hệ thống cảng Thị Vải-Cái Mép với Cảng hàng không quốc tế Long Thành, Trung tâm tài chính quốc tế TP. Hồ Chí Minh, các trung tâm công nghiệp, đô thị trong vùng. Xúc tiến lập Đề án nghiên cứu khả thi thành lập khu thương mại tự do Cái Mép Hạ.
Để sớm hình thành khu thương mại tự do Cái Mép Hạ, trong thời gian tới, tỉnh sẽ khẩn trương thực hiện các công việc: Xác định vị trí, quy mô khu thương mại tự do, xác định cụ thể diện tích, địa điểm xây dựng khu thương mại tự do với toạ độ địa lý, ranh giới cụ thể, bảo đảm phù hợp với Quy hoạch tỉnh và nhu cầu sử dụng đất và mặt nước tại khu vực. Tiếp tục phối hợp với các bộ ngành và các địa phương trong vùng đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt là các dự án hạ tầng giao thông kết nối vùng, kết nối khu thương mại tự do Cái Mép Hạ với hệ thống cảng biển, cảng hàng không quốc tế Long Thành, trung tâm tài chính quốc tế thành phố Hồ Chí Minh, các khu công nghiệp, khu kinh tế, các đô thị phát triển trong vùng Đông Nam Bộ và cả nước, trong hành lang kinh tế xuyên Á.
 |
| Khu bến Cái Mép Hạ nhìn từ trên cao. |
Bà Rịa-Vũng Tàu kiến nghị 6 nội dung
Để có thể sớm hiện thực hóa được các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp mà Nghị quyết 24 đề ra, tỉnh kiến nghị với Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương và địa phương trong Vùng Đông Nam Bộ 6 nội dung chủ yếu sau:
Thứ nhất, ưu tiên nguồn lực đầu tư, nâng cấp và hoàn thiện kết cấu hạ tầng theo quy hoạch và định hướng đề ra tại Nghị quyết 24. Trong đó, tập trung nguồn lực đầu tư và sớm hoàn thành các dự án giao thông có tính liên kết vùng, đặc biệt là tuyến cao tốc Biên Hoà-Vũng Tàu, tuyến kết nối Cảng hàng không quốc tế Long Thành, hệ thống đường ven biển qua Bà Rịa-Vũng Tàu, Cảng hàng không Côn Đảo, nâng cấp cảng hàng không Biên Hoà-Vũng Tàu thành lưỡng dụng cấp 4E.
Thứ hai, sớm hoàn thiện công tác lập quy hoạch và triển khai quy hoạch tổng thể Vùng Đông Nam Bộ theo hướng tích hợp, hiệu quả, trong đó lồng ghép tối đa, cụ thể hóa từng quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp nêu tại Nghị quyết 24, bảo đảm hướng đến tầm nhìn chung vì lợi ích tổng thể Vùng và cả nước; quy hoạch phải xác định rõ lợi thế cạnh tranh nổi bật và “phân vai” cho từng địa phương, tránh xung đột lợi ích làm suy yếu lợi thế cạnh tranh cả Vùng.
Thứ ba, xây dựng các nhóm giải pháp đột phá nhằm thực hiện hiệu quả chiến lược phát triển kinh tế biển, dịch vụ hậu cần cảng biển, công nghiệp khai thác, chế biến dầu khí, công nghiệp hỗ trợ và các dịch vụ ngành dầu khí và du lịch biển như Nghị quyết 24 đã nêu. Điều này còn góp phần hiện thực hóa những mục tiêu và định hướng về chiến lược phát triển kinh tế biển mà Nghị quyết 36 (Hội nghị Trung ương 8, Khóa XII) đã đề ra.
Thứ tư, có cách tiếp cận mới trong hợp tác đào tạo và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao cho Vùng, bao gồm chuyên gia giỏi trong nước và quốc tế, người có trình độ chuyên môn cao trong các lĩnh vực ưu tiên như quản trị chiến lược, tài chính, công nghệ kỹ thuật số, kinh tế biển, dịch vụ cảng biển, logistics và du lịch chất lượng cao.
Thứ năm, cần thể chế hóa mô hình điều phối, liên kết nội vùng, liên vùng (với Đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên, duyên hải Trung Bộ) mà Nghị quyết 24 đã nhấn mạnh nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý thực hiện các hoạt động phối hợp giữa các địa phương trong đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng, phân bổ nguồn lực phù hợp với tiềm năng, lợi thế của từng địa phương, tránh tình trạng cạnh tranh nội vùng, gây lãng phí nguồn lực.
Liên quan đến mô hình khu thương mại tự do Cái Mép Hạ, tỉnh mong muốn tiếp tục nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương trong Vùng vì sự phát triển chung. Định hướng đây sẽ là mô hình khu thương mại tự do thế hệ mới dựa trên các nền tảng số hướng đến tăng trưởng xanh. Như cách tiếp cận xây dựng mô hình Trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh, Bà Rịa-Vũng Tàu xin được đóng vai trò đầu mối thực hiện nghiên cứu khả thi và đề xuất lựa chọn mô hình phát triển phù hợp, nghiên cứu thí điểm áp dụng các chuẩn mực về đầu tư, thương mại, quản trị hàng đầu quốc tế hướng đến cạnh tranh với các nước trong khu vực.
(* )Tựa đề do Tòa soạn đặt.