Nằm trên triền Núi Một, Vân Sơn tự (dân gian gọi là chùa Núi Một) là ngôi chùa duy nhất tại Côn Đảo. Đến nơi đây, du khách không chỉ chiêm bái mà còn được chiêm ngưỡng toàn cảnh Côn Đảo.
 |
| Cổng chùa Vân Sơn. |
Sớm sương còn vương trên tán rừng, chúng tôi bắt đầu hành trình qua gần 200 bậc thang đá dốc đứng để đến Vân Sơn tự. Chùa được xây dựng trên thế đất “tọa sơn, hướng thủy” khi tựa lưng vào Núi Một, ba mặt thông thoáng nhìn ra cánh rừng nguyên sinh, vịnh Côn Sơn và hồ An Hải. Từ cổng tam quan nằm sau Di tích Sở Muối, du khách men theo con đường bậc thang nép mình dưới tán cây cổ thụ. Dù tiết trời mùa hè nắng nóng, song đi dưới những tán cây rừng dày đặc, đan xen nhau ở hai bên lối đi và phía trên đầu khiến du khách được tận hưởng không khí mát mẻ bao trùm. Thỉnh thoảng trong đám lá cây rừng lại vang lên khúc nhạc xào xạt của lá và tiếng chim ríu rít.
Chùa rộng gần 2 ha, mang đậm phong cách Á Đông gồm: cổng chào, gác chuông, miếu Sơn Thần, miếu Địa Tạng và nhà thờ Tổ. Nổi bật nhất là tượng Quan Âm cao 2 mét, tay cầm bình nước cam lộ, đứng trên tòa sen. Từng nét đắp vẽ tinh xảo, cột trụ gỗ chạm khắc tỉ mỉ khiến không gian vừa trang nghiêm vừa uy nghi.
Từ sân chùa mở tầm nhìn ra vịnh Côn Sơn, những hòn đảo nhấp nhô giữa biển xanh thẳm. Sau lưng là chánh điện thờ Phật Thích Ca, Bồ-tát Quán Âm và Địa Tạng; bên cạnh là không gian tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, liệt sĩ Võ Thị Sáu và các anh hùng đã hy sinh.
Vân Sơn tự được kiến lập vào năm 1964, dưới sự vận động của cố Hòa thượng Thích Tâm Giác - Tổ khai sơn chùa Vĩnh Nghiêm (TP.HCM). Ban đầu, chùa chỉ là một tịnh thất nhỏ, được dựng lên với mục đích cầu siêu cho những anh hùng, chiến sĩ đã hy sinh tại hệ thống nhà tù Côn Đảo.
Ngày 4/12/2009, chùa Vân Sơn đã được công nhận là Di tích lịch sử, văn hóa và danh thắng cấp tỉnh theo quyết định số 4025/QĐ-UBND. Đến năm 2011, công trình được trùng tu, mở rộng để phục vụ phật tử và du khách.
Thời điểm lý tưởng đến chiêm bái và vãn cảnh chùa là từ 5h-7h hoặc 16h-18h, là thời điểm du khách có thể đón bình minh hoặc hoàng hôn. Du khách cần trang bị giày êm, khăn mỏng, nước uống; trẻ em và người già cần có người hỗ trợ khi lên chùa.
Trải bước trên đá, hít thở không khí biển lẫn hương kinh kệ, du khách dễ dàng cảm nhận tinh thần “uống nước nhớ nguồn” và vẻ yên bình gói trọn trong ngôi chùa duy nhất giữa trưa nắng Côn Đảo.
Bài, ảnh: NGUYỄN THI