Nhiều thách thức trong phòng, chống tác hại thuốc lá

Những năm qua, Bà Rịa-Vũng Tàu đã triển khai nhiều hoạt động hướng tới mục tiêu giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá nhằm giảm các yếu tố nguy cơ đối với sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, công tác này vẫn gặp không ít khó khăn, trở ngại.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh giám sát công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá tại cơ sở giáo dục.

Vẫn hút thuốc ở nơi công cộng

Các cơ sở y tế là một trong những địa điểm được Bộ Y tế quy định cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà và khuôn viên. Nhằm tuyên truyền và triển khai quy định, các bệnh viện, trung tâm y tế tuyến huyện đã lắp đặt nhiều tấm biển cấm hút thuốc lá và các mức xử phạt khi vi phạm tại các hành lang ở khoa, phòng, sảnh chờ, khuôn viên cơ sở. Thế nhưng, vẫn còn tình trạng người dân chưa chấp hành nghiêm túc quy định này.

Tại Bệnh viện Bà Rịa, một số bệnh nhân, thân nhân người bệnh sau khi khám bệnh xong, hoặc người đang điều trị nội trú vẫn ngồi hút thuốc lá ở các dãy ghế đá trong khuôn viên bệnh viện. Việc này không được ai nhắc nhở và xử phạt theo quy định. Điều này cũng dễ hiểu, bởi Bệnh viện Bà Rịa không có thẩm quyền xử phạt các trường hợp hút thuốc lá. Khi phát hiện, nhân viên sẽ yêu cầu người sử dụng thuốc không được hút trong khuôn viên bệnh viện.

Không chỉ mỗi nơi này, trong đợt khảo sát, quan sát tại 80 cơ quan, địa điểm công cộng do Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh vừa thực hiện cho thấy, các cơ quan đã thực hiện các biện pháp phòng, chống tác hại hút thuốc lá. Trong đó, có hơn 83% địa điểm quan sát có quy định cấm hút thuốc lá. 90% đơn vị treo biển cấm hút thuốc bên trong nhà và gần 89% treo biển cấm hút thuốc tại các vị trí dễ quan sát. 96% đơn vị nhận được các quy định từ cấp trên về hút thuốc lá nơi làm việc và có quy định cụ thể trong quy chế nội bộ. Không ghi nhận các trường hợp có quảng cáo, bày bán thuốc lá trong khuôn viên các địa điểm quan sát.

Tuy nhiên, tại các địa điểm quan sát có các dấu hiệu của việc hút thuốc lá. Trong đó, có 16,7% địa điểm có gạt tàn tại nơi cấm hút thuốc, 30% nơi có mẫu thuốc lá và 20% địa điểm có hành vi hút thuốc lá tại các nơi cấm hút thuốc. Qua đó thấy rõ việc, tuân thủ các quy định về phòng, chống tác hại thuốc lá tại một số cơ quan, địa điểm công cộng chưa được tuân thủ nghiêm túc, gây ra các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe của người hút và người xung quanh.

“Một số đồng nghiệp của tôi vẫn hút thuốc lá tại phòng làm việc, khi có mặt của nhiều người. Khói thuốc lá khiến chúng tôi khó chịu và cảm thấy không được tôn trọng. Người hút nên chọn những khu vực vắng vẻ, hay phòng dành riêng cho người sử dụng thuốc lá để hút nhằm không gây ảnh hưởng tới người khác”, chị Đ.T. (TP.Vũng Tàu) cho hay.

Tỷ lệ người hút đã giảm

Theo đánh giá của ngành y tế, năm 2013, Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá ra đời đã mang lại nhiều thuận lợi cho tỉnh thực hiện công tác này. Tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống tác hại, rượu, bia. Các sở, ngành, địa phương đều thực thi các quy định của Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá. Đồng thời, đưa công tác phòng, chống tác hại thuốc lá vào nội quy, quy chế thi đua nội bộ; đẩy mạnh công tác tuyên truyền; xây dựng và nhân rộng các mô hình “Môi trường không khói thuốc” tại các cơ quan, đơn vị, công sở, nhà hàng, khách sạn. Nhờ đó, nhận thức của người hút thuốc về tác hại của thuốc lá được cải thiện đáng kể. Năm 2010, tỷ lệ người hút thuốc lá ở nam giới trưởng thành chiếm 47%, đến năm 2023 đã giảm xuống còn 39,5%, thấp hơn toàn quốc (41%).

Tuy nhiên, công tác phòng, chống tác hại trên địa bàn tỉnh vẫn gặp một số khó khăn. Việc kiểm tra, giám sát, thực thi Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá (năm 2013) và mới đây nhất là Quốc hội thông qua Nghị quyết cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ 1/1/2025 chưa hiệu quả. Giá thuốc lá rẻ và việc tiếp cận thuốc lá ở nước ta khá dễ dàng. Hơn nữa về mặt y khoa, thuốc lá có hại cho sức khỏe, nhưng các chất độc trong thuốc ngấm từ từ vào cơ thể, sau thời gian dài, có thể hơn 10 năm mới gây ra bệnh. Vì vậy, người hút vẫn còn chủ quan, chưa thể hiện rõ sự quyết tâm bỏ thuốc để bảo vệ sức khỏe.

Bài, ảnh: HỒNG PHƯƠNG